lindy hop

• bir haftadır evde hasta yatıyorum, ölmediğimi hatırlamak için lindy hop video’larına baş vuruyorum. bir yandan da düşünüyorum; son iki senede istanbul’daki lindy hop komünitesi o kadar hızlı büyüdü ki, en ferah dediğimiz stüdyolar bile küçük gelir oldu. peki ben şu an yeni başlıyor olsam neleri bilmek isterdim? tarihiyle ilgili okunabilecek bol bol kaynak mevcut. daha pratik ip uçları, terminolojisi, gelenekleri filan ise ancak zaman içinde keşfediliyor. işte onları bilmek isterdim sanırım. gelsin:
  
  - beginner’s guide to lindy hop -
  
  • eşli bir dans. leader’ın bağlantı yoluyla follower’ı yönlendirmesiyle doğaçlanıyor. ama günümüzde en iyi leader, follower’a da fırsat bırakan ve arada onun da ipleri eline almasına yer tanıyan leader’dır. buna karşı çıkan dombilidir taocudur. ayrıca çoğunlukla leader erkek, follower kadın olsa da bu kesinlikle bir kural değildir ve bu önkabulden hoşlanılmaz.
  
  • bounce: dans boyunca çift sayılarda yere doğru yaylanmaya verilen isim. lindy hop yere doğru yapılan bir danstır, bounce’ların havaya doğru olmaması en temel prensiptir.
  
  • alkış: çift sayılarda tutulur. sırf dinlediğiniz müziklere çift sayılarda alkış tutma egzersizi yapmak bile ilk aylarda sizi bayağı ilerletir. tek sayılarda tutulan alkış swing’i imkansız kılar, o oyun havasıdır.
  
  • kavuşma dansı değil: lindy hop eşli dans olsa da oldukça uzak bir dans. eşinizle çok kısa sürelerde kavuşacağınız, genelde onu kendinizden uzağa fırlatacağınız bir dans, bu yüzden romantizm aramak için en yanlış dans olabilir. (fırlatmak dediysem lafın gelişi, fırlatmayın sakın yazık!)
  
  • styling: adımlar ve tripple step’lerden oluşan basic hareketlerin süslenmesi ve tanınmaz hale getirilmesine verilen isim. genelde lindy hop’a yeni başlayanlar bir an önce styling’lere geçmek ister.
  
  • solo caz: lindy hop’un bol bol beslendiği, etle tırnak ilişkisi yaşadığı, tekli dans. lindy hop’dan alışmadığımız üzere, birçok solo caz hareketi bir’de değil çift sayıda, yani sekizde başlar. yani ses çıkaran vuruşlar aynı alkış gibi çift sayılara denk gelmelidir.
  
  • sosyal dans: partilerde genel olarak yapılan şey. birini dansa kaldırır ve iki şarkı boyunca dans edersiniz. eşlerden biri bir sebepten (geleneği bilmediğinden, yorulduğundan, vesaire) ilk şarkıda kesebilir, üstünde durulacak bir şey değildir. ikiden fazlası ise özellikle parti çok kalabalıksa, çevreye karşı kabalık olarak değerlendirilebilir.
  
  ayrıca sosyal dans’ta aerial (hava hareketi) yapmak geleneklere aykırı ve tehlikelidir. başka çiftlerin üzerine düşülebileceği gibi, aerial yapılacağı zaman mutlaka eşinizle de önceden anlaşmış olmak gerekir. aksini deneyenler çıkabilir, tepki göstermekten çekinmeyin.
  
  • spotlight: yarışma veya gösterilerde tek bir çiftin dans etmesi
  
  • all skate: yarışmalarda tüm yarışmacıların aynı anda dans etmesi
  
  • jack & jill: bir yarışma çeşidi. elemeleri geçen leader ve follower’lar, rastgele bir çekilişle birbirleriyle eşleştirilir. müzik olarak ne çalacağını bilmezler. dolayısıyla müzikle uyumlu bir şeyler denk getirmek büyük puan getirir.
  
  önce çiftler birbirini tanısın diye ufak bir all skate yapılır, sonra sırayla iki tur spotlight’a çıkarlar. son çift dans ettikten sonra genelde ufak bir davul solo girer ve ardından tüm yarışmacılar all skate’e çıkar.
  
  jack & jill’deki tüm o belirsizliklerden dolayı aerial’lar yine çok hoş görülmez.
  
  bence spontanlığından dolayı izlemesi en eğlenceli yarışma jack & jill’dir. bir de son dönemlerde gender neutral olsun diye bazı festivaller jack & jill yerine mix & match ismini kullanmaya başladılar, aklınızda olsun.
  
  • strictly: dansçıların kendi eşleriyle katıldığı yarışma. müzik ise belirsizdir. eşler önceden çalıştığı için bunda daha artistik şeyler beklenir, fakat önceden belirlenen hareketleri müzikle alakasız kaçacağı halde peş peşe sıralamak da puan kaybettirir. aerial’lar serbesttir.
  
  • show case: bir çiftin baştan sona kendi belirledikleri bir şarkıyla dans etmesi. önceden bir koreografi oluşturmuşlardır, buz pateni gibi. show case tek başına bir gösteri olabileceği gibi, show case yarışmaları da yapılır.
  
