gıda katkı maddeleri

• toksikoloji denen bilim diyor ki; zehir ve zarar konusunda miktar önemlidir. suyu bile vücudun ihtiyacından fazla kullanırsanız su zehirlenmesine neden olur.
  
  bu gıda katkı maddeleri de gıda ürünlerine insan vücuduna zararsız bir miktarda ekleniyor, sağlık bakanlığının açıklaması da bu yönde. tamam,güzel.
  
  gıda maddelerindeki katkı maddesi oranı sadece o gıdanın alındığı durumlara göre düşünülüyor peki aynı katkı maddesine sahip farklı ürünler aynı zamanda kullanıldığında ne oluyor?
  
  işte sistem orada şıçıyor. kanser, kanser, kanser...
  
  ekmekteki, hazır çorbadaki, hazır gıdalardaki, ambalajlı ürünlerdeki katkı maddeleri bir öğünde bir araya geldiği zaman ortalık karışıyor.
  
  bence bu gıda katkı maddelerinin miktarı sadece o ürüne göre değil o ürünle birleşebilecek diğer ürünlerle kullanımı dikkate alınıp öğün ve hatta günlük bazda değerlendirilerek daha da düşürülmeli.
  
  üreticinin işine gelmeyecektir devletin sağlık harcamalarını, insan sağlığın göz önüne alıp bunu işletmelere yükletmesi lazım.
  
  ülkenin bir ucundan diğer ucuna kamyonla nakliye yapıp raf ömrü 2-3 yıl olacak şekilde katkı maddesi kullanacağına ömürleri düşürüp katkı maddesi kullanımını azaltmalı ve hatta kaldırmalı. fabrakaysa fabrika kursun, ulaşımsa hızlı ama külfetlisini kullandırsın.
  
  ama nerede...
• kulağa imkansız gelse de paket gıda tüketimini durdurarak veya en azından minimuma indirerek uzak durmanın mümkün olduğu maddelerdir. ınsanları yavaş yavaş öldürdüklerine öldürmesler de süründürdüklerine inanıyorum. yok efendim dozu az olursa vücut tolere eder de yok efendim öcü değillerdir de gibi laflara inanmıyorum. senede bir kere iki kere maruz kalmıyor ki vücut tolere etsin bunları. hergün ve gün içinde defalarca kez tüketiyor insanlar bunları. vücut sindiremediği üstesinden gelemediği maddelerle boğuşuyor saatlerce.
  kendim bizzat görmesem vücudundaki zararlı etkilerini ben de inanmazdım gıda üreticilerinin bize bu kadar zarar verebileceğine. gıda terörü var kesinlikle! yaklaşık bir buçuk senedir neredeyse hiç paket gıda tüketmeyen biri olarak söylüyorum vücudum rahatladı resmen, bir çok rahatsızlığımdan kurtuldum, daha enerjik daha dinç bir hale geldim. sebze, meyve, et, doğal süt, köy yumurtası, doğal peynir(laktoz intoleransınız yoksa), faydalı glütensiz karbonhidratlar tüketin sadece (belki aklıma gelmeyen bi kaç şey daha). emin olun yetiyor bunlar insana. kime anlatsam imkansız diyor. bu devirde çok zor paket gıdalardan uzak durmak ama imkansız değil. ben uzun zamandır böyle yaşıyorum dediğim gibi. psikolojik rahatsızlıkları bile tetikliyor bazı katkı maddeleri. ben panik ataktan kurtuldum mesela yediğime içtiğime dikkat ederek. bunları ukalalık olsun diye yazmıyorum inanın. hiç bilimsel değil evet (bilim camiası içinde olan biri olarak söylüyorum bunları) ama uyguladım ve gördüm. siyaset, tarih konularında nasıl ki büyük yalanlarla uyutuluyorsak, nasıl ki toplum mühendislerinin belirlediği şekilde uygulanıyorsa planlar gıda sektöründe de bu böyle bana göre. biraz deneyerek gözlemleyerek ulaşılıyor bazı sonuçlara.
  son olarak belirtmeden geçemeyeceğim dünya yalan söylüyor arkadaşlar!
• dozu yetişkin insanlara göre ayarlandığı için çocuklara çok daha fazla zarar veren maddeler. en çok kullanılan katkı maddeleri ise :
  
  * aspartam : şeker yerine tatlandırıcı olarak pek çok yiyecek ve içecekte bulunan bir maddedir. kaşıntı, döküntü, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, uyuşukluk, kas spazmları, yorgunluk, depresyon, solunum güçlüğü, çarpıntı ve çeşitli allerjik reaksiyonlara yol açabilir. özellikle diet kola içenlerin bu maddeyi çok daha fazla aldığı hatırlatılması gerekir.
  
  * benzoik asit : özellikle işlenmiş yiyeceklerde bulunan bir katkı maddesidir. çikolata, çeşitli meyve suları, şekerlemeler, dondurma, kremalar ve ciklette bulunur. benzoik asit, astım, deri döküntülerigibi çeşitli allerjik raksiyonlara neden olur. aspirin allerjisi olan kişilerin daha dikkatli olmaları gerekir.
  
