ali teoman

• ali teoman'ın konstantiniyye üçlemesinin (ilk ikisine referansla) kafka'yı ya da kara kitap'ı anımsattığı aşikar; fakat benim aklıma takılan onları anımsatmadığı kısım. bu değişiklik vasıtasıyla bahsedilen eserlerin üzerine yeni bir şeyler ekliyor.
  
  --- spoiler ---
  
  komplo. orhan pamuk'ta da komplo fikrini görmek mümkün, anladığım kadarıyla paranoyak dönemler o zamanlar; ama bunlar hep boş komplolar. fakat ali teoman'da sonuca ulaşan bir komplo var; kitabın sonunda her şey açıklanıyor, ortaya çıkıyor. bağırarak "anlam yok, insanlar kötüdür" diyor (özellikle karadelik güncesi'nde). kafka ve orhan pamuk'la farkını burada görüyorum ali teoman'ın. onların üstüne bir şey söylüyor.
  
  kitaplar kaotik bir ortama sahip, bölümler sahne sahne, etkileyici bir atmosfer. fakat tema olarak bir bütünlükten yoksun duruyor ilk bakışta (kara kitap'la karşılaştırınca), bu komplonun ilk işlevi ali teoman'da bu bütünlüğü sağlamak. tüm kaosun mana kazandığı nokta, bir temadan ziyade sonda çözülecek düğüm. bu düğümünse kendinden önceki edebiyata dair söylediği bir şeyler var.
  
  karadelik güncesi üzerinden gidersek, hastalık değil tek bahsettiğim komplo. kitabın sonunda ibrahim'in şazinuş'u sert bir şekilde düzmesi de komplonun bir parçası. absürd, ironik, rahatsız edici ve yıkıcı.
  
  kara kitap nasıl polisiye eserleri tersyüz eden bir eserse ali teoman da temeldeki komplo fikriyle kara kitap'ı tersyüz ediyor. komplonun işlevi bu, ibrahim'in düzme isteği o kadar yoğun ki, kitabın sürükleyici güçlerinden olan arayış (kara kitap'la paralellik kurulmasını sağlayan tema da bu) tüm melankolikliğini kaybedip, iğrenç bir şeye dönüşüyor. komploların banalliğinin; düşlerde varolduktan sonra sonunda ortaya çıkmasının etkisi bu.
  
  --- spoiler ---