büyük veba salgını

• dönemin islam coğrafyasına etki etmemesinin sebebi, belki bu hastalığa, bu gen havuzunda daha önceden maruz kalınmış olması olabilir. ama korunmuş olmamızın sebepleri arasında, islam coğrafyasının suya sabuna yakınlığı da inkar edilemez.
  
  "hastaligin avrupa'yi kilictan gecirirken musluman ulkelerde cok etkili olmamasinin sebebi avrupa bok icinde yasarken "bizimkilerin" hamamda sabunlaniyor olusu falan degildir. fare, sincap, gelincik gibi hayvanlarla ve pire gibi onune gecilemez bir parazitle yayilan hastaliktan sabunlanarak kurtulan varsa eminim nukleer patlamadan da depar atarak kacip kurtulmustur. "
  
  evet hali hazırda var olan bir enfeksiyondan sabunlanarak, yıkanarak kurtulamazsın. fakat zaten iddia bu değil. koruyucu tıp ile tedavi edici tıp ayrı şeyler. daha iyi anlatmak gerekirse; dişlerini fırçalaman diş çürüklerini engeller, ama bir kere çürük başladı mı, diş fırçalama o çürüğü tedavi etmez. aynı şekilde hamam ve temizlik kültürü olan bir toplumda da, olmayana göre elde, ayakta, bakteri patojenite kazanacak kadar yaygın kolonize olamaz. el yıkama tıp mikrobiyoloji derslerinde başlı başına 1 saat ayrılıp anlatılan bir konudur. öyle "he canım" deyip geçilemez. yahudileri daha az etkilemesi de aynı nedenden kaynaklanıyor olabilir. yahudi şeriatı ile islam şeriatı birbirine benzerdir. öte yandan, grup farklılığı var. yahudiler hemen hemen her şehirde izole gettolara hapsedilmiştir. yani doğu eleştirisi yapacam diye de işkembeden atıp tutmanın bir alemi yok.