freakonomics

• bugün itibari ile okumaya başladığım ve çok ilginç bir biçimde, aşık olduğum kitap.
  daha önce -roman dışında- bir kitabı böyle keyif alarak okuduğum hiç olmamıştı sözlük.
  iktisatın i'sini bile bilmenize gerek yok bu kitabı okumak ve anlamak için. yine de eğer iktisatçıysanız yada iktisat öğrencisiyseniz ekstra bir keyif alacağınız bir gerçek.
  
  --- yalancı spoiler ---
  
  amerikada katlanarak artması beklenen suç oranları neden son 20 yılda düştü?
  buna hükümet yetkililerinin vereceği cevap açık daha iyi polis kuvvetleri, daha güçlü ekonomi vb.
  -zonk- yanlış!! 1980'lerde kürtajın yasallaşması için açılan bir davayı kazanan, herşeyden habersiz, uyuşturucu bağımlısı bir kadın sağladı aslında bunu. böylelikle ailelerin bakamayacağını düşündükleri bebeklerden kurtulmaları yasallaştı ve potansiyel suçlular asla dünyaya gelmedi.
  
  --- yalancı spoiler ---
• olayların nedensellik olgusu sorgulayan, biraz da oyun teorisi yaklaşımı ile inceleme yapan bir eser. sorduğu sorular şunlar; örneğin bir dönem abd'de crack denilen kokain türevi ile uyuşturucu piyasasının çok büyüdüğü, milyarlarca doların döndüğü söyleniyor, o zaman neden bu maddeyi satan torbacılar kendilerine süper lüks konutlar almak yerine hala anneleri ile yaşıyor? (cevap olarak uyuşturucu piyasasında asıl payı torbacı gibi alt kademedekilerin değil üst seviyedekilerin aldığı ortaya çıkıyor) ya da bir emlakçı gerçekten sizin evinizi maksimum değerine mi satar? (cevap; hayır! evinizi piyasada birkaç hafta fazla bekletse belki eviniz için 10.000 dolar daha iyi bir teklif alabilir, ama kendi payı %1 ise bu fazla 10.000 dolar onun payında sadece 100 dolarlık bir artış demek, bunun yerine evinizi bir an önce (ve daha düşük bir fiyata) satıp daha fazla ev satmaya çalışır. ama ortaya çıkıyor ki söz konusu olan kendi evleriyse gerekirse biraz daha piyasada bekletip o 10.000 doları alıyorlar)
  
  sonuçta eser bir kez daha bize hatırlatıyor ki, ekonomi ve iktisat şaşalı terimlerin ve anlaması zor verilerin bilimi değil, hepimizin günlük yaşamının temelidir.
• gazeteci stephen j. dubner ve ekonomist (bkz: steven d. levitt) tarafından yazılmış son derece enterasan bir kitap. levitt'in en enterasan calismalarindan sonuclari, detaya ve metoda girmeden gundelik dille ozetlemisler. (tam adi: freakonomics : a rogue economist explores the hidden side of everything)
• podcasti de inanılmazdır. sosyal bilimlere de epeyce kayar steven dubner'ın her şeyi hazırlamasından dolayı. bazı programlarda pek ekonomiden bahsedilmez bile. stanford hapishane deneyinin konuşulduğu programın^*, koşa koşa bilet alınan, uğrunda sıralara girilen festival gala filmlerinden bi eksiği yoktur.
• son yılların baba belgesel yönetmenlerince imece usulü filmleştirilmiş
  
  http://trailers.apple.com/…eakonomics-tlr1_720p.mov
• ing. ucubekonomi, acayip iktisat.
• malcolm gladwell kitaplarını andıran ve anlamanız için ekonomi bilgisine sahip olmanızın gerekmediği akıcı bir kitap. basit görünen bir mevzuya farklı açılardan bakıyor, aslında çoğumuzun az çok bildiği ama kabul etmeye yanaşmadığı gerçeklere eğiliyor. belli bir temasının olmaması, datadan dataya daldan dala atlaması kitabı biraz ciddiyetsiz yapmış bence. ki bana kalırsa ekonomiden ziyade sosyolojiye daha yakın sularda yüzen bir kitap. kolay akıp gidiyor, arkadaş ortamında anlatılabilecek 3-5 farklı bilgi kazandırıyor o kadar. beklediğim kadar acayip iyi çıkmadı. güzel zaman geçirtiyor o kesin, bir ekonomi kitabıyla karşılaştırmasam da gladwell'in blink eseriyle karşılaştırırım. ki blink çok çok daha ilginçti ve tutarlıydı bana kalırsa.
  
  bir de türkçe basımının kapağının rezalet olmasına değinmeden geçemeyeceğim. o bikinili kadın nalaka lan dünya onun üzerinden mi işliyor amk? skdjskdjkskdjksl.
• turkceye cevrilmis olan bir kitap, basligi "gorunmeyen ekonomi: dunya gercekte nasil isliyor?", ceviren: sureyya evren turkeli
  
  bu kitaba misilleme olarak yakinda freak-freakonomics isimli bir kitap cikacak. israilli unlu ekonomi profesoru ariel rubinstein tarafindan. web sitesinde kitabin iceriginin ne olacagi hakkinda ipuclari veriyor. heyecanla bekliyoruz.
• kitabin kurgu tarzi tipping point yazari malcolm gladwell'e benziyor. hatta hardcover versiyonunu alirsaniz malcolm gladwell'in tavsiye niteligindeki deyisini kapakta gorebilirsiniz. levitt 26 yasinda harvard'da kendinden 30-40 yas buyuk nobelli ekonomistlerin arasinda sivrilmistir. kitabin basindaki bu bir ec 101 kitabi degildir ve belli bir theme'si yoktur uyarisi, gerisi hakkinda bilgi sahibi olmanizi sagliyor.
• okurken insanı şaşırtan, bir konuya bakılabilecek ne kadar farklı açı oldugunu bir kez daha hatırlatan kitap... einstein bu kitap için ne demiş? "bana bir destek noktasi ve yeterince data verin, size dünyayi yerinden oynatayim"