-de/-da eki ve de/da bağlacının yazımı

• eğer cümlenin içinde bulunma durumu varsa -da / -de, yoksa da / de kullanılır.
  
  bitişik yazılan (ek olan) “da / de” -da / -de, ayrı yazılan (bağlaç olan) “da / de” da / de şeklinde gösterilir.
  
  bulunma durumunda kullanılan “-da”
  
  bende kâğıt var. (bende kâğıt bulunuyor.)
  evde süt var. (evde süt bulunuyor.)
  üstümde mont var. (üstümde mont bulunuyor.)
  kâğıt masanın üstünde. (kâğıt masanın üstünde bulunuyor.)
  
  bulunma durumu dışında kullanılan “da”
  
  ben de gelmiyorum. (gelmeyenlerden biri de benim.)
  bu akşam da çıkmadı. (çıkmadığı akşamlardan biri de bu akşam.)
  ne arayacağım ne de geleceğim. (aramayacağım da gelmeyeceğim de.)
  
  hem “-da” hem “da” kullanacak olursak:
  
  evde de süt yok. (“-de” için: evde süt bulunmuyor, “de” için: süt olmayan yerlerden biri de ev.)
  bir kedi de burada var. (“de” için: olan kedilerden biri de burada, “-da” için: kedilerden biri de burada bulunuyor.)
  
  özel isimlerde tek fark “-da”nın özel isimden kesmeyle ayrılması gerektiği.
  
  evdeyim. (evde bulunuyorum.)
  italya’dayım. (italya’da bulunuyorum.)
  
  “da” ise cins isimde kullanıldığı gibi ayrılır ve kesme kullanılmaz.
  
  kedi de geldi.
  italya da avrupa ülkesidir.
  
  birlikte kullanırsak:
  
  italya’da da kıyı vardır. (“-da” için: italya’da kıyı bulunur, “da” için: kıyısı olan yerlerden biri de italya’dır.)
  
  kısaca bulunma anlamı dışındaki her “da” ayrı yazılır.
  
  bende kâğıt var. (bende kâğıt bulunuyor.)
  ben de gelmiyorum. (gelmeyenlerden biri de benim.)
  
  ama
  
  gelmek de görüşmemek kabul edilebilir değil. (gelmek ama görüşmemek kabul edilebilir değil.)
  
  yavaş giderdim de okula geç kalmamam gerek. (yavaş giderdim ama okula geç kalmamam gerek.)
  
  bile
  
  sen de gelirsen zaten herkes gelir. (sen bile gelirsen zaten herkes gelir.)
  
  “-da” bir sert sessizin yanında kullanılıyorsa “-ta” şeklini alır.
  
  her şartta gelmeye çalışacağım. (her şartda değil.)
  herkeste kâğıt var. (herkesde değil.)
  
  “da” hiçbir zaman “ta” şeklini almamaktadır.
  
  gelip de beni karşılamadı. (gelipte veya gelip te değil.)
  konuşup da yorulmana gerek yok. (konuşupta veya konuşup ta değil.)
  
  konu basit. detaylı açıklamamın nedeni örnek teşkil edebilecek her durumda “-da / -de” ve “da / de” farkını açıklamak.
  
  özet olarak bulunma durumu dışındaki her “da” ayrı yazılır.