euripides

• (i.ö. 480-406) tiyatro sanatının üç babasından biri. (diğerleri:aiskhylos ve sophocles).
  ilk eserlerini i.ö.455'lerde verdi ama tanınması 441'den sonradır.
  o bir pasifist , bir serbest düşünür ve hümanistti. belki sadece bu yüzden eserleri ihtiraslı atina halkı tarafından hakettiği rağbeti görmedi ve şair onlara küsüp hayatının büyük kısmını salamis adasında bir mağarada geçirdi.
  
  trajediye olduğu kadar felsefeye de ilgi duyan bir yazardı. eserlerinde sofistlerin, protagoras ve prodikus’un etkileri çok bellidir.
  
  bugüne on yedisi kalan- doksaniki piyese imza atmıştır. “orestes” ve “bakkhalar” adlı trajedileri en tanınanlarıdır. trajedi sanatına katmak istediği yeniliklerin halk tarafından benimsenmediği, yalnızca beş kez ödül kazanmasından anlaşılıyor. ancak mitosların dışına çıkma gayreti; aşka, tutkulara ve kadınlara verdiği önem; koroyu konudan ayırma gayreti, kendisinden sonraki yüzyıllarda yazılan trajedileri derinden etkilemiştir.
  
  edebiyata en önemli katkısı oyunlarına gerçek karakterleri sokmasıyla olmuştur. soylu krallar agamemnon ve menelaus bile onun eserlerinde anti-heroic karakterlar olarak karşımıza çıkarlar. zaafları , hırsları ve korkularıyla gerçek birer insandırlar. şair adeta atina halkına o denli yücelttikleri kahramanlarının gerçekte nasıl olduklarını göstermeye çalışmaktadır.
• medea'nin yazari
• "baskalarini iyilestirmek istiyorsun, oysa kendin yaralarla dolmussun."
• antik yunan geleneklerinden yeni gerçekler çıkaran tragedya yazarı. o zamana dek varolan alışkanlıkları ve töreleri sorgulamıştır. en çok karşı çıktığı noktalardan biri, antik yunan'da kadına verilen değerdi. kahramanlarını çoğunlukla acı çeken kadınlardan seçmesi boşuna değil^**. ondan önce tragedya kahramanları krallar, tanrılar ve titanlardı. bunu da değiştirdi. soylu doğmaya inanmayan, o zamana göre devrimci bir yazardı. diğer iki taşaklı yazardan ^** bir hayli farklıydı bu yüzden. atina'nın kusurlu demokrasi anlayışı ve sınıflı toplum yapısına başkaldırdı. olağanüstü-ideal düşünceler yerine, olağan-yararlı düşünceler; aşırı duygulu tragedyalar yerine, düşünceyi tartışmayı yeğlemiştir. geleneksel düşünceye kuşkuyla baktığından afaroza varan bir tepki almış ve kendisi ancak gittiği onuncu köyde anlaşılabilmiştir.
• olası bir pideci adı: öyripides pide salonu
• aristophanes in kurbağalar oyununda da gözlemlenebileceği gibi ,zamanında hep yanlış anlaşılmış,hor görülmüş,eski yunanlı pasifist tragedya yazarı.
• atina'da ilk defa ozel kutuphaneye sahip oldugu soylenen antik cag yazarı.resimle ilgilendigi de rivayet edilir.kendisi ile ilgili kaynaklarda i.ö. 406 yılında makedonia'da av kopekleri tarafından olduruldugu yazılmı$tır.
• kadının ve tanrının antik çağdaki önemini vurgulayan bir şair aslında.
  
  ey yeryüzünü taşıyan ve yeryüzünde tahtı olan,
  kim olursan ol, ey bilinmez, anlaşılmaz varlık
  zeus yahut doğadaki zorunluluk ya da ölümlülerin ruhu,
  sana yalvarıyorum. sensin çünkü ölümlülerin her şeyini
  sessizce dolaşarak doğru yolda yürüten.
  
  (troad. 884)
• 18 yaşında tragedyalar yazmaya başlamıştır. 455 yılında yazdığı tragedyası üçümcü olmuştur. yazmaya bu kadar erken yaşta başlamasına rağmen ilk birinciliğini onbeş yıl sonra kırk yaşında almıştır.
• "kadının kötüsü kadar kötü, iyisi kadar da iyi bir yaratık yoktur" demişlerdir.