*

  • sadece gorunurde batılı olan felatun bey'in tutarsızlıkları ve alafrangalılıgı one cıkarılırken, rakim efendi'nin agır baslılıgı ve sade hayatı daha on plandadır. modernlesme ve batılılasma yolundaki osmanlı imparatorlugu'nu irdeleyen, bunun nasıl olması gerektigi hakkında yazarın ve o donemki bircok aydının fikrini simgeleyen bir roman. "batıyı oldugu gibi degil istedigimiz ve gerekli olan ozellikleriyle alalım; bizim kendimize ozgun daha guzel yonlerimiz kalsın" bu degisimde/surecte one surulen argumanlardan biridir.
  • batılılasma ve modernlesme olayına çektigi dikkat güzel örneklerle vurgulanmakla birlikte dogru düzgün bir kurgusu ve de konusu olmayan ee noldu simdi okuduk da dedirten kitap.
  • romanda beyefendi olarak gösterilip devamlı övülen ve yazarın kendisini örnek alarak yazdığı düşünülen rakım bey'in bir kadınla gözlerden ırak, gayrimeşru bir ilişki yaşaması bence oldukça düşündürücü. bir nevî bir beyefendinin nasıl olması gerektiğinin anltıldığı bu romanda âdeta, beyefendi dediğin kadınlarla kaçamak da yapabilir denmekte ve böylesi bir davranışın onur zedeleyici olmadığı fikri verilmektedir.
  • edi ile büdü ayarında osmanlı kankaları.
    benim adım felatun olsa, ben de kendime rakım isminde birinden kanka seçerdim.
    felatun isminde birini recep ya da osmanların anlaması mümkün değıil.
  • özet olarak;
    "doğru batılılaşma nasıl olmalıdır" ın cevabını örnekler * * üzerinden veren roman.
  • (bkz: lando)
  • her ne kadar karakter yaratımı sırasında parodiye varacak derecede mübalağa etmişliği olsa da, ahmet mithat'ın, "bir aktrise aşık olan ve belasını bulan" adam klişesini the picture of dorian gray'de kilit olay olarak kullanan oscar wilde'a bile yirmi yıl fark atarak kaleme alması çarpıcıdır. ayrıca, rakım efendi, çerkes köleyi cılız bir veletten yetenekli ve güzel bir hanıma çevirme etkinliği ile pygmalion'a selam çakmaktadır. yalnız anlatısını insanlar arası ilişkiler ve diyaloglar, özellikle de gönül ilişkileri üzerinden taşıyan öykü, bu olayları anlatırken ancak "vurdum bayıldı su döktüm ayıldı" komedileri kadar inandırıcı olabilmektedir.
  • (bkz: kronos)
  • karakterlerin, özellikle felatun bey'in fazlaca karikatürize edildiği doğrudur. ama felatun bey üzerinden zenginliğini görgüsüzce gösteriş yapma aracı olarak kullanan herkes eleştirilmiştir; özellikle batılılaşmayı ve serbestliği bu şekilde anlayanların sayısının çok olduğu ve özünü korumak isteyenlerin cahil, gerici gibi damgalar yediği bir dönemde romanın böyle ilerlemesi normaldir. kusur sayılabilecek nokta, rakım bey'in fazla iyi olması olabilir. bir kadın ile (yozefino) "ihtiyacı dengelemek" için ilişkisi olmuştur, evet; ama bunun dışında herkese karşı o kadar iyidir ki, nerdeyse biri tokat atsa diğer yanağını çevirecektir.
    yine de sonuç olarak okuması eğlenceli bir romandır.
  • rakim efendi kendisini sokmak istedigi ideal karaktere ulasmak sevdasinda bocalamaktadir, distan edibli, iyi ahlakli gorunse de iki yuzlulukten kendini kurtaramamaktadir. felatun bey ise toplum tarafindan ahlaksiz ve hoppa kabul edilse dahi, ne yaptigini ve ne istedigini iyi bilmektedir. en buyuk erdemin de kisinin kendisini bilmesi oldugunu goz onunde bulundurursak da bu eflatun ismi kendisine pek de yakismaktadir.
hesabın var mı? giriş yap