george soros

• yıldıray oğur, avrupa aşırı-sağının soros düşmanlığını ele almış: https://twitter.com/…rado/status/915453811300413440
  
  birkaç not da ben düşeyim:
  
  1. avrupa aşırı-sağı içinde komplo teorilerine inanma eğilimi güçlü. dolayısıyla, türkiye'dekine benzer george soros merkezli senaryolar yaygın.
  
  2. türkiye'de ise, "sağcılık" hemen her kesimde yaygın. dolayısıyla, soros senaryoları her kesimde müşteri bulabiliyor.
  
  3. eğitimsiz kesimin komplo teorilerine olan ilgisi konusunda bkz.: http://bigthink.com/…ories-depends-on-these-factors
  
  4. soros düşmanlığının devlet eliyle ve en açıktan yapıldığı avrupa ülkesi, an itibariyle macaristan. üç ay evvel yolum budapeşte'ye düştüğünde, tramvaylardan otobüs duraklarına dek her yerde aynı soros karşıtı ilanın asıldığını görmüş ve şaşırmıştım. macar dili avrupa'daki hiçbir dile benzemediği için metne hiçbir mana veremedim ve metrodaki gençlerden tercüme etmelerini rica ettim. ardından da, ilanlardan birinin fotoğrafını çekip küçük bir not eşliğinde ınstagram'a yükledim. link: https://www.instagram.com/p/bwqfl7uncnu/
  
  5. macaristan'ın bu durumda olmasının nedeni, aşırı sağcı viktor orban'ın iktidarda olması. "avrupa'da aşırı sağcılık nasıl bir şeydir", ya da "türkiye'deki örnekler ile ne gibi benzerlikler içerir" diye merak edenler, belçika'nın eski başbakanı guy verhofstadt'ın geçen nisan ayında viktor orban'a kameralar önünde yönelttiği eleştirileri izlemek isteyebilirler: https://www.facebook.com/…r/posts/10154710758930326 (bu video epey iyi. şu ana dek sadece verhofstadt'ın facebook sayfasında 6 milyon kez izlenmiş.)
  
  6. soros 1930 macaristan doğumlu. sovyetler birliği dağılınca, sosyalist macaristan'ın demokratikleşme sürecine katkıda bulunma adına ülkedeki özgürlükçü akademisyen ve aktivistlere destek oluyor. destek derken, fotokopi makinesi gibi cihazlar satın almaktan söz ediyoruz. böyle bir desteği bugün itibariyle anlamlandırmak zor olabilir. ancak, demokrasi (ve internet) öncesi dönemde, ilgili rejimler, farklı düşüncelerin yayılmasına yardımcı olabilecek bu gibi cihazları tehlikeli buluyorlardı. tabii sovyetler birliği'nin dağılmasının ardından doğu avrupa ülkelerinin önünde demokratikleşmekten başka bir seçeneğin zaten bulunmadığını söylemek de pekala mümkün. dolayısıyla, soros'un bu gibi katkıları, aslında zaten dönmekte olan bir değirmene su taşıyarak süreci hızlandırmaya karşılık geliyor. yani ortada öyle büyütülecek bir şey de yok. pek çok insanın destek olduğu bir sürece o daha canı gönülden müdahil oldu, hepsi bu.
  
  7. bunlar elbette kötü şeyler değil. aksine, takdirle anılmayı hak eden katkılar. peki durum bu iken soros neden sevilmiyor? soru aslında çok doğru sayılmaz. zira seven seviyor, takdir ediyor. ama sağ tandanslı insanlar soros'u macar olarak bile görmüyorlar. onlar için soros bir yahudi. dolayısıyla, iyi niyetli olması mümkün değil! çok detay vermeye gerek yok, zira bundan sonrası türkiye'deki milliyetçi-maneviyatçı kesimin antisemitizmi ile aynı doğrultuda. (yukarıdaki verhofstadt videosunu izleyenler, işin bu kısmını zaten fark etmiştir.)
  
