18 mart 1915

• aşağıdaki yazı piyade alay komutanı bursalı mehmet nihat'ın raporlarından günümüz türkçesine çevrilmiş, derlenerek özetlenmiştir. raporun tamamının günümüz türkçesine çevrilmesi için çalışmalar halen devam etmektedir. bahsedilen rapor ve adı geçen kişinin diğer askeri raporları bir kitap haline getirilmekte, gün ışığına çıkmayan bu değerli eserlerin okuyucuya sunulması için çaba sarfedilmektedir. günün anlam ve önemine binaen rapordan bazı cümleleri buraya naklediyorum:
  
  ikisi ingiliz, ikisi fransız olmak üzere 4 savaş gemisi ve toplam 28 parça gemiden oluşan düşman filosu saat 06:30’dan itibaren 17 dakika boğaz girişini bombardıman etmiş, bize 5 subay, 80 er kaybına mal olduktan sonra ateş kesmiş ve bu olay adeta ilk savaş selamı yerine geçmişti. bundan sonra ege denizi kıyılarında düşman gemilerinin faaliyetleri artarak şurada burada bireysel ateş teatisi (alıpverme) olmuş ve 26 kasım’da bir düşman denizatlısı boğaza girerek deniz önünde demirli olan mesudiye zırhlımızı batırmıştır. deniz hücumunun planı söyleydi.
  
  1- boğaz girişi tahrip edilecek (1.aşama)
  2- kesin hücum: bunun için de önce kepez dengine kadar bataryalar tahrip edilecek, sonra muharebe sırasında torpil hatlarından geçit açılacak, filo bu geçitten dalarak istanbul’a doğru hareket edecek. (2.aşama)
  3- ilk torpil hattına kadar deniz temizlenecek
  4- sonra ordu karaya çıkarak geri kalan istihkamları arkadan zaptederek boğaza hakim olacak. (4.aşama)
  
  bu planın sakatlığını ve gülünçlüğünü burada açıklamaya gerek yoktur. planın uygulaması şöyle oldu:
  
  1- boğaz girişinin araştırılması: 19 şubat’ta 11 zırhlı, 3 kruvazör 28 parça diğer gemilerden oluşan bir filo 14, 30,5 cm çapında toplam 200 topla, bizim girişteki 4 adet 24’lük topumuza saldırdı. saldırı 09:30-19:30 arasında iki saat ara ile tam 100 saat devam ettiği halde iki subay, iki er şehit, 11 er yaralı ve gayet az maddi kayıp ile kurtulduk. deve ile karınca mücadelesi, karıncanın zaferiyle son buldu.
  
  bundan sonra birkaç gün havalar bozularak düşman 25 şubat’ta saldırısını yeniledi. yedi buçuk saat aralıksız ateş, tabyadaki değişiklik sonunda bu kez etkili oldu. 13 şehit, 19 yaralı verdik. fakat bütün boğaz girişindeki toplar susturulmuş ve tahrip edilmişti. böylece düşman planının ilk aşaması kendi hesabına başarı ile sonuçlanmış ve boğaz girişi açılmıştı.
  
  2- savaş alanının temizlenmesi: 25 şubat ile 17-18 mart gecesi arasında aralıksız devam etti. hemen her gün çeşitli düşman gemileri boğazdan içeri girerek merkez silahlarına ateş açıyor, geceleri sabaha kadar torpil araştırılıyordu. taraflardan biri temizlik, diğeri denizi yeniden torpillemek ve tahkimatı takviye etmek için elinden geleni yapıyordu. bu sırada düşman çıkarma ordusunda nakliye gemileri de dahil olmak üzere gökçeada limanında toplanmıştı.
  
  bu faaliyetlerde hangi tarafın başarılı olduğunu 18 mart savaşı gösterecekti.
  
  3- kesin savaş: 18 mart’ta saldırıya karar verilmişti. düşman içinde, queen elizabeth de bulunan en son model 18 zırhlıdaki 14-38 cm. çapında 316 top ile bizim kıymet ve gücü her halde çok aşağı özelliklere sahip 15-35,5 cm çapında yalnız 73 topumuza saldıracaktı.
  
  amiral carden, bir dereceye kadar eski olan 8 gemiyi gözden çıkararak geri kalan 10 zırhlı ile istanbul önüne varmaya karar vermişti. fakat 10:30’da başlayarak geceye kadar devam eden emsalsiz savaş düşman için hiç beklenmedik bir şekilde sonuçlanmıştı.
  
  bizim toplam 3 subay, 22 er şehit ve 2 subay, 59 er yaralımızla saf dışı kalan bir tek topumuza karşılık düşmanın 3 zırhlısı, 44 topu ve tüm mürettebatıyla batmış; 5 zırhlı esaslı derecede ağır maddi ve insan kaybıyla saf dışına çıkmış, diğer gemilerin hepsi de az çok zarar görmüş, bir hayli torpido vs. havaya uçmuş veya yaralanmıştı. savaş o kadar korkunç olmuştu ki, amiraller, generaller akşam üzeri toplanınca “eyvah” demişler, bütün ve cesaret ve kararlılıklarını kaybetmişler, ertesi günü yeni bir teşebbüsü hatırlarına bile getirememişlerdi.
  
  not: asıl savaş bundan sonra 25 nisan'da başlamış ve sekiz ay sürmüştür.