till gladje

• to joy diye ingilizceye çevrilmiş olan till gladje (1950) galiba "to gladness" gibi düşünülebilir. neşeye, mutluluğa, müteşekkirliğe (doğru).
  
  ingmar bergman'ın bu filmi müziğin filmi değil de orkestranın, orkestra çalışmasının filmi gibi. bergman tiyatrocu kökenli ve az paralı olduğundan orkestra hep prova yapıyor. hani büyük sunum göstermiyor. öncekilerde daha iyileri vardı, bu da sade ve olumlu duygusu ağır basan işlerinden. sanki bütün karakterler bir ana karakterin alterleri, anima ve animusları gibi. yaşlı ikinci sınıf müzisyen (orkestra şefi) rolünde isveç sinemasının bergman öncesi yıldız yönetmeni victor sjöström çok iyi. sanki ana karakterin içindeki ayağı yere basmak isteyen bilge tarafı oynamışa benziyor. gerçeğin, sağduyunun çağrısı. katılıyorum, kadın başrol maj-britt nilsson'un bergman'dan daha fazla rolü niye kapmadığını soranlar doğru merak ediyor. kötü kapatma kadın karakteri ise alelacele çiziktirilmiş, karikatür kalmış. yalnız oyuncusu çok iyi oynuyor, daha doğrusu sülün gibi salınıyor ve koca kara gözlerle bakıyor.
  
  senaryo bakımından, çıkışsız veya sünmekte olan ilişkiye yokoluş-yanma ile çare bulmaya ne demeli bilemiyorum. ikizlerden kız çocuğun annesiyle birlikte ölüp geriye bergman'ın kendisini temsilen erkek ikizinin kalması bergman'ın içinde dişilini bulmayıp çölleşmesi-yoksullaşması, aradığı mutsuzluğu, acıyı bulması, acıya kavuştuktan sonra bütünleşme ve müteşekkirliğe sıra gelmesi olabilir mi? [uyarıldım; filmin başında, 'kızı ölmedi hastanede, iyi,' deniyormuş.] sevilen kaybı ile yönetmenin kendi ikinci evliliğinden boşanması bağlantılı çıkabilir. ama asıl durum boşanmayla rahat nefes almasıysa bile, sanatına böyle yansıtmasını anlayışla karşılamalı.
  
  (bkz: ingmar bergman/@ibisile)