jose mourinho

• bir suredir ingiltere futbolunu domine eden basarili teknik direktor. porto'dayken kazandigi uefa kupasi ve sampiyonlar ligi kupasinin ardindan chelsea'ye transfer olur, ve burada bir ilki basararak ingiltere premier ligindeki ilk senesinde takimini sampiyon yapan ilk teknik direktor unvanini alir. hem de sadece tek yenilgi ile. zaman zaman oynattigi futbol, zaman zaman metodlari, zaman zamansa sivri demecleri elestiri alsa da su bir gercek ki jose mourinho hedefine nasil ulasacagini bilen basarili bir teknik direktor.
  
  2004 yazinda chelsea'yle anlastiktan sonra kadrodaki tum futbolculara birer mektup yollayarak 5 temmuz gunu sezon hazirliklarinin baslayacagini bildirir ve herkesin sabah saat 08:15'teki kahvaltida hazir bulunmasini ister. bulusma vakti geldiginde futbolcular merakla yeni teknik direktorlerini, ve onun planlarini dinlemek uzere harlington'daki antreman tesislerinde toplanirlar. bir kisi haric: hernan crespo.
  
  arjantinli yildiz sezon oncesi hazirlik kampinin ucuncu gunu ortaya ciktiginda takim arkadaslari yeni menejerlerinin bu disiplinsiz davranis karsisindaki tutumunu merak icinde beklerler. crespo'yu ofisine cagiran mourinho oyuncuyu sert bir dille uyarir. ve sonuc: kisa bir sure sonra crespo takimdan uzaklastirilir ve milan'a kiralanir. disiplinsizlige karsi tolerans olmayacagini gosteren bu olay ile teknik adam takim kadrosunun saygisini kazanmis olur.
  
  porto'ya 2004 sampiyonlar ligi sampiyonu unvanini getiren sezonun oncesinde futbolcularina dagittigi "uyulmasi gereken kurallar" dosyasindan yeni ogrencilerine de dagitir. antremanlara vaktinde gelme, gece belli bir saatten sonra sokaga cikma yasagi, cep telefonlarinin takim otobusunde sessiz konuma getirilmesi, otellerdeyken oda servisini kullanmama gibi kurallar ve cezalari detayli bicimde anlatilmis olur boylece. duzenledigi bir basin toplantisinda gazetecilerden birinin kurallara uymayanlara nasil bir ceza uygulanacagini sormasi uzerine gulumseyerek isaret parmagini girtlaginin uzerine getirip kesme isareti yapmasi bu tip cevaplara hic de alisik olmayan ingiliz basininda buyuk yanki uyandirir.
  
  futbolcu uzerinde kurdugu saygiya dayali otorite ve disiplin tamam. peki basariyi getiren motivasyon nasil saglandi. bir roportajinda mourinho soyle diyor: "benfica'ya geldigimde takim kazanamiyordu, kotu oynuyordu. futbolcular dibe vurmuslardi. hassas ve kirilgandilar. onlara cesaret vermem gerekiyordu. guven asilamaliydim. kotu giden bircok seyin arasinda, yani negatiflikte pozitif bir seyler yakalamaliydik. chelsea'de ise durum tam tersiydi. takim iyi ve zengin futbolculardan kuruluydu. kendileri de bunun farkindaydilar. onlarin hassas, kirilgan noktalarini yakalamaliydim. pozitif gercegin icinde olumsuz bir nokta bulmaliydim. onlara soyle dedim:'hepiniz cok iyi oyuncularsiniz. bolgesinde en iyi olan oyuncular var aranizda. ama hicbiriniz ingiltere premier ligi sampiyonlugu, ya da sampiyonlar ligi sampiyonlugu yasamadiniz. sunu bilin ki kazanana kadar basarisizsiniz' "
  
  ve macera baslar. chelsea'nin zayif yonunun savunmasi oldugu teshisiyle kollar sivanir. oturtmaya calistirdigi takim savunmasi nedeniyle ilk bir - bir bucuk ay takiminin hucum yonunu frenler ve basindan cok savunmaya yonelik bir futbol oynattigi yonunde elestiriler alir. ilk ve tek lig yenilgilerini manchester city karsisinda aldiktan bir hafta sonra savunmaya yonelik dizginler gevser. arjen robben ve damien duff'in onderliginde farkli galibiyet serileri 4-0'lik blackburn rovers maciyla baslar. 6 kasim'da chelsea liderligi sezon sonuna kadar -ingiltere premier ligi sampiyonluguna kadar- birakmamak uzere eline alir.
  
