birinci cihan harbindeki en büyük hatamız

• savaşın ana nedeni zaten petrolün değerinin anlaşılması ve ele geçirilmesi gerekliliği idi.
  ortadoğu haritasına bakılırsa cetvelle çizilen ülkeler rahatlıkla gorulmektedir.
  dolayısı ile savaşa girmemek veya itilaf devletleri ile müttefik olmak mümkün değildi.
  trakya'yi zaten balkan savaşında kaybetti osmanlı.
  yapmaya çalıştığı anadolu'yu kurtarmaktı.
  bur ümit de balkanların bir kismini geri almaktı. bulgarlarla müttefiktik, yunanlılar ise çok sonra girdi savaşa.
  çanakkale'de destan yazildi ama cok fazla eğitimli insan kaybetti osmanlı.
  bu durum cumhuriyete de yansıdı.
  sarıkamış tam bir facia idi.
  bunların dışında çok da büyük bir hatası yok osmanli'nin.
  ermeni tehciri her ne kadar acı olsa da gerekli idi. keşke zamanında balkanlarda da uygulansa idi belki o zaman bu kadar toprak kaybetmezdik balkanlarda.
  arap toprağı denilen yerleri savunmak zorunda idi osmanlı. öncelikle kendi topragi idi orasi. sonrasında süveyş kanalı strateji olarak önemli idi.
  ayrıca kutsal toprakların savunulmasi halifeliğin gereği olarak yapılmalı idi.
  1.dünya savasinin en beklenmedik durumu bolşevik ihtilali oldu.
  bu ihtilal açıkçası bizim götü de kurtardı.
  sonradan savaşa giren ve o gazla bati anadoluyu ele geçirmek isteyen yunanlılarla uğraştık kurtuluş savaşında.
  misakı milli topraklarının hepsini alamadık ama anadolu'dan da sürülmedik ve yeni bir devlete kavuştuk.
  bizden daha kötü durumda olanlar bulgarlardi. onlar iki dünya savaşında da yanlış ata oynadılar.
  bunun neticesinde uzun süre demir perde ülkesi olarak kaldılar.
  biz en azından ikinci dünya savaşına girmemeyi başardık.
  
  birinci dünya savaşının en önemli sonucu ise gerçek bir yıkım olacak olan ikinci dünya savaşına yol açması oldu.