2 entry daha
  • halil oğlu hasan efendi, 1884 yılında giresun'un keşap nahiyesinde kendisini "mehdi" ilan eden hocadır. başarısız teşebbüsü neticesinde sürgün edilen hasan efendi'nin akıbetine dair "giresun ve doğu karadeniz sosyal bilimler sempozyumu" kapsamında erhan afyoncu tarafından bir bildiri sunulmuştur.

    erhan afyoncu, hasan efendi'nin bölge halkından biri olup "okuyuculuk" yapmak suretiyle epey şöhret kazandığını ve bir zaman sonra da halkı "ben mehdiyim" diyerek kendisine biat ettirdiğini nakleder. o zaman için köyleri ile birlikte yaklaşık on bin nüfusa sahip keşap ahalisinden yaklaşık bin kişi, hasan efendi'ye biat etmiştir. hadisenin duyulması ile birlikte hasan efendi, mahalli idareciler tarafından izahat vermek üzere huzura çağrılır. sahte mehdi'nin bir mülazım ve refakatindeki altı neferin davetine icabet etmemesi üzerine paniğe kapılan idareciler durumu derhal bir telgraf ile payitaht'a bildirirler. gelen cevapta hasan efendi ve çevresindeki münasibleri hakkında gereğinin yapılarak sonuçlarının bildirilmesi istenmektedir.

    payitaht'tan gelen emir üzerine derhal tevkif edilip mahkemeye çıkartılan hasan efendi idama, çevresindekilerin bir kısmı ise müebbet hapse, daha önemsiz rollerde olanlar ise üç beş yıllık kürek cezası ile cezalandırılır. sahte mehdinin isyanına katılan ahali ülkenin dört bir yanına sürülür. mahkumiyet kararları kısa bir süre sonra temyiz makamında tasdik olunur.

    idama mahkum olan hasan efendi'nin cezası, padişah ikinci abdülhamid'in iradesi ile önce ömür boyu kalebentliğe çevrilir ve sahte mehdi, yemen'e sürgün edilir, ikinci meşrutiyet'in ilanı ile birlikte çakan umumi af kapsamında ise tamamen affedilir. ancak hasan efendi'nin memleketi keşap'a dönüp dönmediği meçhuldur. sahte mehdi'nin müritlerinden olan ve rodos, midilli, akka gibi imparatorluğun uzak bucaklarına sürgün edilen mehmed edhem, tavibıçakoğlu mehmed bin ibrahim, nebi oğlu salih, oflu kıroğlu ahmed, könezzade ahmed, engüz köylü ahmed gibi nicelerinin de affedilmek ve memleketlerine dönmek için uzun yıllar mücadele ettikleri çeşitli vesika ve kayıttan anlaşılmaktadır.
3 entry daha
hesabın var mı? giriş yap