amerikan sağlık sistemi

• 1) sicko belgeseli artik gecerli degil cunku 2010 da cekildi. 2012 de obama saglik sigortasini zorunlu kildi. boylelikle dunya insanoglu tarihinde ilk defa ozel sektor saglik sigortasi zorunlu yapildi. artik hicbir sigortasi olan kisi asla hastane yada acil servislerde parasizliktan tedavi gormemezlikle karsilasmiyor.
  
  2) obama nin yarattigi bu sistem dusuk kalitedeki butun saglik sigortalarini iptal etti. onun yerine kapsami daha genis ve korumaci politikasi yuksek olan policeler zorla yerine oturtuldu. yani insanlar bunu almak zorunda kaldilar. yillik geliri 40 bin dolarin altinda olan herkes indirimli odemelerle sigorta sahibi oldu ancak bunun devlete yuku milyarlarca dolar oldu.
  
  3) obama nin sundugu bu saglik sigortasi plan catisi icinde her policenin mutlaka deductible, in network ve out of network ve en onemliside out of pocket maximum unsurlari isin icine sokuldu. bu yeni unsurlarla police sahiplerinin 2012 oncesinde oldugu kisisel iflas cekmesi ve boylelikle bankalarin ve kredi veren sirketlerin zor duruma dusmesi engellendi. muteakip yillarda kisisel iflaslarda inanilmaz dusus oldu
  
  4) bu unsurlardan en onemlisi out of pocket maximum dur. bunun anlami su. mesela benim opm im 5,500 dolar bunun anlami bir takvim yili icerisinde asla ama asla police sahibi cebinden 5,500 dolardan fazla harcamasina imkan yoktur. bu harcamalara hersey saglikla ilgili hersey dahildir. boylelikle 2012 oncesinde oldugu gibi insanlarin onune kanser yada baska hastalik tedavileri yuzunden 1 milyon dolarlik masraf cikartilamiyor bunu saglik sigortasi oduyor.
  
  5) 2012 de yururluge konan bu zorunlu saglik sigortasinda sikayetlerin en buyuk sebebi fiyati. cunku bunun aylik fiyati yani police primi her sene %10-15 civarinda artiyor. bununda en buyuk sebebi, abd de yetismis doktor sikintisi cekildiginden dolayi cok buyuk maas artislari soz konusu. bunun sebebi ise abd de tip okullarinin acilmasindan sorumlu tek kurum ama )american medical association ) in yeni tip okulu kurulmasina karsi cikmasi ve ithal doktorlarin sayisinin kisitlanmasindan kaynaklaniyor. cok uzun yillar once ama denen kurum washington dc de yaptigi lobby faaliyetleri sayesinde tip okullarinin acilma hakkini elde etmis ve bunu kendi kurucusu olan doktorlarin menfaati yonunde kullanmaya devam etmektedir
  
  6) 100 bin kisiye dusen doktor sayisi son 50 yildan beri her sene dusmektedir. bundan dolayi abd de herhangi bir hastaneye gittiginiz zaman veya acile gittiginiz zaman cok buyuk ihtimal karsiniza doktor degil nurse practitioner cikar. nurse practitioner yuksek hemsire demek ve maaslari doktora gore %50 daha dusuk buda hastanelerin isine geliyor.
  
  7) abd nin butce aciginin %65 i medicare harcamasindan olusur. medicare 65 yasindan sonra kimine ucuz kimine yuksek gelirine gore duzenlenmis garanti saglik sigortasi sistemidir. ancak sistem cok pahali oldugundan dolayi ve abd de yaslilarin sayisinda patlama oldugundan dolayi ve bunlarinda ortalama yasinin devamli yukselmesinden ve tibbi tedavilerin iyice gelismis teknoloji gerektirdiginden medicare abd butcesini iyice sarsmaya baslamistir
  
  8) birde medicaid var. oda fakir oldugunu kanitlayanlara verilen saglik sigortasi. onunda butceye yuku katlanarak artiyor. gordugunuz gibi abd saglik sigortasi sisteminde hem kalite hem kapsam olarak turkiyeden fersah fersah ileride ama fiyat konusunda gercekten cok ucuk konumda. sonuc olarak bu surdurulebilir degil. bu kadar cok acik veren bir sistem para basilarak surdurulemez. trump bir isadami gibi dusundugunden ve kisilik olarak sosyal politika yonlu bir insan olmadigindan dolayi buyuk ihtimal bu kaldirilacak ve biz sokaklarda perisan parasiz basibos milyonlarca amerikalinin oldugu kisisel iflaslarin patlama yaptigi amerikaya geri donecegiz. ya amerikan butcesi iflas edecek yada parasi olmayanlar saniri trump ikincisini secti bizde o yonde ilerliyoruz.
  
  9) cozum varmi? var. ılkonce ama in elinden bu hak geri alinmali ama bu imkansiz. doktor ver personel maaslarinin dunyanin her ulkesine gore olaganustu yuksek olma sacmaligi durmali. sigorta sistemi terkedilip tek ve ortak bir sisteme gecmeli ama bunlari yazmamin bir anlami yok cunku hicbir zaman olmayacak. en son amazon ilac satma isine girecekti ama ilac endutrisi hassiktiri cekince amazon bile geri adim atti tam vazgecmedi cunku cok para var bu iste ama baya bir kavga dovus bekliyor bizi.