• gelenek haline gelmiş, belirli aralıklarla tekrarlanan. birincisi düzenlenen bi organizasyonun adının başına "geleneksel" koyup espri yapmak gelenekselleşmiştir mesela.
  • çoğun, çağdaşlığın (modernizmin) karşıtını tespit etmek üzere başvurulan, ve fakat modernizm ile koşut icat olunan kavram.

    tek bir örnek verelim. nedir geleneksel iş, faaliyet? kişi yahut zümre yahut kurumların, eskiden beridir sürdüregeldiği edimdir, değil mi? hayır.

    eğer afrika'da dün bir kadın tarlasını çapalamakta idiyse bu edimi "geleneksel" değildir. bu kadından bin sene evvel bu kadının atası olan başka bir kadının da tarlasını aynı biçim ve yöntemle tarlasını çapalaması ile bu kadının tarlasını dün çapalamasının arasında çok ciddi bir fark vardır. o çapalamanın bağlamı değişmiştir. o tarla artık çapalayan kişinin mensubu olduğu topluluğun ortak mülkiyetinde değildir. tarlayı çapalayan kadının ürünü bin sene evvel tarlayı o şekilde çapalamış olan kadının ürününden farklıdır. tarlasını çapalayan kadının üretim unsurlarıyla kurduğu ilişki artık başka bir ilişkidir. tarlayı çapalamak, o kadın için, artık, "geleneksel" bir edim değil; modern bir edimdir.

    örnekler çoğaltılabilir.
  • modernitenin ürettiği bir kavramdır. modernite, modern olmayan kendinden önceki dönemi ve o döneme ait kural ve yapıları geleneksel olarak adlandırmıştır. geleneksel bu anlamda modern olmayanı, çağdışı olanı, eskiyi simgeler dolayısıyla aşılmalıdır. tu kaka bir kavramdır yani geleneksel.

    halbuse bugün modern olanın kendisi artık geleneksel olmuştur. örneğin tek eşlilik, çok eşlilik meselesini ele alalım. moden olan tek eşliliği savunur, bu yüzden modern medeni kanunlar tek eşliliğe göre düzenlenmiştir. türkiye'nin 1926'da aldığı medeni kanun da böyledir. çok eşliliğe izin vermez, imam nikahını yasaklar.

    geçenlerde charlie sheen'le ilgili bir haber çıkmıştı, malum, adam aynı evde iki kadınla yaşıyormuş. eşlerinden birisi bu durumu, çok veciz bir şekilde ifade etti. "biz geleneksel evliliğe, yani tek eşliliğe karşıyız" diyordu. bu cümlede de belirtildiği üzere daha önce modern olan, artık geleneksel olmuştur. dolayısıyla modernite kendisinin tu kaka etmek için ürettiği kavramın akıbetine ve gazabına uğramıştır.
  • geleneksel, uzun zamandan beri sure gelen anlamına gelir burada onemli olan bu kelimeyi kullanan kişinin gerçekçi olması gerektiğidir. mesela bir fenerbahce lisesi geleneksel pilav günü vardır ki ilk kez yapıldığında bile bunu kullanma cürretini göstermiş aymaz isnancıkların ürünü olan pankartları bir ay civarı bir süre asılı kalmıştır...
  • gelen excel
  • modernizmden bir önce sürülmüş tarladır. bu anlamda örnekler çoğaltılabilse de hepsi aynı kapıya çıkacaktır. her yeni sürümde modernizm geleneksel kılınacaktır.
  • insan ilişkilerinde bugün normu belirlerken, büyük etkisi varken gelecekte fantazi** statüsüne evrilecek tüm tarih boyunca denenmiş, test edilmiş çözümler bütünü.

    tanrı ve yaradılış mitlerinin olmadığı, merak edip peşine düşen insanların geleceğinde bu evrende birey ne kadar özgür olabilirse o kadar özgür olarak seçim yaparak gelenekseli deneyimleyecek*. misal geleneksel kadın erkek rollerini , rituellerini oynayacak. bakteriden insana uzanan simbiyotik evrim sürecinin her aşamasını çözümleyip organik veya sanal yaşam/akıl üreten bir insanlık için insan dair geçmişin tüm rollerinin önemi/birbirinden farkı nedir?

    (*: bu roller artık toplumsal düzen için sürdürülmesi mecbur araçlar olmaktan çıkacak. misal asalet kavramı, ancak kraliyet ailesinden biri veya bir bilimci asalet ustune kurulu hiyerarşinin karar alma süreçlerindeki olumlu etkisini çözümleyebilir ve asaletin otesindeki dünyayı hayal edebilir. hiyerarşideki tüm alt katmanlar yani en tepedeki rol model kraliyeti imite ederek kendi kimliğini oluşturanlar bu algıya ulaşamazlar, kraldan çok kralcı olmak kavramına paraleldir. )

    (**: düşündükçe star trek evrenine doğru yol almamız yani birilerinin geleceği önceden kurgulamış olması ihtimali tüyler ürpertiyor ve aynı derecede de olağan. bilim kurgu ve gerçeklik algısı arasında ince veya kalın hep bir çizgi vardır. geleceğin bu literatür içinde tek bir yapıta/bir yapıtın temsil ettiği insanlığa evriliyor olması şaşırtıcı derecede basit ve anlaşılır zira nereden geldiğimiz nereye gittiğimiz aslında hep gözümüzün önünde, bakmak istememiz yeterli. bu süreçte insanlık ortak paydalarda birleşip geçmişin denenmiş ve faydasız çözümlerinden sıyrıldıkça hakikatin tüm belirsizlik evreni içinde keşfedilmeyi bekleyen bir tekillik/singularity olduğu fikrine adım adım yaklaşıyoruz)
  • ananevi. (bkz: bulmaca sozlugu)
hesabın var mı? giriş yap