çeşm-i bülbül

• çeşm-i bülbülün kelime anlamı "bülbül gözü"dür. bu tür cam objeler, ışık altında çevrilerek, göze yaklaştırılıp uzaklaştırıldığında bülbül gözü gibi hareler oluşturulduğundan bu tip eserlere "çeşm-i bülbül" denilmektedir. üretimi esasen sarma tekniğine dayalı dır. özel bir kalıp içine önceden dikkatlice üretilmiş olan renkli veya renksiz cam çubuklar düşey biçimde yerleştirilir. potadan üfleme çubuğu yardımıyla cam, kabın içine düşey cam çubukların ortasına üflenir. soğuk cam çubuklar, üflenen sıcak cama yapışır. kalıptan çıkarılan bu cam kitle biraz ısıtılarak, çubukların üflenen camla bütünleşmesi sağlanır. sonra bu parçanın tekrar bu potada üzerine can tabakası sarılır ve hemen sonra camcı ustanın üfleme çubuğunu belirli hızla çevirmesiyle çubukların cam gövde içinde burkulması sağlanır. iyi üretilmiş bir çeşm-i bülbülde, cam çubukların kalınlığı eşit ve burkulmanın birbirine paralel olduğu görülür. ayrıca parçanın hafif olması sarma işleminde kullanılan cam tabakanın inceliğinin göstergesidir ki bu da cam ustasının becerisini gösterir.
  (bkz: beykoz)