  • jam circle: sosyal dans sırasında bir anda oluşabilen bir şey. herkes bir daire oluşturur ve gaza gelen çiftler tek tek ortaya çıkıp dans eder. (tabii tek kişi çıkıp solo caz da yapabilir) önceki çiftin dansı bitmeden ortaya atlamamak gerekir. şayet bu bir birthday jam ise, sadece doğum günü olan kişiyle dans edilir. örneğin doğumgünü olan kişi follower’sa, leader’lar tek tek follower’ı kaparlar.
  
  ortada jam circle varken yan tarafta kendi aranızda dans etmek de hoş karşılanmaz.
  
  • snowball: bir oyun. tek bir çift jam’e çıkar gibi dans etmeye başlar, her “snowball” diye bağrıldığında kendi eşlerini bırakıp yanda seyredenlerden yeni birilerini kaldırırlar. böylece çift sayısı her seferinde öncekinin iki katı olur ve herkes dans edene kadar çığ gibi büyür.
  
  • shim sham: bir solo caz rutinidir ve her zaman t’aint what you do şarkısı eşliğinde yapılır. sosyal dans sırasında bu şarkı çalmaya başladığında lindy hop’a ara verilir. siz de eşinizi nazikçe kenara bırakıp bu rutini yapınız veya izleyiniz. https://youtu.be/1skod2ciakq
  
  • big apple: yine partilerde sık yapılan bir solo caz rutini. bunun şarkısı da big apple contest. tanıyalım, çalmaya başladığında eşlerimizi bırakalım. https://m.youtube.com/watch?v=gzxnxyxxjeq
  
  • dünyanın neresinde olursanız olun, bir partide jump through the window çalarsa, şarkı boyunca ne zaman trompet duraklasa iki kez elinizi çırpın, zaten herkes öyle yapacaktır. bence en güzel geleneklerden biri budur. skye ve frida’nın 2009’da bir show case’inde bunu yapması üzerine yerleşmiştir. https://m.youtube.com/watch?v=avnjijzksa4
  
  • önemli festivaller:
  
  herrang dance camp: her yıl haziran-temmuz aylarında düzenlenip beş hafta süren kamp, lindy hop’un mekkesi. istediğiniz haftalarda gitmeyi seçebilir, 7/24 dans edebilirsiniz. isveç’in herrang isimli bir köyünde doğanın ortasındaki bir okulun kampa dönüştürülmesiyle yapılır. sırf börtü böcek korkusundan yıllarını lindy hop’a verip herrang’e gitmeyenler var, sakın ha. ben yaptıysam emin olun siz de yapabilirsiniz. daha çok yeniyim diyip katılmamazlık da etmeyin, diğer büyük festivallere göre başlangıç seviyesi için en uygun festival bu.
  
  international lindy hop championships: kısaca ilhc. yarışma odaklı bir festivaldir, taa washington’da düzenlendiği için ülkemizden katılım nispeten azdır. ama videoları internete düşünce golden globe’lar gibi izlenir.
  
  savoy cup: yine yarışma odaklı bir festival. fransa’da mont pellier civarında bir kumarhanede düzenlenir. bir dolu değişik, yaratıcı yarışma kategorisi vardır. en önemlilerinden biri şehirlerin yarıştığı city battle’dır, istanbul’un da katılmışlığı vardır.
  
  the snowball: her yıl aralık sonunda stockholm’de düzenlenen ve yılbaşı partisiyle noktalanan, fikri mutluluk fiyatı üzüntü veren büyük bir festival.
  
  lindy shock: kendini lindy hop üniversitesi olarak tanımlayan bu bir haftalık festival budapeşte’de düzenlenir. katılmak için parasını vermek yetmez, cv filan gönderip seçilmek gerekmektedir.
  
  lindy focus: bu da amerika’nın yılbaşı festivali. asheville’de düzenlenir, müzikleri konusunda çok itibarlıdır.
  
  orient lindy express: nam-ı diğer ole. bu da istanbul’u birkaç günlüğüne bayram yerine çeviren festivaldir. avrupa’daki festivallerde tanıştığım insanların türk olduğumu öğrenince “sizin partileriniz çok çılgın oluyor,” deme sebebi. daha fazla açıklamaya gerek yok.
  
  • seviyeler, düşükten yükseğe:
  open -> herkese açık kategori
  advanced -> daha tecrübeli, gelişmiş yarışmacılar
  all star -> ilhc’ye özel bir kategori. son beş yılda önemli festivallerde derece almış yarışmacılar
  invitational -> festivalin kendi davetlisi olan yıldız yarışmacılar
  
  • kırmızı çizgiler:
  
  max pitruzzella: lindy hop da hollywood’dan eksik kalır mı? bu çok yetenekli dansçı yaklaşık bir sene önce komünitede beş farklı kadın tarafından oldukça ayrıntılı anlatımlarla cinsel tacizle suçlandı ve hiç de reddetmedi. yıldızlar arasındayken tarihin tozlu sayfalarına gömüldü. olaylar patlamadan önce de tavırları sebebiyle çok tutulan bir karakter değilmiş. dahası, adam geçen sene savoy cup sırasında facebook’tan kasinoya check-in olup gülen emoticon’lar koydu. tabii içeri alınacağından filan değil, sırf milleti tedirgin etmek için, öyle de pislik. dolayısıyla videolarını görüp max’e övgüler düzmeye başlarsanız rahatsız bakışlara hazır olun.
  
  steven mitchell: lindy hop’un tekrar doğuşuna büyük katkıları olduğu söylenen bu eski tüfek de cinsel taciz vak’aları ortaya çıktıktan sonra yok olmuştur.
  
  ———
  
  müzik grupları ve dansçılara da girsem mi diye düşündüm ama yorgun düşmüşüm. öyleyse belki başka sefere.