evde tereyağı yapmak
-
bir süre daha beceremeseydim, gidip ev tipi tereyağı ve yayık ayran makinesi alacaktım, neden, çünkü iflah olmaz bir "evde yapabiliyorsam neden yapmayayım" insanıyım ve bu konuda başarısız olmaya gerçekten tahammülüm yok. uğruna kilolarca süt ve hatrı sayılır bir miktar süt kaymağı telef ettikten sonra (salladım, sıcak suyla denedim, soğuk suyla denedim, yoğurt kaymağıyla denedim, ayran yapıp denedim, denedim de denedim), akça pakça, lezzetli bir tereyağını nihayet yapabiliyor olmanın haklı gururuyla, amme hizmeti yapıyorum. (mutlaka bulabileceğiniz yüzlerce kaynak var bu konuda ama, hemen hepsini deneyip başarısız olduğum için, işe yarayan yöntemi paylaşma ihtiyacı hissettim.)
ihtiyacınız olan şey pastörize edilmemiş süt. artık hemen her markette var, tire süt de günlük pastörize edilmemiş süt çıkarıyor, yerel şarküterilerde de bulunuyor, etiketli, bildiğiniz bir markanın sütünü kullanabilirsiniz. ben şarküteriden alıyorum, 3,5 litrelik pet şişede aldığım sütü kaynatıp bir gece buzdolabında bekletiyorum, ertesi gün üzerinde oluşan bir parmak kalınlığında kaymak oluyor, onu alıp buzdolabının derin dondurucusuna atıyorum. bu işlemi süt aldıkça tekrarlarsanız, 4-5 defadan sonra elinizde hatrı sayılır miktarda süt kaymağı birikmiş olacak. her ayırdığınız süt kaymağını farklı bir kapta buzluğa atın, aynı kapta biriktirirseniz donmuş olan kaymağın çözülüp yeniden donmasına sebep olursunuz, çözülen gıda maddesi tekrar dondurulmaz, bunu unutmamak lazım.
biriken 4-5 bardak süt kaymağını çözdürdükten sonra, bir kaba alıp, üzerine ılık ve sıcak arası bir çay bardağı suyu döktüm. blenderın çırpma teliyle yaklaşık 10 dakika kadar çırptım. yağ bir süre sonra ayrışıp üstte toplandı, tam o aşamada, buz gibi suyu döküp bir on dakika da bu şekilde çırptım. yağlar suyun üzerinde iyice katılaşıyor bu şoklama işleminden sonra. süzgece döktüğümde, yağlar ayrılmış oldu. daha sonra yağı soğuk suyla eze eze yıkadım ki, içinde süt kalmasın, daha uzun süre dayansın.
4-5 su bardağı kaymaktan yaklaşık 450 gram tereyağı elde ettim ben.
o kadar kıymetlimisss ki, evde tereyağıma el uzatıldığını örümcek hislerimle algılayıp gereğinden fazla kullanmadığını garanti altına almak için, tim burton filmlerinden fırlamış gibi buzdolabının önünde bitiveriyorum.
ben yaptım evet. canım tereyağım. evde inek beslemeyi engelleyen bir yasa var mıydı ya :/
edit: debe' ye girmişiz, sabah uyandığımdan beri tereyağı yapma yöntemleri hakkında değişik fikirler atıyorsunuz üstüme, eksik olmayın. keşke o kadar kaymağı ziyan etmeden bileydim bunları. paranormal nickli yazarın şöyle bir mesajı oldu, "küçük bir düzeltme yapmak istiyorum izninizle. yaptığınız şey teknik olarak tereyağ değil aslında, çünkü tereyağ fermente bir üründür (yoğurt gibi). ayırdığınız kremaları 30°c'ye getirip biraz yoğurt ekleyip 5-8 saat beklerseniz daha aromatik bir tereyağ elde edebilirsiniz. eklediğiniz yoğurtta bulunan bakteriler, kremada bulunan şekeri tüketecek, açığa çıkan süt asidi ile daha dayanıklı ve açığa çıkan aromatik bileşenler sayesinde (diasetil, asetaldehid, vb.) daha aromatik bir ürün olacak."
