nejat uygur

• efendim sozlukculeri iyi taniyiniz, belleyiniz; ola ki kendinize de bir hisse bulursunuz. neden mi?
  
  bir kere gorebileceginiz uzere, nejat uygur tiyatrosunun diliyle (duzeyiyle diyemeyecegim) her hafta haftanin en begenilen entryleri'nde kar$ila$irken "aman ne komik hohoho, alem adam yahu!!!" oluyor,kahve`deki adamin ettigi küfrü nejat uygur edince "tüh kaka!" oluyor. millet entrysinde hic geregi yokken sirf etmi$ olmak icin neredeyse zorla kufur edecek, onu ba$ taci yapacaksin; nejat uygur kaporta ustasi gibi davraninca rahatsiz olacaksin, ne ki$iligini ne haysiyetsizligini, ne iticiligini birakacaksin.
  
  merak ediyorum kendisi bunca hakareti ve ele$tiriyi belki de son ulusal ustasi olarak tuluat tarzindaki üslubu neticesinde hak ediyorsa, yüzyıllardır anadolu'nun kahvesinde, köy meydaninda elinde commedia dell'arte'in ilk ve en guzel orneklerini sergileyen halk tiyatrocusunun karakteri, ki$iligi ne rezil bir durumdadir. antik trajedya, bauhaus ekolü, fransiz cabaret'si diye bik bik eden sozum ona entel takimi acsin da on sekizinci ve on dokuzuncu yuzyilda istanbul ramazanlarinda, anadolu kahvelerinde kar$ila$ilan oyunlardaki üslup, konu, muhavere nasildir onu ogrensin. bir yerlerden de bir karagoz oyunlari (ki iki ciltlik bir versiyonu bulunmaktadir kutuphanelerde) derlemesi edinip okusunlar ki iticiligi, ki$iliksizligi, beceriksizligi, bayat esprileri asil kaynagindan ogrenebilsinler(!). bir geleneksel turk tiyatrosu ara$tirmasi yapip, meddah nedir, yaniltmaci üslup ile yaniltmasiz üslup, acik oyun ile kapali oyun ne manaya gelir, iyice bellesinler; sonra da oturup nejat uygur'un bu haritanin neresinde yer aldigini iyice du$unsunler. 60 senelik sahne deneyimini bir cirpida silip atmak daha dunku cocuk sizler icin kolay tabi!
  
  nejat uygur'a bayilmam, esprilerine gulmu$lugum pek olmaz. televizyonda kar$ila$inca bir sure takilirim ama. herkesin algiladigindan farkli $eyler bulmaya cali$irim oyununda. yukarida sayip doktugum uzere de bir cok $ey bulurum...
  
  geleneksel turk tiyatrosunda anahtar vermek denilen tavir ve uygulama güldürünün en onemli unsurudur. cahil, beceriksiz, dikkatsiz, sakar, yuzeysel karagoz'un kar$isinda okumu$, yalami$, yutmu$, kaypak, adamina gore muameleci hacivat'in yer almasi $arttir. kavuklu'nun pi$ekar'i, efendi'nin ibi$'i olmalidir. anahtar veren karakter, asil komige espriyi patlatacak firsati yaratmalidir. nejat uygur'un en buyuk ba$arisi ise kar$isinda anahtar veren bahri beyat gibi bir muthi$ ustanin daha bulunmasidir. bu ikili muthi$ bir $ekilde altmi$ gibi dile kolay gelen yil boyunca sahnelerde ba$ariyla bir cok oyun ortaya koymu$lardir. oyunlarindan migferine cicek eken asker'in tufek doldurma pasajini ilkokul mezuniyetimde bir arkada$imla oynami$tim da, on bir ya$imda o beceriksiz oyunumzla izleyen buyuk kucuk yuzlerce ki$iyi yerlere yatirmi$tik birlikte. demek ki bu tarzin bizim millet karakterimizle organik bir bagi oldugu, bir yerlerde kitlesel olarak yerlere yatmamizi saglayan bir beyin bolumunu aktive ettigi cok acik.[bununla ilgili bir teorim var ama nejat uygur'la ilgisi yok, ba$ka bir ba$likta artik...]
  
  zamaninda charlie chaplin'in de kendini entelektuel sanan bir takim gerizekalilar tarafindan bayagilikla, ki$iliksizlikle suclanip yerden yere vuruldugunu da du$unup musterih olsun bence nejat uygur. ki oluyordur zaten...