memoires d'hadrien

• komutan olduğu dönemde yeterince savaş görmüş bir imparatorun, tüm erkler elindeyken izlediği yolu şöyle anlatmış yourcenar:
  "başkalarının savaş alanına sakladıkları hırsı uygulamaya çalıştım; barışı zorladım. hüsrev de en aşağı benim kadar barış taraftarıydı; parthlar hindistan ile aramızdaki ticaret yollarını yeniden açmaktan başka bir şeyle ilgilenmiyorlardı. büyük bunalımdan birkaç ay sonra, asi ırmağı kıyılarında, kervanların yeniden kuruluşunu görmenin sevinci içindeydim; vahalar, yeniden akşam ateşinin pırıltısında tüccarların haberler üzerine yorum yaptıkları, her sabah bilinmeyen yerlere taşıdıkları mallarla birlikte, gerçekten bizim olan bir sürü düşünce, sözcük ve geleneği paketleyerek, fetih askerlerinden daha güvenli bir biçimde, yavaş yavaş yeryüzünü ele geçirmeye başladıkları yerler haline gelmişti; damarlardaki oksijen kadar etkili olan altın ticareti ve fikir taşımacılığı dünyanın o koca gövdesi içinde yeniden başlıyordu: yeryüzünün nabzı yeniden atmaya başlamıştı. "