9 entry daha
  • 20. yüzyıl marksizminin en önemli isimlerinden biri olan antonio gramsci, 1891 yılında italyanın en yoksul bölgelerinden biri olan sardunya adasının ares kasabasında doğdu. dar gelirli bir memur ailesinin dördüncü çocuğuydu. gramsci altı yaşındayken babası yolsuzluk suçlamasıyla tutuklanınca aile için zor günler başladı. gramscinin çocukluk ve gençliği ekonomik zorluklar ve yetersiz beslenme gibi sebeplerle gelişen sağlık problemleri ile boğuşmakla geçti. 11 yaşında okulu bırakıp çalışmak zorunda kaldı, fakat okulla bağını hiç kesmedi, kendi kendine çalışmaya devam etti ve iki yıl sonra okula geri döndü.
    ortaöğreniminin ardından (daha sonra italyan komünist partisi genel sekreteri olacak olan arkadaşı togliatti ile birlikte) kazandığı bursla torino üniversitesine girdi. üniversitede dilbilim okudu fakat felsefe ve tarih başta olmak üzere sosyal bilimlerin birçok alanında dersler takip etti. italyan işçi sınıfı hareketinin en önemli merkezlerinden olan torino, gramscinin sosyalist düşünce ve mücadeleyle tanışmasına zemin sağladı. daha sonra üniversite öğrenimi için gittiği torino' da daha yoğun çelişkiler yaşamaya başlar. burada güney italya'nın yoksulluğunu, kuzey italya'nın zenginliğini görür.italya'nın bu manzarası gramsci'yi ciddi bir şekilde sorgulamaya götürür. ayrıca, bu yıllarda torino da gelişen işçi hareketi de gramsci için iyi bir deneyim olur. gramsci 1913 yılında italyan sosyalist partisine katıldı ve kısa zamanda partinin sol kanadının sevilen yöneticilerinden biri olarak tanındı.
    1915te üniversiteyi bitirdi ve parlak bir akademik kariyere sahip olabilecekken partinin gazetesinde çalışmayı ve sınıf hareketi içinde daha aktif görevler yüklenmeyi tercih etti. 1915ten itibaren avanti! gazetesinin torino baskısını yönetmeye ve gazetede düzenli olarak yazmaya başladı. siyasi yazıların yanı sıra tiyatro ve edebiyat eleştirileri yazıyor, proleter kültür birlikleri ve çalışma gruplarında marksizm, edebiyat ve kültür konularında konuşmalar yapıyordu.
    ekim devrimi gramscinin düşüncesini derinden etkiledi. hapishane defterlerinde ilyiç diye bahsedeceği, praksis felsefesinin (marksizmin) en büyük modern teorisyeni diye anacağı leninin eserleri kendi kuramsal katkısının inşasında ekonomizmle mücadeleden örgüt sorununa, hegemonya kavramından organik entellektüel tanımına birçok alanda gramsciye rehber oldu. italya solu içinde göze çarpan bir yere sahip olur. 1. paylaşım savaşı başladığında üyesi olduğu sosyalist parti'nin aksine savaşa karşı çıkar.
