the heart of man its genius for good and evil

• gene müthiş bir erich fromm kitabı. ana fikir insanın iki ana eylemi olduğu düşüncesi: ilerleme ve gerileme. kitap ilerlemenin değil gerilemenin üzerinde duruyor. bu gerilemeye giden yolu da üçe ayırıyor: ölüm sevgisi, narsisizm, kandaşla cinsel ilişki bağlılıkları. bu durumları çok iyi açıklıyor. kendi düşüncesiyle freudyen bakış açısını yorumluyor. bazen karşı karşıya geliyorlar bazen ise beraber yürüyorlar. hitler ve napolyon gibi adamlardan örnek veriyor.
  
  ayrıca son bölümdeki özgürlük ve determenizm konusu beni baya etkiledi. spinoza'yı, marx'ı ve freud'u açıklamakla kalmıyor onları çok iyi tenkit ve tahlil ediyor.
  
  sanırım insana olan inancını yitirmeyen bu adamı yanlış anlamışlar:
  
  "insanın kötülük yetisini küçümsemekle suçlanan, görüşleri yanlış değerlendirilen birisi olarak ben, düşüncelerimde bu türden duygusal bir iyimserlik bulunmadığını belirtmek isterim. uzun klinik deneylerden geçen bir ruhçözümleyici olarak benim insanın içindeki yıkıcı güçleri küçümsemem gerçekten zor olurdu. bir ruhçözümleyici ağır hastalarda bu yıkıcı güçlerin etkisini görür, bu güçleri durdurmanın ya da enerjiyi yapıcı bir yöne çevirmenin ne denli güç olduğunu deneyleriyle saplar."