elden ele yayalım arkadaşlar. yakarsa dünyayı tereyağı severler yakar* -
pastorize olmayan sütle mayaladığınız ve buzdolabında en az bir gece beklettiğiniz 1,5-2 litre yoğurdu blender'a boşaltın. üzerine 500 ml oda sıcaklığında su ilave edin ve blender'i çalıştırın. aralarda birer çay bardağı soğuk su (hatta buzlu su) ilave ederek 25-30 dakika sonra mis gibi tereyağınızı elde edersiniz. bundan sonrası elde ettiğiniz tereyağını soğuk suyla kendisinden duru su çıkana dek yıkamak ve hafifçe tuzlayıp (yahut tuzlamadan) dolaba kaldırmaktan ibaret.
eğer normal yağlı iyi bir sütten yoğurdu mayaladıysanız, 5 litre yoğurttan 1 litre kadar tereyağı çıkıyor. benim verdiğim ölçüde ise yaklaşık 500 ml kadar elde ediyorsunuz. lakin yapması o kadar kolay ki taze taze yapıp hemencecik tüketebilirsiniz.
daha fazla yapmak isterseniz ya büyük boy blender almanız gerek ya da mikserle elde çırpmak. amma ve lakin mikserle yarım saat o yoğurdu çırpmak iyi bir kas gücü gerektiriyor. sıkılmanız da cabası. koyun blender'a yapsın işini.
youtube'de konuyla ilgili sürüyle video var. illa görsel bir sunum istiyorsanız bakabilirsiniz. hiç hazır yağlara para vermeyin. -
buzdolabında en az bir gece dinlenmiş ve iyice soğumuş ev yapımı yoğurt ile gerçekleştirilecek bir lezzet. mis.
malzemeler:
1. iki buçuk litre sütten ev yapımı yoğurt.
2. beş litrelik çalkalamaya uygun şişe (yayık varsa süper olur. yoksa pet şişe de işinizi görebilir.)
3. 10 küp buz
4. 4 su bardağı soğuk su.
yapılışı:
1- yoğurdu şişeye koyup, üstüne 2 su bardağı soğuk su ilave edin. şişenin ağzını iyice kapatın.
2- yoğurdu şişenin içinde çalkalamaya başlayın. dizinizin üstünde ileri geri hareketlerle sürekli çırpın.
3- 10 dakika çalkaladıktan sonra içine buz kalıplarını atıp devam edin.
çalkalama işlemini tereyağı parçacıkları şişenin yüzeyine yapışıp görünmeye başlayana kadar devam edin. kas gücünüzü de test edersiniz bu arada.*
4- şişenin ağzına parmağınızla dokunduğunuzda yağı hissediyorsunuz.
5- yoğurdun üzeri sanki kahvenin köpüğü gibi köpürüp yağları parça parça ayrılacak.
6- yağı ayrılmış yoğurdu şişeden tencereye dökün ve tahta kaşığın tersiyle yağları artık ayran olmuş yoğurttan toplayın.
7- delikli süzgeç yardımıyla yağı ayrandan ayırıp bir kaseye çıkarın.
8- kaseye tereyağının üzerine 2 su bardağı soğuk su ilave edin ve yağınızı yıkayın.
iyice ayranını yıkamanız tereyağının lezzetini etkileyecektir. bir taşla iki kuş hem tereyağı hem ayran afiyet olsun.
not: eğer çok miktarda tereyağı yaparsanız ve ayran da tüketemeyeceğiniz kadar fazla ise içine tuz atıp kaynatın. ayranın suyu kaynatıldığında üstüne çıkıp ayrışıyor. dibine çöken peynire çökelek deniyor. çökelek peyniri de tıpkı lora benzemekte. ister tuzsuz, ister hafif tuzlayarak kullanabilirsiniz. afiyetle* -
rahmetli dedem, şehirde apartman şartlarında illa yapacağım diye tutturmuştu zamanında. tabii ona kıyamadığımızdan biz elimizde yayık misali çalkalamıştık kabı. sonunda tereyağımsı birşey elde etmiştik evet ama son halimiz şuydu
- anne biraz da al sen çalkala
- valla ben sıramı savdım kolum koptu, kardeşine ver
- lan! al az çalkala şunu
- abi çok işim var gitmem lazım benim.
- hass... lan gel buraya...
