• 15-18 kasım 1808 arasında gerçekleşen yeniçeri ayaklanması.

    adını alemdar mustafa paşa'dan alan olayın arka planından başlayalım.

    üçüncü selim'in yenilikçi hareketlerinden memnun olmayan yeniçeriler kabakçı mustafa isyanı ile selim'i tahta indirmişler, yerine dördüncü mustafa'yı getirmişlerdir. yeniçerilerin kendilerinin yerine ikame edileceğini düşünen nizam-ı cedid ordusu ise lağv edilmiştir.

    yeniçerilerden kaçan nizam-ı cedid yanlıları rusçuk ayanı mustafa alemdar paşa'ya sığınmışlar ve anılanı payitahta yürümeyi ikna etmişlerdir. alemdar paşa 3. selim'ı tekrar tahta oturtmak için çıktığı yolda, kabakçı mustafa'yi öldürmüştür. 4. mustafa, alemdar saraya varmadan tahtın son varisi kalmak amacıyla kuzeni olan 3. selim'i ve kardeşi 2. mahmut'u öldürme emri vermiş, 3. selim ölürken, ikinci mahmut dama kaçarak kendini kurtarmıştır. 3. selim'ı kurtaramayan alemdar paşa 2.mahmut'u tahta çıkarmış, 2. mahmut ise kendisini sadrazam ilan etmiştir.

    sadrazam alemdar paşa merkezi otoritesini iyice kaybeden osmanlı hanedanı ile ayanları bir araya getirmeye çalışır. bazı ayanlar sadrazamın davetini kabul eder ve ayanlar ile sened-ı ittifak imzalanır. ayrıca yenileme çabaları kapsamında sekban-ı cedid ordusunun kuruluşuna ön ayak olur. nizam-ı cedid'in devamı olan bu ordunun ömrü üç ay dahi olmayacaktır.

    sadrazam'ın kısa sürede yenilik hareketlerine öncülük etmesi ve yeniçerilerı sindirme çalışması yeniçerilerde var olan hoşnutsuzluğu iyice artırdı. ayrıca rusçuk'tan gelen birliklerin şehri yağma etmesi ve iktidarı kötü kullanmaları halk arasında da tepkilere yol açar.

    15 kasım 1808'de yeniçeri ayaklanır ve bab-ı ali'yine basarlar. yeniçerilere direnen sadrazam, saraydan yardm gelmeyeceğini anlayınca, barut mahzen patlatarak kendi ile birlikte baskına gelen 1000 yeniçeriden 600 kadarının ölümüne neden olur.

    yeniçeriler ayrıca saraya da baskın yaparlar ancak geri püskürtülür, bu sırada 2. mahmut, 4. mustafa'yı öldürür. yeniçeri ve sekban-cedid arasındaki savaşta binlerce insan ölmüş, şehir yağmalanmış ve tecavüz olayları yaşanmıştır. 19 kasım'da 2.mahmud'un sekban-ı cedid'ı kaldırmasını kabul etmesiyle uzlaşı sağlanır. yeniçeriler yine kazanır!

    ek notlar:

    *2.mahmud yeniçeri ile olan mücadelede ilk raundu kaybetmiştir ancak daha sonra otoritesini artıracak ve yeniçeri ocağını kaldıracaktır.

    *mustafa alemdar paşa'nın cesedi zorbalar tarafından yedikule dışında kör bir kuyuya atılmış, alemdar’ın kemikleri yeniçeri ocağı’nın ilgasından sonra oradan çıkartılarak yedikule surları civarına gömülmüştür. ıı. meşrutiyet’in ilânından sonra da zeyneb sultan camii haziresine nakledilmiştir. ittihat ve terakki üyeleri mustafa alemdar paşa 'ya büyük önem atfetmiştir.

    *yeniçeri ayaklanması'nda 2.mahmud'un bab-ı ali yardım göndermeyerek mustafa alemdar paşa'nin ölümüne göz yummasının, padişah olmasını sağlayan kişiye ileride minnet duymaması gerektiğinden ötürü olduğu rivayet edilir.

    *sened-i ittifak yalan olmuştur.
hesabın var mı? giriş yap