• aforoz edilen kutsal roma germen imparatoru heinrich iv'ün papa vii gregor'dan özür dilemek için onun ayağına gitmesi** olan bu söz günümüzde biraz aşağılayıcı bir anlamda birinden özür dilemek için onun ayağına gitmek anlamına da gelmektedir.

    olayı açıklamadan önce biraz* geçmişe gidelim:

    395 senesinde hristiyanlık iki roma imparatorluğu'nun son büyük hükümdarı olan i.theodosius tarafından resmi din ilan edildi. rivayete göre imparator bir savaştan önceki gece rüyasında haçı görmüş ve davudi bir sesin ona "bu sembol altında kazanacaksın!" dediğini işitmişti, bu söylenti orduya yayılınca ordunun yarısı da aynı rüyayı gördüğünü iddia etmişti. rivayeti bir yana bırakırsak frigidus savaşı'nda hristiyan romalılar pagan romalılar karşısında galip gelmişlerdi. ardından da theodisius topluluk ya da bireysel bütün pagan ayinlerini yasaklamıştı. 395 senesinden yaklaşık 50 sene sonra roma'nın batısı çöktü, o zaman için arius'u benimsemiş olan cermen toplulukları birer birer devletlerini kurmaya başlamışlardı. bizim şarlman yabancının carolus magnus dediği "frenk kralı"** ise bir anda kutsal roma cermen imparatoru olmuştu, onun hikayesel hâli ise şurada yazılı: (bkz: #25792853) imparatorluk tacının papa tarafından verilmesi, katolikliğe geçen ve ahiret korkusu olan soyluların kiliselere* bağış yapmaları ile birlikte kilise ciddi şekilde güç kazandı. bunun bir benzeri de şövalye tarikatları ortaya çıkınca olacaktı, misalen aragon kralı bütün topraklarını -yanılmıyorsam- tapınak şövalyelerine verilmesini vasiyet edecekti. her neyse kilisenin güç kazanması, o zaman "korunaklı" bölge olan manastırların kendi bünyelerinde asker sahibi olmaları gibi etkenlerle birlikte papalık devlet içinde devlet hâline gelmişti. hâlbuki hıristiyanlığın resmi din olduğu ilk yıllarda nola piskoposu paulinus* mektuplar isimli eserinde şöyle bir şey yazmıştı:" tanrı ve imparator...ikisine birden hizmet edemezsin yani isa'ya ve sezar'a..."

    gelelim canossa'ya yürüme işine:

    papa vii. gregor ilk dönemlerinde piskopos atamalarının papalık tarafından yapılması hususunda baskı yaparken imparator iv.heinrich bahsi geçen reformların karşısında idi, papaya papalığını bil ve devlet işlerine karışma dedi, benzerini uzaktan akrabası ve ondan sonra üçüncü imparator olacak olan friedrich barbarossa ve onun torunu olan kanaatimce ortaçağ'ın en kuntel imparatoru olan ii friedrich de diyecekti. ardından da papa tarafından uzlaşmaz tutumu nedeniyle aforoz edildi. başlangıçta iv.heinrich aforuzu sallamadı, fakat bir sene sonra aforoz kalıcı hâle geldi. imparatorun aforoz edilmesi ise imparatorluğunun vasalları tarafından kabul edilmemesine neden oldu? sonuçta vasal da enayi değil, o zamanın teolojisine göre tanrı'nın yeryüzündeki ağzı olarak kabul edilen papa eğer imparatoru dinden atıyorsa ve imparatorluk aynı zamanda "dini" temellere dayanıyorsa neden imparatora vergi ya da asker sağlasın ki? bu yüzden vasalların bu hareketini can-ı yürekten tebrik etmekle birlikte delikanlılık budur diye eklemeyi de ihmal etmiyorum. bu isyan edenlerden biri de sakson soyluları idi, imparator her ne kadar savaşı kazansa da aforozun kalkması gerektiğini fark etti.

    ardından da iv.heinrich roma'ya doğru yola çıktı. imparator tarafından ele geçirileceğinden korkan papa vii.gregor ise roma'dan kaçtı, toskana düşesi matilda'nın da önerisi üzerine canossa şehrine sığındılar. imparator ise payitahtı olan speyer'den yola çıkmış, italya'ya doğru yardırmakta idi; alpleri aşınca kılık kıyafetini değiştirdi. o zaman kamuflaj çok gelişmediği için pişmanlık elbiseleri denilen elbiseleri giydi. bu elbiseler aslında filmlerde gördüğümüz sandalet ve *uzun bir tunikten oluşan* manastır keşişlerinin elbiseleri idi.

    iv.heinrich canossa'ya vardıktan sonra papa tarafından içeri alınmadı**. üç gün boyunca imparator şehrin kapısında keşiş elbiseleri içerisinde oturdu ve oruç tuttu. daha sonra kapılar açıldı*****. ardından papa aforozu kaldırdı ve o gece komünyon u yaptı matilda ve imparator ile. rivayete göre imparator papanın önünde diz çökmüştü.

    tam iv.heinrich imparatorluğu düzeltmişken çeşitli vasallar yeniden isyan ettiler ve papa tarafından ikinci kez aforoz edildi. bu sefer heinrich hazırlıklıydı, çözümü ürettiler; daha sonra kutsal roma germen imparatorları sıklıkla kullandılar. buldukları çözüm ise antipapalık idi. heinrich savaşı kazandı ve ardından roma üzerine yürüdü, papa vii.gregor şehri terk etti; yerine antipapa iii.clement geçti.

    almanların sekülarizmi tartıştıkları esnada, otto von bismarck kulturkampf tartışmalarında reichstagda (bkz: kulturkampf/@flavius aetius) şunu dedi: "seien sie außer sorge, nach kanossa gehen wir nicht, weder körperlich noch geistig."(canossa'ya hiç bir şekilde gitmeyeceğiz, bedeni olarak ya da ruhani olarak)
hesabın var mı? giriş yap