(bkz: based on a true story) -
evde bilimum süt ürünleri üreten bir insanın ulaşabileceği güzel seviyelerden biridir. süt ya da yoğurt kaymağından elde edilen tereyağ inanılmaz lezzetli olur. o kadar lezzetli olur ki pilava ya da yemeğe koymaya kıyamazsınız kahvaltıda tüketirsiniz. çünkü yaklaşık 10-15 litre sütten 450-500 gramcık tereyağ çıkar. öyle bir kıymetlimissss'dir.
takribi 4-5 yoğurt mayalamadan sonra elde edilir çünkü sanırım kimse bir anda 15 litreden yoğurt elde etmeye kalkmaz. her mayaladığınız yoğurdun kaymağı itina ile buzlukta saklanır. yaklaşık 750-800 gram kaymağınız olduğu durumda işleme başlarsınız.
önce kaymak deli gibi çırpılır mikser ile, oldukça uzun sürer bu işlem. ilk etapta kaymak pürüzsüz ve krem şanti kıvamında olur siz çırpmaya devam edersiniz, bu sefer pütürlü bir kıvam kazanır. işte pütürlü olduğu bu anda sıcak su ekleme vaktiniz gelmiş demektir. kaynar olmayan el yakmayan sıcaklıktaki bir çay bardağı kadar su eklenir ve sütün kaymağı yağından ayrılmaya başlar. bir süre daha çırpmaya devam edersiniz. sonrasında iki çay bardağı kadar buzlu su koyarsınız ve artık tereyağ kaymaktan tamamen ayrışır. bundan sonra iki üç buzlu su tereyağını yıkarsınız ki içindeki sütlerden tamamen arınsın.
ve mis gibi tereyağınız hazır.
bu arada yıkama işlemleri sırasında dışarıda kalan sütlü su karışımını da atmayıp keklerde, böreklerde değerlendirebilirsiniz. lezzet veriyor. -
1- doğal sağılmış işlem görmemiş sütten yoğurt mayalanır (piyasada satılan sütlerden olmaz, günlük süt olsa bile)
2- yoğurt mayalandıktan sonra buzdolabına konur ve olgun yoğurt olması sağlanır.
3- yoğurt yayık makinesine veya çömlekten yapılan yayığa veya en kötü ihtimal plastik bidona konur.
4- çok az miktarda soğuk su veya buz atılır. yani ayran kıvamına gelmemesi lazım. su 10 litre yoğurda en fazla 2 - 2,5 litre olacak şekilde konulmalı.
5- makine çalıştırılır veya yayık elde veya kucakta 4 -5 saat kadar çırpılır.
6- oluşan yağ toplanır.
en lezzetli ve halis tereyağı böyle elde edilir. sütten veya kremedan yapılanlara yağ denilmez. çok az yağ çıkar. tahminen yoğurdun %10 veya 15 i kadar.
taze yenilebildiği gibi bekletilecekse az tuzlanması gerekir. -
bazılarınız biliyor, bir süredir köyde inzivaya çekilmeye hazırlanıyorum. bu yüzden de orada yapabileceğim her şeyi önceden denemeye çalışıyorum. bugün de tereyağı yapmayı denedim. size de bazı tüyolar vermek isterim;
1) sarhoşken yapmayın. mutfağın ağzına sıçtım. 1 kilo kaymağı bok ettim. moral bozukluğuyla kalan kaymağı yiyerek içmeye devam ettim. birazdan da sağa sola mesaj atarım. sarhoşken yapmayın.
2) bitti. -
deneyimlerimi paylaşıyorum :
minisan marka tereyağı makinesi aldım . kasım 2023 tarihinde 1750 tl , yani 50-60 dolar arası .
köyden 10 litre süt aldım . mayaladım . bir gece dolapta beklettim .
ertesi gün makineye 9 litre iyi su 1 litre kaynamış iyi su ekledim . üstüne yoğurdu koydum . 40 -45 dk cihazı çalıştırdım .
üstte biriken tereyağlarını süzek yardımıyla aldım . 600-700 gr civarı yağ çıktı .
geride kalan ayranın bir kısmını içmek için ayırdım .
bir kısmını tuz ekleyerek kaynattım . üstte biriken tortu ekşimik ..
geride kalan yeşil su whey proteini . peynir altı suyu . vücutcuların protein tozu gibi .
bununla çorba yaptım . ekşisi muhteşem .
fiyat performans oranı çok güzel bir iş . çok memunum . -
geçenlerde, evde kimse yokken*, internetten yardım alıp, yapsam mı diye düşündüğüm aktiviteydi. sonra unutmuştum.
-
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap