• kendini tanrının korumasında ve asla yenilmez zannettiği için, kendi ölümüne sebebiyet vermiş kişidir.

    1521 senesinde, ferdinand magellan, filipinler’de cebu adasına vardığı zaman, muhtemelen kendini olağanüstü becerikli ve üstün biri olarak görüyordu. en azından, ispanya’nın 18 yaşındaki kralı 1. carlos’u, maluku adalarının, portekiz’e değil, ispanya’ya ait olduğuna dair ikna etmeyi başarmıştı (aslında bu da gerçek dışı sayılabilirdi, çünkü maluku aslında endonezya’ya aitti, ancak, 1494 tarihli tordesillas anlaşması'na göre, roma’nın doğusunda ne varsa portekiz’e, roma’nın batısında ne varsa, ispanya’ya aitti. magellan, batıya ilerlemek sureti ile, bulunacak adaların yine de ispanya’ya ait olduğunu ispatlayabileceğini düşünüyordu (batıdan ulaşılsa dahi, bunlar aslında, dünyanın, “portekiz’e ait yarısı”nda yer almaktaydı). baharat yetişen bu adalar, o dönemde lüks sayılan baharat fiyatları dikkate alındığında, büyük değer taşıyordu ve 1. carlos, adaya sahip olmak istiyordu.

    beş külüstür gemi ile yola çıkan magellan, dünyanın öbür yarısına doğru yelken açtı, ciddi isyanları bastırdı ve uğursuz magellan boğazından geçti (birbiri ardına magellan’ın rotasını takip eden kaptanlar, kayalık ve sisli boğazda büyük bir hezimete uğruyorlardı. 350 millik magellan boğazından, magellan’dan sonra geçen ilk gemi, 60 yıl sonra, sir francis drake’in tecrübesi ile geçebilmiştir). mürettebat, talaş, fare ve deri benzeri, artık ne bulursa onu yer hale gelmişti; adamları, çeşitli diller bilmekteydi ve hiçbiri, rastladıkları diğer gemilere, nereye gittiklerini söylemiyorlardı. magellan, mutlluluktan uçuyordu.

    öte yandan, oldum olası dindar bir adamdı; geçirdiği günler ise, pek başka seçenek bırakmıyordu zaten. ancak, neredeyse imkansız şeyleri başardığı için, dindarlığı da, fanatiklik boyutlarına erişmişti. gittiği yerlerdeki yerlileri katolik yapmak için elinden geleni yapıyordu. sonuçta, olağanüstü bir gemi yolculuğuna imza atmıştı ki, bunu da doğrudan, tanrının bir ihsanı olarak görmekteydi. daha da önemlisi, yerlilerin, hıristiyanlığı kabul etmesinin, dünyada da ispanyol tebaasına girmeleri anlamına geleceğine inanıyordu.

    14 nisan 1521’de cebu adası kralı datu humabon ile pazarlıklara başladı. uzun görüşmelerden sonra humabon hıristiyanlığı kabul edeceğini açıkladı; ancak, kalabalık hareminden vazgeçesi yoktu. magellan bunu bile kabul etmişti.

    daha sonra, humabon, magellan’a, ailesinden birinin çok hasta olduğunu haber vermişti; magellan adamı buldu, karısını ve on çocuğunu vaftiz etti; birkaç şifalı bitki verdi ve adam iyileşti. bu durum da, yerlilerce, tanrının gücü olarak algılandı. filipinliler, vaftiz olmak üzere akın akın gemideki rahiplere gitmeye başladılar. ancak bu, diğer gemilerin kaptanlarını tedirgin ediyordu, çünkü, tanrının gücünü, kendi gücü gibi gösterenlerin başına gelenleri görmüş veya en azından öykülerini dinlemişlerdi. hasta ölmüş olsa idi başlarına gelecekleri biliyorlardı ve yerlileri zaptı rapt etmek için, tecavüz, işkence, köle olarak alıp satmak gibi, daha geleneksel ispanyol yöntemlerine alışkınlardı. magellan'ın “uzlaşmacı” yaklaşımı, kendilerini tedirgin ediyordu; zaten oldum olası kendisinden şüpheleniyorlardı. başından itibaren, magellan’ın portekizli bir casus olmasından endişe ediyorlardı, magellan da, bu korkuları gidermek adına pek bir girişimde bulunmamıştı. magellan, mürettabatını, kendi bildikleri yoldan değil, dünyayı tersine dolaşacak şekilde bir rota üzerinden getirmiş ve adamlarına, yolculuğun amacını dahi söylememişti.

