eski evler

• dışarıdan bakanların gördüğüdür. içindekiler görmez. onlar o evlerle birlikte yaşlanmıştır.
• kentsel dönüşümün iyice hızını aldığı bir zamanın asalet nişaneleri. çevremde ne kadar eski ev varsa ya çehresinde bir sarmaşık, ya zülfünde bir asma, ya balkonunda irili ufaklı biçimsiz saksılarda arsızca büyümüş türlü çiçekler. birinin kapısında incir ağacı, birinde dut. çeşitli güzel saksılarımda marketten aldığım çiçek soğanlarım bizim terasta ne kadar küskünse, eski evlerin balkonundan taşanlar o kadar coşkulu.
  
  benim için "hayattaki küçük mutluluklar"dan biri, her hafta mutfak alışverişini yapmaya giderken yanından geçtiğim böyle bir eski evdi. eski ev dediysem tarihi letafette değil, bildiğiniz gecekondu. altta kapısı dışarı açılan bir odunluk/kömürlük. kışa doğru çıralar, tahtalar istiflenir. evi sokaktan ayıran perde niyetine bir bez. merdiveni dışarıda bir ev, balkonu çiçeklerden görünmeyen; kapısında meyvelerini kimsenin toplamadığı incir. kendi sırasındaki "mütayit" zevki ürünü evlerden çok daha güzeldi bütün harabiyetiyle benim için. geçenlerde "bu evin kentsel dönüşümü bilmemne inşaat tarafından üstlenilmiştir" tabelasını gördüm. elbette doğalgazlı, biraz daha rahat edecekleri bir ev, sahiplerinin hakkı. ama işte o semti kurtaran o canım yeşillikler, kentsel dönüşümle bir bir siliniyor gözlerden. yerini her gün kırpılan çimler, çalılar, bir örnek çiçek düzenleri alıyor. papatyalar arasından fırlayan bir gelinciğin, arsız bir dalın yeri yok bu düzende. "eski evler" bile ancak tarihi, estetik bir hüviyeti varsa kıymete değer. o da birörnek cilalanıp, birörnek insanla dolup, birörnek hayatı birörnek fotoğrafla çoğalttıkça hayatta.
• ne zaman görsem acaba zamanında kimler oturdu diyerek dalar giderim. şu an çalıştığım işyerinin tam karşısında var bir tane. eski, çürümeye başlamış ahşap pencerelerinden hüzün akıyor. belki de zamanında ne zorluklarla yapmışlardı. belki de sahipleri çoktan toprak oldu. yalan dünya.
• eğer terk edilmiş ise içine girip odalarında dolaşmayı sevdiğim kimsesiz yadigârlar.
  anadolu hisarı 'nda bol bol bulunabilir. keza üsküdar mevkiinde de ara mahallelerin yine ara sokaklarında denk gelebilirsiniz. size önce temkinli gözlerle bakan mahalleli ile karşılaşsanız da elinizde bir adet fotoğraf makinası varsa çok da şüpheci olmazlar. ama işin asıl güzel tarafı o evin içindeki odalarda sahibinden kalan hatıralara denk gelebilmek. eski bir kitap, bir mecmua, boş bir şarap şişesi, kırık bir karyola. kablosu kesilmiş bir ampul vs.. normal hayatınızda azıcık gözlem yapabilen insanlarsanız o eşyadan bir mana çıkarmanız kaçınılmaz. bir de etraftaki kolu komşuya denk gelip evin ve son sahiplerinin hakkında bilgiye vakıf olursanız işte o an tadından yenmiyor bu mekan. sizin için artık sıradan virane bir ev olmaktansa vaktiyle misafir olduğunuz bir hatıraya dönüşüyor. ve hiç unutmuyorsunuz. aklınızın bir köşesinden bazen çıkıp size kendini hatırlatıyor.
• cumbasından dışarıya bakıp ne düşünmüştür bu insanlar, gıcırdayan mutfak dolaplarındaki tabaklar kaç kere konmuştur tahta ayaklı masaya.. kahkahalar mı yükselmiştir yoksa feryatlar mı odalardan gizli gizli ya da bazen aleni. akla gelmeyen hangi sorular sorulmuştur veya konuşulmuş mudur bu evin içinde, paylaşılmış mıdır sevinçler ve sorunlar yoksa susmuş mudur herkes? yok sayılmış mıdır evin içinde bir adam derken, görünce kendimi kısa süreli hayaller içinde bulduğum eski evler; ne yaşamlar, nasıl yaşanmışlıklar..
• hüzündür...
• çocukluk anilari kokan evlerdir, bazen kokusu burnunuza gelir; yerler silinirken, mısır pişerken düdüklüde, anne kek yaparken...
• günümüzün şehrin kalbine uzak, beton kafeslerine bin kere tercih edilecek evlerdir.
  
  "yaptım olacak" gibi binbir çeşit ukalalıkla satılan güvenlikli, havuzlu,havaalanına bilmem kaç km'cik vs. olan modernliğinden başı göğe ermiş binaları yapadursunlar; güneşli bir günde daracık sokaktan yürüyüp eski bir evin avlu kapısını açıp girdiğinizde yüzünüze vuran tatlı serinliği ömrü billah yaşatamazlar.eski bir albümün köşesi kıvrılmış bir sayfasında yer almak gibidir eski bir evde yaşamak;sizden daha önce yaşayanananların bir ucundan tutup üstüne ekleyerek sonra yaşayacaklara emanet etmek gibi.
• büyük incelikle yapılmış şu an içinde yaşadığımız beton bloklardan daha güzel evler. cumbalı, taş oymacılığı ile veya tahtadan yapılmış, çeşitli süslemelere sahip olan, içlerinde kimbilir ne tür hikayeler barındıran ve sokağın tarihini bilen evler. kimi sahipsiz kaldı ve kendi yanlızlığından yıkılmayı bekliyor, kimi ise anaokulu veya cafe oldu hala inatla yaşamaya devam ediyor.
• ayvalık'ta, antalya kaleiçi'nde, urfa'da ve çeşitli şehirlerin ara sokaklarında hala ayakta kalmaya direnen tarihi evler.