fayton

• ece ayhan'in gorkemli bir basucu siiri:
  fayton
  
  o sahibinin sesi gramofonlarda çalınan şey
  incecik melankolisiymiş yalnızlığının
  intihar karası bir faytona binmiş geçerken ablam
  caddelerinden ölümler aşkı pera’nın.
  
  esrikmis herhal bahçe bahçe çiçekleri olan ablam
  çiçeksiz bir çiçekçi dükkanının önünde durmuş
  tüllere sarılı mor bir karadağ tabancasıla
  zakkum fotografları varmış cezayir menekşeleri camekanda.
  
  ben ki son üç gecedir intihar etmedim hiç bilemem
  intihar karası bir faytonun ağışı göğe atlarıyla birlikte
  cezayir menekşelerini seçip satın alışından olabilir mi ablamın.
  
  ece ayhan
  
  phaeton
  
  that thing played on its master’s voice gramophone
  was the frail melancholy of her loneliness
  as my sister was riding on a phaeton in funeral black
  passing through the streets of pera, deadly infatuations.
  
  ecstatic i guess she was who had gardens of flowers
  stopping by a florist having no flowers
  with a montenegrin pistol wrapped up in tulle
  in its window are the pictures of oleander, and periwinkles.
  
  i who have not committed suicide for the last three nights
  will never know
  if the ascent of a phaeton in funeral black to the heavens
  with its horses
  could be for my sister’s having chosen to buy
  the periwinkles.
  
  translated by s. k.
• mitoloji denilen apayrı, bambaşka dünyadan aramıza katılmış bir kelimedir fayton da. helios namlı ve apollo ile karıştırmamamız gereken güneş tanrısının oğludur fayton, batı dillerindeki adıyla phaeton ya da.
  kendisi yalnızca ölümlü annesi clymene'yi tanımaktadır, bilmektedir; babasının helios olduğu yolunda rivayetler ise boldur lakin. işte bir gün tam da bunu öğrenmek için güneş'in sarayına gider phaeton. orda görür helios'u; onun babası olup olmadığını öğrenmek yolunda sorduğu sorulara helios içten bir "evet" ile karşılık verir, bununla da yetinmez hatta, "dile benden ne dilersen" der, "baban olduğunu kanıtlamak için styx ırmağı üzerine and içerim ki, her şeyi yaparım."
  phaeton'un gözü yükseklerdedir. babasının her allahın günü arkasına güneşi koyup gökyüzünde sürdüğü ve bu şekilde günü yarattığı atlı arabayı bugün de o sürmek ister.
  helios açık çek vermekle içine düştüğü hatayı hemen görür. "oğlum, olmaz bu iş" der; "sen ölümlüsün, düşün ki tanrılar bile kullanamıyor bu arabayı, zeus'un bile elinden gelmez" der; "yukarda ne olduğunu merak ediyorsan ben sana anlatayım: zodyak canavarları var, boğa var, aslan var, akrep var, yengeç var" der; "seni öldürürler onlar, başka bir şey iste benden" der. tüm bu çırpınmalarına phaeton nuh der, peygamber demez oysa. baktı ki çocuk dikkafalı, baktı ki styx ırmağı üzerine söz verdi bir kere, boyun eğer helios ve oğlunu arabaya bindirir.
  sonra ne olur? rezillik tabii: bir yabancıdan korkan ve şaha kalkan, coşan atlar, bundan korkup dizginleri elinden bırakan phaeton'dur olan. kaybolan kontrolle gökyüzünde gittikçe alçalmaya başlayan güneş yüklü araba sadece sıcaklığıyla başta olympos olmak üzere çevredeki tüm tepeleri tutuşturmaz, aynı zamanda ırmakları buharlaştırır, ülkeleri çöl eder, insanları karartır. öyle ki, nil ırmağı kaçacak bir delik arar, sonunda bulur da; ama bir daha hiç çıkarmaz başını ordan, kimse bilemez o günden bugüne kaynağını. öyle ki, libya baştan başa kavrulur. ve öyle ki, habeşistan halkı kapkara oluverir, öyle kalır.
  bu tatsız panayırı gören zeus tez zamanda olaya el koyacaktır tabii: eline alır yıldırımını, phaeton'a fırlatır. isabetli bu atış phaeton'un da, o yıkımın da, bu entryinin de sonu olacaktır. phaeton'dan geriye işte bu buruk hikaye, bir de o sürdüğü, hayır, süremediği gibi -tercihan dört tekerlekli, tek körüklü- at arabalarına verilen fayton adı kalır.
• ece ayhan'ın, eline "tüllere sarılı mor bir karadağ tabancası" tutturup "intihar karası bir faytona bindirdiği" esrik ablası, "çiçeksiz bir çiçekci dükkanı" olan çankaya köşkü'ne girmesine izin verilmediği için intihar eden fikriye hanım'ın ta kendisidir.
• 9/8lik bir şarkı bu, oynamamız lazım yani, niye ağlatıyor peki?
• uzun bir aradan sonra yeniden dinlendiğinde karın boşluğunda biriktirilmiş tüm özlemleri tetikleyen bir ezginin günlüğü şarkısı...tam olarak sözleri şu şekildedir:
  