    bu nedenle denizciler, magellan’a, “artık yeter” deyip, önce maluku adalarına gidip, yağmalarını yapıp, sonra da pasifik üzerinden ispanya’ya dönmenin zamanı geldiğini hatırlattılar. ancak magellan’ın da onlara bir sürprizi vardı. magellan, humabon’a, yakındaki bir adada bulunan düşmanı lapu lapu’yu yenme sözü vermişti. zaten kendi tanrısal güçlerine iyice inanmıştı ve kimsenin kendini yenemeyeceğini düşünüyordu; tanrı şimdiye kadar onu yolda bırakmamıştı, yine yanında olacaktı; yerliler, tanrı ile kendinin arasına gelemezdi (gerçekte ise, yerliler, tanrısına tahmininden kısa sürede kavuşmasında büyük rol oynamışlardır).

    donanma konseyi buna inanamıyordu; ispanyol hükûmeti, sefere giden kaptanların, hayatlarını riske atmalarını yasaklıyordu; bu da, son
    derece gereksiz bir savaştı. magellan, hiçbir itiraza aldırış etmedi ve yerlilerin saldırılarına karşı korunmak için ellerindeki haçların dahi yeterli olacağını söyledi.

    27 nisan 1521’de, lapu lapu’ya savaş açtı; filipinlilerin tüm yardım tekliflerini nazikçe reddetti ve denize açılıp, teknelerinden savaşı seyretmelerini istedi. yerlilerin hiçbir stratejik tavsiyesini almadı; sadece, bu dinsizlere, sayıca fazla olmalarına rağmen bir hıristiyan ordusunun nasıl da galip geleceğini göstermek üzere, her bir gemiden yirmişer gönüllüyü yanına istedi. tecrübeli denizciler ise, savaş planlarına dahil edilmemişti dahi.

    kendine ordu olarak, kamarot, ahçı ve garsonlar arasından 60 kişi seçti. hiçbirinin daha önceden savaş tecrübesi yoktu. çoğu, tüfeği doldurmayı dahi bilmiyordu. diğerleri, bu akılsız maceranın akıbetini tahmin ederek, uzak duruyor, seyircilerin arasında yer almayı tercih ediyordu.

    magellan, aklınca lapu lapu’ya bir şans daha vererek, kendisine, ispanya’nın emrine girmek üzere ultimatom gönderdi; komşusu humabon ise, bölgedeki amiri olacaktı. lapu lapu sert bir cevap gönderdi ve ispanyollardan korkmadığını söyledi. magellan’dan, savaşa başlama saatini, bir sonraki sabaha ertelemesini istedi; böylece savaş uygun bir ordu toparlayabilecekti. ispanyollar bu mesaj ile çok alay ettiler; ancak sonuçta ertelemeyi kabul ettiler.

    savaş planı hazırdı. magellan ve 60 adamı, sahile inecekler, bu sırada, gemiler, yerlilerin ordularını top ateşine tutacaklardı. toplar, bölükleri dağıttığı zaman ise, magellan'ın adamları, kalanlara, kılıç ve tüfekler ile saldıracaklardı.
    pek de kötü bir plan değild; normal şartlar altında, zafer kesindi; ancak magellan kendine o kadar güveniyordu ki, adada bir keşif gezisine bile çıkmamıştı. halbuki, belirlenen savaş alanını çepeçevre saran bir kayalık vardı ve bu kayalık, gemilerin, kıyıya, top atış mesafesine kadar yaklaşmasına engel olacaktı.

    ertesi gün geldiğinde, magellan’ın adamları, mercan kayalıklarında mahsur kaldılar; kıyıdan da fazla uzaktaydılar ve o nedenle bir işe yaramıyorlardı. magellan yine de kendini, yarı beline kadar gelen sulara atarak, kıyıya doğru yürümeye başladı; adamları da peşinden geliyordu ve ağır zırhlarının içinde, daha kıyıya erişmeden, bitkin haldeydiler.

