4 entry daha
  • lend-lease, "amerika'nın savunması için önemli olan ülkelere savunma satışı, transferi, ödünç verilmesi, kiralanması" idi. burada savunmadan kasıt silah, cephane, askeri malzeme, lojistik, ham madde vb.dir. 1941'de roosevelt tarafından onaylandı.
    ingiltere, müttefiki fransa almanlara teslim olduktan sonra avrupa'da yalnız kalmıştı. amerika'dan "eskimiş" destroyer gemileri istediler. üç ödeme teklifi sundular; bedavaya almak, parasını ödemek ya da kiralamak. roosevelt kiralama seçeneğini uygun gördü. bu noktada amerikan hükümetindeki görevliler benzer antlaşmayı ingiltere dışında diğer ülkelerle de yapmak istedi.
    sonradan, 1 ekim 1941'de, lend-lease yardımlarını sovyetler birliği'ne ulaştıracak ilk "moskova protokolü" imzalandı. artık yardımlar sovyetler birliği'ne de gidecekti.

    peki bu yardımlar sovyetler birliği'ni "kurtardı mı?" abd ve müttefiklerinin yardımları olmasa almanlar sovyetleri yenebilir miydi? savaşın en karanlık ve umutsuz olduğu savaşın başlarında ulaşan yardımlar ne kadar büyük rol oynadı? almanlar moskova ve leningrad'ın kapılarındayken, bu yardımlar hayati miydi?

    o yıldaki kızıl ordu'ya yapılan silah sevkıyatı istatistiklerine bakalım. savaşın başından 1941 yılının sonuna kadar kızıl ordu 1.76 milyon tüfek, otomatik silah ve makineli tüfek; 53.700 top ve ağır silah, 5.400 tank, 8.200 uçak devraldı. bunların 82 top ve ağır silahını(%0.15), 648 tankını (%12.14) ve 915 uçağını (%10.26) lend-lease yardımları karşıladı. üstüne üstlük, ingiltere tarafından üretilip gönderilen 466 tankın 115'i savaşın ilk yılında cepheye ulaşmadı. bu yardımları parasal istatistiğe çevirirsek 545.000 dolara yakın bir değere ulaşırız. fakat lend-lease kapsamında, aynı yıl, diğer ülkelere 741 milyon dolarlık yardım gönderilmişti. yani bu zor dönemde abd'nin gönderdiği yardımın %0.1'i sovyetler birliği'ne ulaştı.
    ayrıca 1941-1942 kışındaki yardımlar çok geç ulaştı. savaşın ilk aylarında sovyetler birliği bu yardımlardan neredeyse hiç fayda sağlayamadı. 1942'nin sonuna gelindiğinde, vaat edilen yardımın %55'i kızıl ordu'ya ulaştı. örnek verecek olursak abd 1941'de 600 tank ve 750 uçak gönderme sözü verdi ama sadece 182 tank ve 204 uçak gönderdi.

    1942 kasımında kafkas tepeleri ve stalingrad için savaşlar devam ederken sevkıyatlar tamamıyla durdu. teslimatlara ilk müdahaleler zaten 1942 yazında başlamıştı; alman uçak ve gemileri pq17 konvoyunu neredeyse tamamen imha etmişti. konvoydaki 35 geminin sadece 11 tanesi sovyet limanlarına ulaştı. bu felaketten sonra ingiltere eylül ayına kadar yardım konvoyu göndermedi. yeni konvoy, pq18, 37 gemisinin 10'unu yolda kaybetti. aralık'ın ortalarına kadar konvoy gönderimi yine durduruldu. böylece, ikinci dünya savaşı'nın en büyük muharebelerinden biri devam ederken 40'tan az yardım gemisi kesintili olarak murmansk ve arkhangelsk'e ulaştı.

    sonuç olarak: 1941 ve 1942'de amerika'dan gelecek olan yardımların %7'si sovyet topraklarına vardı. vaat edilen bütün savaş araçlarının çok büyük çoğunluğu 1944 ve 1945'de ulaştı. bu yıllarda zaten sovyetler birliği savaşın inisiyatifini kesin bir şekilde eline almıştı ve emin adımlarla berlin'e yürüyordu.
5 entry daha
hesabın var mı? giriş yap