  biraz da o cok iddiali ve sivri demeclerden bahsedelim. her ne kadar chelsea guclu bir kadro kurmus olsa da, kimse onlardan kisa surede lig sampiyonlugu gibi bir basari beklemiyordu. son yillarda ingiltere futbolunun zirvesini donusumlu olarak paylasan alex ferguson'un manchester united'i ve arsene wenger'in arsenal'inin kolay kolay gecilemeyecegi dusunuluyordu. mourinho chelsea'ye gelir gelmez ilk basin toplantilarindan birinde bu iki takima meydan okudu: " ben farkliyim, ilk sezonumda da olsa kazanmak istiyorum. manchester united'in ve arsenal'in ne kadar guclu oldugu benim umrumda bile degil. henuz ingiltere premier ligini ilk sezonunda kazanan bir teknik direktorun olmayisini da hic onemsemiyorum."
  
  bu demeclerden cok sonralari bir roportajinda kendi sozlerini soyle yorumluyor jose mourinho: "buraya ilk geldigimde iki secenegim vardi: kendimi korumak, ya da kendimi atese atmak. eger kendimi korusaydim, futbolculara gecmis sezonlarda aldiklarindan farkli, yeni birsey veremezdim. ama ben hirsimi, kazanma azmimi saklamadim ve buyuk rakiplerimize meydan okudum. uzerlerinde baski kurdum. belki kendimi atese, spot lambalarinin onune attim, ama bir yandan da kendi futbolcumu uyandirdim, ayaga kaldirdim."
  
  tabii ki sivri demecler sezon basi basin toplantilariyla sinirli kalmadi. yine mourinho'nun sozlerinden alinti yapalim: "amacim hicbir zaman ortaligi karistirmak degil. ama futbolu sadece teknik acidan inceleyen bir teknik direktor yetersiztir. ben insanlarin duygulariyla, heyecanlariyla oynuyorum. oyuncularimin ihtiyacini sezip bunu onlara veriyorum. medyanin karsisina gectigim anlar da oyunun bir parcasi. mac oncesi bir basin toplantisinda benim icin mac baslamistir. 90 dakika sonundaki bir basin toplantisi ise macin devamidir aslinda. ya da o mac bitmisse bile onumuzdeki mac baslamistir artik."
  
  bu tip basin onu demecleriyle gerceklestirilen akil oyunlari ilgiyi futbolcularin uzerinden alip mourinho'ya yogunlastiriyor. bu konuda chelsea'nin takim kaptani john terry soyle diyor: "jose baskiyi uzerimizden aliyor. macla ilgili tum konusmalar, tartismalar onun etrafinda donuyor. bize dusense sadece sahada isimizi yapmak oluyor. cok akilli biri. demeclerini verirken ne yaptigini cok iyi biliyor. hersey onceden planlanmis aslinda."
  
  chelsea'nin barcelona'yi sampiyonlar liginden eledigi eslesmede olanlar hala hatirimizda. akil oyunlarinin kirli ve karanlik sanati ustaca sergilenmisti demec savasinda. eslesmenin ilk maci oncesi yapilan basin toplantisinda mourinho barcelona teknik direktoru frank rijkaard icin "benim menejerlik kariyerimin yaninda onunki koca bir sifir." seklinde tahrik dolu bir demec vermisti. ilk maci 2-1 kaybettikten sonra ise asil savas baslamisti: "devre arasinda frank rijkaard'i hakemin soyunma odasina girerken gordugumde buna inanamamistim. daha sonra didier drogba'nin kirmizi kart gormesi benim icin hic de surpriz olmadi." yorumlar rijkaard ve takimini oldukca sinirlendirmisti. mourinho kizginligin konsantrasyonu olumsuz yonde etkileyecegini biliyordu. ikinci maci chelsea 4-2 kazanip bir ust tura gecerken mourinho 2 mac hak mahrumiyeti cezasi alir. ilk macin hakemi anders frisk olum tehditleri alip hakemlikten istifa edince uefa hakem komitesi baskani volker roth tarafindan "futbolun dusmani" seklinde adlandirilan mourinho zaferini kazanmistir ve hic de pisman degildir.
  