  biz faytona ne zaman bindik
  en son ne zaman
  şapkası sünnet gözleri cennet hocam, o zaman
  şapkası sünnet gözleri cennet hocam, o zaman
  
  biz sinemaya ne zaman gittik
  en son ne zaman
  elimizde yastık cebimizde fıstık hocam, o zaman
  elimizde yastık cebimizde fıstık hocam, o zaman
  
  biz bu denize ne zaman girdik
  en son ne zaman
  martıların kanadına bindik hocam, o zaman
  martıların kanadına bindik hocam, o zaman
  
  biz ne zaman büyüdük
  en son ne zaman
  çocuklara yasaklar koyduk, ne zaman, ne zaman
  biz ne zaman öldük
  işte o zaman
  adam olduk, sevdalanmayı unuttuk hocam
  adam olduk, sevdalanmayı unuttuk hocam
  
  biz hayatı ne zaman sevdik ne zaman
  en son ne zaman
  çocuktuk, sevdalandık hocam, o zaman
  çocuktuk, sevdalandık hocam, o zaman
  
  biz ne zaman büyüdük
  en son ne zaman
  çocuklara yasaklar koyduk, ne zaman, ne zaman
  biz ne zaman öldük
  işte o zaman
  adam olduk, sevdalanmayı unuttuk hocam
  adam olduk, sevdalanmayı unuttuk hocam
  
  biz faytona ne zaman bindik
  en son ne zaman
  şapkası sünnet gözleri cennet hocam, o zaman
  şapkası sünnet gözleri cennet hocam, o zaman
  
  biz okulu ne zaman kırdık
  en son ne zaman
  bahar geldi, aklımızı çeldi hocam, o zaman
  bahar geldi, aklımızı çeldi hocam, o zaman
  
  biz hayatı ne zaman sevdik ne zaman
  en son ne zaman
  çocuktuk, sevdalandık hocam, o zaman
  çocuktuk, sevdalandık hocam, o zaman
  çocuktuk, sevdalandık hocam, o zaman
• "...
  biz ne zaman büyüdük
  en son ne zaman?
  çocuklara yasaklar koyduk,
  ne zaman, ne zaman?
  biz ne zaman öldük, işte o zaman
  adam olduk sevdalanmayı unuttuk, hocam
  biz hayatı ne zaman sevdik, ne zaman?
  çocuktuk sevdalandık hocam, o zaman
  ..."
  
  (bkz: ebruli)
• yeryuzunun en guzel ben asik oldum sarkisi.
• ben ki son üç peygamberdir iman etmedim hiç bilemem
  
  (bkz: serbest çağrışasım gelmiş)
• kler'in bizi goturen atla mesafemiz hep sabit oldugundan yol boyunca "ne kokuyor burasi?" demesine sebep olan tekerlekli at goturgeci..
• türk pop müzik tarihinin en kayda değer eserlerinden biridir.