    gramsci 1917de italyan sosyalist partisinin torino bölge sekreterliğine seçildi, aynı yıl floransada gizli yapılan bir toplantıda gramscinin de içinde yer aldığı partinin devrimci fraksiyonu kuruldu. sınıf mücadelesinin yoğunlaşması ve sovyetler deneyinin etkisiyle gramscinin fikir babalığını yaptığı fabrika konseyleri deneyi doğdu (fabrika konseyleri ve endüstriyel demokrasi fikri sovyet deneyinin gelişimiyle koşut olarak gramscinin düşüncesinde zaman içinde önemsizleşecektir). gramsci 1 mayıs 1919da togliatti ile birlikte fabrika konseylerinin yayın organı olarak tasarlanan lordine nuovo: rassegna settimanale di cultura socialistayı (yeni düzen: haftalık sosyalist kültür dergisi) çıkarmaya başladı. dergi güncel siyasi analizlerden kuramsal ve kültürel çalışmalara geniş bir alanda ürün verdi ve güçlü bir etki yarattı. 1920'de patlak veren işçi hareketlerine fabrika konseyleri önderlik eder. fabrika konseyleri, o dönemde işçiler içinde büyük bir prestij sahibidir. işçiler, fabrika konseyleri aracılığıyla bir çok fabrikada yönetime geçer. ama gelişen işçi hareketine önderlik edecek çap ve düzeyde olmayan parti, devrimci durumu devrime dönüştürecek taktik politikalar yerine yatıştırıcı politikalar güder ve sonuçta italya işçi hareketi, arkasında "fabrika konseyleri" gibi deneyler bırakarak yenilir.
    1921 yılında gramsci ve togliatti önderliğindeki devrimci fraksiyon italyan sosyalist partisinin reformist çoğunluğuyla ayrışarak pctyi kurdu. partinin merkez komitesinde yer alan gramsci ilk dönem genel sekreterliği yürüten bordiga ve ekibininden farklı olarak faşizmin yükselişi karşısında bir tür birleşik cephe politikasını savundu. mayıs 1922-kasım 1923 arasındaki bir buçuk yılı üçüncü enternasyonal delegesi olarak moskovada geçirdi. moskovada tanıştığı keman sanatçısı julka schucht ile evlendi. 1926da doğan küçük oğlu giuliano hala moskovada yaşıyor.
    nisan 1924 yılında 18 komünist milletvekili ile birlikte pctden milletvekili seçilerek parlementoya giren gramsci, tüm enerjisiyle faşizmi teşhir etmeye çalışır. 1926 yılına gelindiğinde faşist diktatörlük tüm italya çapında yayılmış, baskılar artmıştır ve 1926 yılında tutuklanana kadar pctnin parlemento grubunun başkanlığını yaptı. kasım 1926da pctnin kapatılmasının ertesi günü mussolini iktidarınca devletin güvenliğine karşı komplo kurmak, sınıf kavgasını körüklemek, sınıf düşmanlığını kışkırtmak ve suç övgüsü yapmak suçlamalarıyla tutuklandı. 1928 yılında yirmi yıl hapse mahkum edildi ve milano hapishanesinden faşist rejimin en kötü zindanlarından biri olarak bilinen turi di bari merkez cezaevine nakledildi.
    mussolininin gramsci hakkında bu beynin çalışmasını yirmi yıl engellemeliyiz dediği söylenir. fakat faşizm, ironik bir şekilde, gramscinin zihinsel faliyetini engellemek bir yana, 20. yüzyıl marksizminin en önemli eserlerinden olan hapishane defterlerinin yazılışına ev sahipliği yapmış oldu. gramsci zayıf bünyesine rağmen zor hapishane koşullarına karşı üstün bir direnç gösterdi, partiyle ilişkisini hiç kesmedi, kendini okumaya ve yazmaya verdi.
    defterler 1929-1935 yılları arasında yazıldı. gramscinin zayıf olan sağlığı 1933te iyice kötüleşti. 1935te yazamaz hale geldi, 27 nisan 1937de çok geç gönderildiği romadaki quisisana hastanesinde öldü. gramscinin hapishane yılları boyunca mektuplaştığı baldızı tania schucht hastane odasından gramscinin el yazısıyla doldurduğu 32 defteri kurtarmayı başardı. hapishane defterleri 2. dünya savaşı sonrası italyada ve 1960larla beraber yayınlandığı diğer avrupa ülkelerinde komünist hareket ve marksist aydınlar üzerinde büyük yankı uyandırdı ve marksist düşüncenin başlıca esin kaynaklarından biri haline geldi.
113 entry daha
hesabın var mı? giriş yap