gazve

• az önce tommiks okuyordum, orada apaçiler bir posta arabasina saldiriyordu, ranger'lar da gelip kizilderili kardeşlerimizi kovaliyip, suzi'nin aşk mektuplarini ve wells fargo'nun altinlarini kurtariyordu oradan aklima geldi. bir de simdi siyasi basörtüsü basliğini falan görünce hadi dedim gazve'ye gidelim.
  
  simdi bu gazve meselesi mühim. bir kaç bakimdan mühim, öncelikle islam'in doğduğu çağdaki arap yarimadasinin sosyal, ticari ve kültürel hayatini anlamak açisindan mühim. araplarin gavze dediği bu savaşlar zaman zaman peygamber'in savaşlari vs. olarak tanitilsa da esas olarak "kervan baskını" ve "kabile talanı" diyebileceğimiz türdeki savaşlara işaret eder. ve göçebe arap kabilelerinin yaşamalarini sağlayan en önemli vakalardandir. malumunuz hiç bir verimliliği olmayan doğal koşullarda yaşayan, değil semizotu, bostan dikeni bile yetişmeyen, en önemli tarimsal ürünü hurma, en yakin su kaynağı çölün öte yani olan göçebe arap kabileleri için, kabilenin varliğini sürdürmesi gazvede kazanilan başarıya yani diğer kabilenin talanina bağlıdır. (bu talana katilan savaşçilarin erkekler olduğunu, kiz çocuklarinin kabilenin yiyecek içecek sorununu arttirdiği için göçebe kabilelerde genellikle doğar doğmaz öldürüldüklerini, kentlerde bu uygulamanin daha seyrek yapildiğini ve arap "site devletleri"nde gelişen islamiyetin, kentin gelişmesini sağlamak için bu kiz çocuklarini öldürme işini yasakladiğini falan da ekleyelim...)
  
  bir kaç büyük kabile, aile ve soyun oluşturduğu ticaret (mekke) ya da tarim (medine) temelli kent devletlerinin birbirleriyle, güney arabistan'la (yemen vs.) ve mısır, şam, irak, iran bölgesinin birbiriyle ticari ilişkilerini kervanlar vasitasiyla yürüttüğü koşullarda gazve, göçebe kabileler için öncelikle bir kervan talani ve hayatta kalma, varliğini devam ettirme savaşıdır. bu dönemde mekke'nin de önemli bir ticari trasfer ve müşteri memnuniyetini ön planda tutan bir kervan hizmetleri ltd. şti. olduğunu kadinlarin bile tüccar olduğu bir kent olduğunu hatirlarsak gazvelerin ne kadar önemli bir sorun olduğunu tahayyül edebiliriz. ve elbette bütün arabistani birleştirecek ve göçebe kabile gazvelerini, talanlari ortadan kaldiracak bir dinin ve bir devletin önemi mekke'nin büyük aileleri için (umayya, haşim, taym vb.) yararlari zamanla anlasilacak bir mefhumdur. emeviler (umayya) vs. örneğinden de göreceğimiz gibi islam dini ilerde başina geçilecek bir devlettir, diyor açtiğimiz didaktik parantezi kapatarak, ertugrul özkök köşe yazisi gibi körolasi samimi bir havada yazdiğimizin utanciyla tommiks teksas okuduğumuz köşemizdeki kanyak kadehine uzaniyoruz... çin çin..