rabelais ve dünyası

• kısa bir süre önce türkçede de yayınlanan rabelais ve dunyasi, ünlü rus düşünürü ve edebiyat eleştirmeni mihail bahtin'in belki de en önemli eseridir. aslında yazarın doktora tezi olan bu kitap, stalin döneminin sert kültürel iklimi (bkz: euphemism) nedeni ile senelerce tozlu bir arşiv rafında pinekleyip durmuş ve ancak 60'lı yıllarda bir grup meraklı öğrencinin çabası sayesinde gün ışığına çıkarılıp basılabilmiştir.
  
  arka kapak yazısı aynen şöyle:
  
  "bahtin rabelais ve dünyası'nda, ortaçağ ve rönesans döneminde gündelik hayatın her köşesine nüfuz eden ve sokaktan saraya kadar bütün insan ilişkilerini belirleyen popüler şenlikli biçimlerden ve bunların temelinde yatan karnaval ruhundan söz eder. ancak karnaval ruhunu, halkın senede bir, ölçülü bir şekilde eğlendiği ve ehlileştirilmiş bir gülme ile geçiştirdiği modern karnavallarla karıştırmamak gerekir. bahtin için karnaval, her şeyi ters yüz edebilen gücü, överken yeren dili ve birbirine zıt iki anlamı aynı anda barındırabilen imgeleriyle varoluşun ta kendisidir. durağan, ışıksız ve kendini ciddiye alan her şeyi bir hamlede alaşağı eder. karnaval, mutlaklık iddiasıyla ortaya çıkan her türlü otoriteye meydan okuyan uzun ve gürültülü bir kahkahadır. bu, gülen kişiye de yönelen, müphem, evrensel bir gülüştür; kendini alay nesnesinin yukarısında bir yere yerleştiren modern yergicinin olumsuz, kişisel gülüşünün aksine, tüm bir dünya görüşünü temsil eden, halkın şenliğe özgü gülüşü... rabelais ve dünyası salt bir tarih veya dil ya da edebiyat çözümlemesinin sınırlarını aşan, yeni bir popüler kültür, hatta daha genel anlamda kültür çözümlemesi ve tarih; metodolojisi olarak kucaklanan engin bir kitaptır. bahtin, biçimler, türler, imgeler arasında çok zengin, şaşırtıcı bağlantılar kura kura ilerlediği her bölümde karşımıza yavaş yavaş bütünsel bir resim çıkarır; bu neşeli, rengârenk, müphem imgeler sistemi bizi, sayfalan çevirdikçe, yalıtık biyolojik insan fikrinden, somut ve gerçekçi bir tarihsel farkındalık içinde olan ölümsüz insanoğlu fikrine doğru yavaş yavaş taşır..."