    öte yandan lapu lapu, adamlarını, su seviyesinden çok geride, üç sıra hendek arkasına dizmişti. ispanyollarda kargaşa çıktı, yerlilerin kalkanlarla kolayca korundukları oklar ile saldırmaya başladılar. daha sonra yerliler şiddetli bir saldırı başlattı. bu noktada, magellan’ın adamlarından az biraz akıllı olanları, hayatlarının gerçekten tehlikede olduğunun farkına varmış ve aklı başında olan her adamın yapacağı şeyi yaparak, gemilere kaçmaya başlamışlardı. magellan’ın elindeki adam sayısı artık on kişiden azdı ve etrafları yerliler ile çevriliydi. cebu adasının savaşçıları daha fazla seyirci kalmak istemediler ve kurtarmaya gittiler; ancak o sırada, kaptanlarını kurtarmak üzere ateş açan ispanyol gemilerinden birinin top ateşi, onlara isabet etti (hatta kurtarmaya giden yerlilerden dört kişi hayatını kaybetmiştir).

    zehirli bir ok ile ayağından vurulan magellan, oku ayağından sökerek, savaşa devam etmiştir; daha sonra, yüzünden mızrak ile darbe almış; kendi mızrağı, düşen bir cesete takılarak elinden düşmüş; kılıç kıllandığı kolu yaralanmıştı. yerliler magellan’ı öldürdüklerinde ise parçası kalmamıştı; humabon, lapu lapu’ya, magellan’dan kalanların iade edilmesi karşılığında ödül vereceğini bildirmiş, ancak magellan’dan geriye kalan herhangi bir şey bulunamamıştır.
  • "kilise dünyanın düz olduğunu söylüyor ama, ben aya düşen gölgesinden, onun yuvarlak olduğunu anlayabiliyorum. ve ben doğruyu söyleyen gölgeye bile, kiliseden fazla inanıyorum"
  • (bkz: gurbette yorgun düştün magellan)
  • pasifik'e ulaştığında 3 gün sonra göreceğini sandığı baharat adaları'na tam 5 ay sonra varmış.
    bu sırada da gemide açlık baş göstermiş çoğu tayfa iskorbit'e yakalanmış kendisi ise bilmeden sürekli yediği ayva reçeli sayesinde yakalanmamış.
    ancak o sırada geminin deposu karanfil doluymuş karanfil ise c vitamini deposuymuş tayfa onları yeseymiş yaşarmış.
  • dünya turunu tamamlamak üzere iken filipinler'de yerliler tarafından öldürülen portekizli kaşif. ölümünden sonra filosu kaptanlarından sebastian del cano tarafından devralınmış ve dünya'nın yuvarlaklığının ispatı davasını magellan başlatıp del cano bitirmiştir. tabiidir ki magellan her ne kadar iyi niyetli olsa da bu keşiflerde asıl amaç dünyanın geometrik şeklini tayin edip bilime ve insanlığa hizmet etmek değil, devrin ispanya krallığı'na yeni sömürge ve koloni toprakları tesbit etmektir.
  • çeşitli tarihi belgelerden ve kitaplardan derlenen yaşam öyküsü stefan zweig tarafından kaleme alınmış, zehra aksu yılmazer tarafından türkçeleştirlip kabalcı yayınlarından çıkmış olan keşifler çağının mağrur gezgini.
    macellan boğazının kaşifi, dünyanın yuvarlak olduğunu ispatlayan ispanyol filosunun (macellan aslen portekizli olmakla birlikte dönemin dangalak kralı kendisini ve projelerini finanse etmediğinden rakip firmaya transfer olarak en kritik yolculuğunu ispanya kralının himayesinde yapmıştır.) kumandanı, stefan zweig'in kaleminden bir gönül ve keşif adamı.
  • dünya'nın yarısından fazlasını kaplayan bölgelerin isim babası, portekizli denizci. dünya hala o'nun tabirlerini kullanmaya devam ediyor.
    - atlantik okyanusu
    - pasifik okyanusu (bkz: #1779678)
    - magellan boğazı
    - patagonya (bkz: #7496915)
  • dağcı doğup denizci ölen, portekizli olup ispanya filosuyla denizlere açılan kaşif. dünya turuna 5 gemiyle çıkmış (bkz: trinidad),(bkz: san antonio),(bkz: conception),(bkz: victoria),(bkz: santiago) ancak turu sadece bir gemi (bkz: victoria) tamamlamıştır. ferdinand magellan trinidad'a komuta etmiş ancak sudan bir sebeple filipinlerde yerliler tarafından öldürülünce hedefine ulaşamamıştır. bugün de kullanılan bir çok yer adının isim babasıdır,candır.
  • adinin portekizce yazilisi fernão de magalhães'dir.
  • şöyle bir imzası varmış.
hesabın var mı? giriş yap