çerkes

• kendilerini türk saymamalarının nedeni türk ırkından olmamalarıdır. ama bu onların türkiyeli olmadığı anlamına gelmez, hatta birçoklarından daha çok türkiyelidirler. büyük sürgün'den sonra vatanlarından edilmiş bu insanlar, kendilerine sahip çıkan ikinci vatanlarına da aynı bağlılığı, hürmeti ve saygıyı göstermişlerdir.
  gelenek ve göreneklerine gelirsek; birçoklarına göre katı ve "acayip" adetleri olduğu doğrudur. bu gelenekler, büyük şehirlerdeki çerkeslerde ve özellikle genç kuşakta yok olma derecesine gelse de çerkes köylerinde halen uygulandığı söylenebilir. (fast foodun çerkes kızlarının belini kalınlaştırması)
  en önem verdikleri değerler onur, saygı ve ahlaktır. mert insanlardır. ama buradaki ahlak, dini motiflerle örülmemiştir. dolayısıyla kesinlikle yobaz ve bağnaz değildirler. örneğin kız-erkek ilişkileri konusunda oldukça açıkfikirlidirler. gençler, kaşen müessesi sayesinde köylerde bile bildiğimiz flört ilişkisini yaşarlar. yazılı olmasa da çok baskın toplumsal kuralları vardır.
  eğlenmeyi pek severler. hele düğünleri ^* sosyalliklerinin zirvede olduğu eğlence ortamlarıdır. kimin nesi evlenirse evlensin herkes düğüne gitmek için bir bahane bulur. çünkü bu düğünler aynı zamanda gençler için rahat rahat flört etme, anneler için de çocuklarına gelin-damat bakma mecrasıdır.
  inatçıdırlar. yapmak istemedikleri bir şeyi asla yapmazlar. asabilikleri de vardır.
  büyüklere saygı konusunda çok hassastırlar. zaten geleneklerinin çoğunun temelinde de bu saygı takıntısı yatar. birçok hal ve durum onlara göre haynap / haynep olabilir. misal, büyüklerin yanında bacak bacak üstüne atmak, sakız çiğnemek, yüksek sesle gülmek, kayınpederin yanında car car konuşmak gibi. ama diğer yandan çok çelişik gibi görünse de "kaçarak evlenmek" ölümcül bir ayıp ya da namus meselesi olarak değerlendirilmez. hatta oldukça yaygın bir evlenme biçimidir. hani dedik ya gururları onlardan bir karış önde gider diye, işte bir kızı kaçırmak çerkes delikanlısı için “tuttuğunu koparan yiğit” olmaktır. nazlı ve kaprisli çerkes kızı için ise her şeyi göze alan "yiğit kaşen" tarafından tercih edilmek... dolayısıyla alanın da satanın da razı olduğu böyle bir durum için lüzumsuz ahlak kumkumalığı yapılmaz.
  çerkes halkları kadınlarına çok değer verirler. aile büyüklerinin ve özellikle yaşlı kadınların fikirleri karar mekanizmasında ciddi biçimde etkindir. (çerkes mitolojisi nart'taki büyük bilge de bir kadındır) (bkz: seteney guaşe) (bkz: #9529623)
  akraba evliliği yapmazlar. hatta aynı köyden bile kız alıp vermezler. bu çok haynap’tır. gidip karşı köyden kız alırlar ama illaki çerkes alırlar.
  
  bazı ilginç gelenekleri:
  - eşler, aile büyüklerinin yanında birbirine adlarıyla hitap etmez. (muhtemelen bu yüzden herkesin anlamlı anlamsız mutlaka bir lakabı vardır)
  - büyüklerin yanında kendi çocuklarını sevmezler, şımartmazlar.
  - yeni gelin, kayınpederinin yanında oturamaz, konuşamaz, illa aynı odada kalması zorunluysa öyle kapı kenarında dut gibi dikilir durur. buna gelinlik yapmak denir ve bu durum kayınpederin geline bir hediye almasıyla sonlanır.
  
  yemekleri güzel midir, evet kesinlikle güzeldir. çok fazla kilo sorunlarının olmaması da muhtemelen ilginç mutfaklarından gelir. ^*
  
  en can alıcı yere gelirsek; kadınları güzel midir, evet çoğunluğu güzeldir. güzel değilse bile alımlıdır. alımlı değilse bile kesinlikle bakımlıdır. sonuçta bir şekilde akılda da gönülde de kalırlar. ^*