badajoz kuşatması

• wellington dükü komutasındaki britanya ve portekiz ordularının ispanya’da fransız denetimindeki badajoz kentini kuşatması ve teslim olmaya zorlamasını anlatır.
  
  napolyon savaşlarının en kanlı kuşatmalarından biri olan badajoz kuşatması britanya ordusu için çok maliyetli olmuş, çok iyi savunulan kalenin alınması sırasında birkaç saat gibi kısa bir sürede 3 binden fazla askerini kaybetmiştir. ayrıca şehrin düşmesinden sonra kentteki yaklaşık ispanyol nüfusa karşı katliam ve tecavüz yapılmış, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 4 binden çok ispanyol öldürülmüştür.
  
  kuşatma
  önceki kuşatmalarda almeida ve ciudad rodrigo kentlerini ele geçiren britanya ve portekiz orduları badajoz’u da ele geçirmek ve harekâtın merkezi olan lizbon ile kesintisiz bir hat kurmaya çalışıyordu. badajoz’da fransız general armand philippon komutasında 5 bin asker iyi korunan şehri savunmaktaydı. önceden de iki kuşatmayı başarılı şekilde püskürtmüş olan kent saldırıya hazırdı ve surlar güçlendirilmiş, kimi bölgelerde patlayıcılarla desteklenmişti.
  
  27 bin kişilik müttefik ordusu şehri tamamen kuşatmış olmasına rağmen mevsimsel yağışlar nedeniyle muhasara için istihkâm faaliyetleri zorlukla yürütülebilmekteydi. kaleye karşı açılan tünel vb istihkâm girişimleri zaman zaman saldıran fransızların müdahalesi nedeniyle kesintiye uğruyordu.
  
  iki büyük topun gelmesiyle birlikte dövülmeye başlayan sur kompleksinde bir bölgede ele geçirilen mevzi sayesinde istihkâmcılar ana surların altını kazarak ilerleme şansı elde etmişlerdi.
  
  şehrin düşmesi
  surlarda açılan gediklerin de etkisiyle wellington 6 nisan 1812 günü gece saat 22 sularında şehre saldırı emri verir. surlara ilk saldıran ve forlorn hope olarak adlandırılan grup ilerleme kaydetse de yoğun direnişle karşılaşarak geri atılır. yoğun ateşe altında ağır kayıplar veren britanya askerlerinin cesetleri artık ilerleyen askerleri engellemekte her ilerleyen hat aynı şekilde biçilmekteydi. birkaç saatlik kısa bir zaman diliminde binlerce britanya askeri hayatını kaybedecektir. saldırdığı her mevzide aynı direnişle karşılaşan wellington, geri çekilme emri vermek üzereyken şehre girildiği haberini alacaktır. açılan gedik ve şehre giriş tutulduktan sonra britanya ve portekiz ordularını artık durdurmak olanaksızdır. kale komutanı general philippon kaçmaya çalışsa da yakalanmaktan kurtulamayacaktır.
  
  sonuçları
  yaşanan yoğun kayıpların ardından gelen zaferi izleyen 72 saat boyunca britanya askerleri kontrolsüz ve disiplinsiz bir şekilde şehri yağmalar ve sayısız uygunsuz davranışta bulunur. tarihçiler badajoz’un yağmalanmasını britanya ordusu tarafından yapılan önemli savaş suçlarından olarak tanımlar. badajoz’da evlere zorla girilmiş, taşınır ve taşınmaz mallar yağmalanmış, çalınmış, her yaştan binlerce ispanyol öldürülmüş, tecavüz edilmiş, askerlerine hakim olmak isteyen britanya subayları bile öldürülmüştür.
  
  buna rağmen bazı tarihçiler britanya askerlerinin davranışını muharebenin aşırı zorlu ve kanlı geçmesine bağlar. ancak bu açıklamanın zayıf kaldığı yan şehirde yaşayanların ispanyol olması ve britanya ordusunun fransızlara karşı ispanyollarla ittifak halinde olduğu gerçeğidir. olayların dinmesinin ardından çok sayıda asker uygunsuz davranışından ötürü kırbaç cezasına çarptırılacak, darağaçlarının kurulmasına rağmen kimse asılarak idam edilmeyecektir.
  
  muharebenin getirdiği kayıplara rağmen britanya ordusu portekiz – ispanya sınırını güvence altına alarak ispanya içlerine doğru ilerlemeye uygun bir konuma geçmiştir.
  
  kaynak