  ozellikle bu olaydan sonra bircok insanin antipati hissetmeye basladigi mourinho, oyunculari ile alisila gelmisin disinda siki bir arkadaslik iliskisi kurmustu ki bunun en guzel gostergesi de barcelona'yi eledikleri macin sonunda futbolculari ile olusturduklari sevinc yumagidir. futbolculariyla olan iliskisi ne arsene wenger'in profesor tipi mesafeli iliskisine benziyordu ne de alex ferguson'un korku odakli otoritesine. portekizli orta saha oyuncusu tiago "o bizim arkadasimiz, bizden biri" derken kaptan john terry de arkadaslik iliskilerinin profesyonelliklerine zarar vermedigini su sozleriyle anlatiyor: "jose menejerden cok bir arkadas gibi. ama biliyorum ki antreman sahasina ayak bastigimizda jose ciddi moduna girer. o patron olur, biz de buna saygi duyariz."
  
  sezon bittiginde frank lampard futbol yazarlari tarafindan, john terry ise oyuncular tarafindan yilin oyuncusu secildiler. ama belki de en cok gelisim gosteren futbolcu joe cole oldu. sezon basinda liverpool'u yendikleri macta golu atan cole mourinho tarafindan basin onunde elestirilmisti: "golu attiktan sonra mac onun icin adeta bitti. benim takim icin calisacak 11 futbolcuya ihtiyacim var. ama sadece 10 kisi bunu yapti. takimin defansif yonune de katki yapacak sekilde kendisini gelistirmesi gerekir. beni etkilemeli, seyirciyi degil. ama her seye ragmen biliyorum ki onu gelistirebilirim, ve kendisi de ogrenmeye hevesli.". mourinho'nun egitiminden basariyla gecen cole sezon sonunda kendisine chelsea kadrosunda duzenli olarak yer buldugu gibi milli takimda da degismezlerden biri oldu.
  
  eski bir universite ogrencisi ve egitmeni olarak ev odevinin onemini hic unutmamis mourinho. her mac oncesi oyunculara 5'er sayfalik bir dosya dagitir. bu dosya mourinho'nun eski bir championship manager bagimlisi olan yardimcisi -ki porto'dayken de yardimcisiydi- andre vilas boas tarafindan hazirlanir. iceriginde ise rakip takimin guclu ve zayif yonlerininin yaninda yenmek icin yapilmasi gerekenler listelenmistir. taktiksel acidan mourinho'nun futbolcularini nasil etkiledigini yine john terry'nin sozleriyle ozetleyelim: "jose ve ekibinin taktik gucu gercekten inanilmaz. hicbir sey sansa birakilmiyor cunku her detay tum acilariyla inceleniyor. oyunun nasil gelisecegini sanki onceden biliyor gibi. her sey onceden hesaplandigindan hic bir surprizle karsilasmiyoruz. oyuncu degisikligi yapilacagi zaman daha yedek oyuncu saha kenarinda belirdiginde nasil bir formasyona donecegimizi biliyoruz."
  
  chelsea gectigimiz sezonu basariyla tamamladi. bu sene hedefler buyudu ve daha da zorlasti. oncelikle ligde arsenal ve manchester united bu sene daha cok calismalari gerektigini biliyorlar ve isi daha siki tutacaklar. ayrica mourinho biliyor ki artik taraftar avrupa'da da buyuk basarilar istiyor. mourinho avrupa sampiyonlugu konusunda soyle diyor: "sampiyonlar ligini kazanabilecegimizi dusunuyorum. ama bunun icin sansa da ihtiyacimiz olacak. porto'yla sampiyonlar ligini kazanirken eger costinha old trafford'da manchester united'a son dakika golunu atamasaydi o turda elenecektik. ya da gecen sene liverpool macinda eidur gudjohnsen'in son dakika da kacirdirigi pozisyon golle sonuclansaydi belki de avrupa'da da sampiyonluga ulasacaktik. umarim bu sene sans da yanimizda olur. sampiyonlar ligi premier ligi gibi degil. ligde sezon boyunca guclu kalarak kaderinizi kendiniz cizebilirsiniz. ama sampiyonlar liginde mutlaka sansin dokunusuna ihtiyaciniz olan anlar olacaktir."
  
  chelsea bu sezona da iyi bir baslangic yapti. hernan crespo sezon acilisina vaktinde geldi ve basarili kadronun icinde kendine yer ariyor. michael essien, asier del horno, shaun wright-phillips gibi oyuncularla kadro daha da zenginlestirildi. ligde de ilk maclar kayipsiz kapatildi. bakalim jose mourinho bu sene de kariyerine yeni bir basari sayfasi ekleyebilecek mi?