  8. yeri gelmişken belirteyim. üç ay evvel budapeşte'ye varmam ile, viktor orban'ı görmem de bir olmuştu! randevumuz olduğundan değil; hasbelkader denk geldik!.. ben kırmızı ışıkta beklerken, türkiye'de olduğu gibi bir hadise vuku buldu: orban, önünde ve arkasında eskortlar bulunan makam arabası içinde geldi ve şehir içi trafiğinde yavaşça bir metre önümden geçti gitti... eskort araçlarda makineli tüfekli adamlar oturuyordu ve namluların hepsi dışarıya dönüktü. en arkada da ambulans vardı. herhalde olası bir suikast durumunda ilk yardımın gecikmemesi için. acayip acayip işler...
  
  9. george soros'un macaristan'a yaptığı en önemli katkılardan biri de central european university. viktor orban, bir süredir bu üniversiteyi kapatmaya çalışıyor. bkz.: https://www.instagram.com/p/bwp3i-pnohl/ bugün küçük de olsa doğru bir şey yapmak isterseniz, twitter'da #istandwithceu hashtag'ini paylaşarak üniversiteye destek olun.
  
  10. benim george soros'a yönelik ilgimin 20 senelik bir geçmişi var. yaptıklarını hep ilginç buldum ve takdir ettim. sanırım 2003-2004 yıllarında bütün kitaplarını satın alıp okudum. o günlerde türkiye'de soros kelimesi şeytan ile eş anlamlı gibiydi. elli türlü akıl almaz komplo teorileri ciddi ciddi konuşulur ve hemen herkes bunlara inanırdı. 2005 yılında blog yazmaya başladığımda bunların gerçek dışı olduğunu ifade eden birkaç şey yazdığımı ve "sorospu çocuğu" gibi mesajlar aldığımı hatırlıyorum.
  
  11. soros konulu en son diyalogumu ise, iki üç sene evvel twitter üzerinde yaşadım. basit bir hadise: islami kesimin köşe yazarlarından biri twitter'da soros hakkında epey anlamsız bir iki şey yazdı. bunun üzerine, kendisine bir mention gönderip george soros'un düşünceleri itibariyle tipik bir sosyal demokrat olduğunu söyledim. bu sözümü komik buldu. herhalde george soros gibi ismi kapitalizm ile iç içe geçmiş birinin sosyal demokrat olabileceğine ihtimal veremedi. olabilir, bilmiyordur denebilir. ama beni komik bulmakla yetinmedi, mentionımı paylaştı ve bir parça müstehzi sözler sarf etti. bunun üzerine bir dolu çirkin ifadeyi de takipçilerinden işittim. haliyle kendisine iki kelimelik bir mentionı yazdığıma, yazacağıma pişman oldum. nihayetinde, "beyefendi birisine benziyordu, ama demek yanılmışım" diye düşündüm ve kendi zihnimde konuyu kapattım. daha önce herhangi bir irtibatımız olmamıştı, o günden sonra da olmadı.
  
  12. bir süre sonra bu köşe yazarı hayatını kaybetti. bunun üzerine, islami kesim içindeki hemen herkes hem entelektüel seviyesini yere göğe koyamadı, hem de insaniyeti hakkında inanılmaz iyi şeyler yazdı. "kör ölür badem gözlü olur" gibi bir duruma benzemiyordu. haliyle şaşırdım... entelektüel seviye konusu çok önemli değil. ama herkes aynı şeyi söylediğine göre, demek gerçekten de nezaketiyle tanınan biriymiş. o halde o gün neden öyle davranmıştı? cevap vermek zor.
  
  13. nezaketimizi acaba aynı şekilde düşündüğümüz insanlara mı sınırlı kılıyoruz? yoksa türkiye'de nezaket çitası genel olarak mı düşük? bilemiyorum... ama herhalde bir insan hakkında tek bir hadiseden hareketle hüküm vermek de doğru değil. muhtemelen beni de bu şekilde hatırlayanlar olmuştur, oluyordur.
  
  tema:
  (bkz: türkiye politikaları /@derinsular)