  * bha ve bht : sıvı ve katı yağların ve içinde yağ bulunan yiyeceklerin kokuşmalarını önlemek için kullanılan antioksidan maddeler. bu maddelerin, karaciğer büyümesi, deri döküntüleri yapabildikleri gibi kanser riskini artırabilecekleri de ileri sürülüyor.
  
  * karmen kırmızısı : bir çok yiyecek, içecek, ilaç ve kozmetiğe pembe, kırmızı, mor renk vermek için yüzlerce yıldan beri kullanılır. karmen kırmızısı, sentetik bir boya olmayıp bir böcekten elde edildiği için doğal bir katkı maddesi olarak kabul edilir. derideki basit döküntü ve kaşıntılardan, ölüme kadar gidebilen anaflaktik şoka neden olabilir.
  
  * glutamat : uzakdoğu mutfağında çok kullanılan, bir çeşit baharattır. glutamat, doğal olarak az miktarda et, balık, domates ve bazı sebzelerde bulunabilir. aç karnına çok miktarda ya da sıvı şeklinde alındığında baş ağrısı, boynun arka tarafında, önkolda ve göğüste yanma hissi, kol ve bacaklarda, yüzde veya başta sızlama ve karıncalanma, göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma hissi gibi şikayetlere neden olabilir. allerjik reaksiyonlar görülebilir ve hatta alzheimer ve parkinson gibi hastalıkların ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.
  
  * nitrat ve nitritler nitrat ve nitritler, botulizmi önledikleri gibi, kırmızı et, kümes hayvanları, balık eti ile sosis, salam, pastırma gibi işlenmiş etlerin renk ve tadını artırıcı özellikleri de vardır. bunlar, baş ağrısı ve deri döküntülerine yol açarlar.
  
  * parabenler : küflenmeyi önlemek için kullanılır. mayonez, salça, ketçap, salata sosları, hardal, jöle, reçel, alkolsüz içecekler, şekerlemeler başlıca kullanıldıkları yiyeceklerdir. parabenler, deride kızarma, kaşıntı şişme gibi reaksiyonlara ve duyarlı kişilerde anaflaktik şoka neden olabilirler.
  
  * sülfitler : besinlerin bozulmasını önlemek ve daha uzun süre taze kalmalarını sağlamak için kullanılan koruyucu katkı maddeleridir. toplumun yüzde 1'inde sülfit allerjisi vardır. astım krizleri, kusma, ishal, karın ağrıları gibi allerjik reaksiyonalara neden olurlar. şarap içilmesine bağlı baş ağrılarının nedeni de sülfitlerdir.
  
  * tartrazin : yiyecek ve içeceklere sarı renk vermek için yararlanılan bir katkı maddesidir. alkolsüz içecekler, dondurma, şekerlemeler, pudding, spagetti başlıca bulunduğu besinlerdir. deri döküntüleri ve astım krizlerine yol açarlar.
• "zararsiz katkilar
  
  e100, 103, 104, 105, 111, 121, 122, 126,130,132,140,151, 152, 160, 161, 162, 163, 170, 174, 175, 180, 181, 200, 201, 202, 203, 236, 237, 238, 260, 261, 262, 263, 270, 280, 281, 282, 290, 300, 301, 303, 304,305, 306, 307, 308, 309, 322, 325, 326, 327, 331, 332! , 333, 334, 336, 337, 382, 400, 401, 402, 403, &g t; 404,405, 406, 408, 410, 411, 420, 421, 422,440,471, 472, 473, 474, 475,480
  
  süpheli katkilar
  
  e125, 141, 150, 153, 171, 172, 173, 240, 241, 477, 605, e220,221,222,223,224, 338, 339, 340, 341, 460, 461, 466, 407 (mide ve bagirsak hastaliklari)
  
  e200 (vucuttaki vitamin b12 yi yok ediyor) e250,251, 320, 321 (kalp hastaliklari, damar sertlikler ve tikanikliklari)
  
  tehlikeli katkilar
  
  e102, 120, e311, 312 (nörolojik hastaliklar)
  
  kanserojen katkilar
  
  e102, 110, 123, 124, 131, 142, 210, 211, 213, 214, 215,216, 217
  
  örnegin e211-sodyum benzoat ketçaplarda bulunmaktadir.
  
  123,110 abd, ingiltere, fransa, almanya, rusya, japonya ve daha birçok ülkede yasaklanmistir. fakat ülkemizde renkli draje çikolatalarda ve kaymakli bisküvilerde kullanilmaktadir.
  
  en tehlikeli kanserojen katki:
  
  e330 ( ne yazik ki birçok hazir gidada kullanilmaktadir.) "
• hipokrat şöyle demiştir; " ilaç ile zehir arasındaki tek fark dozudur, dünyadaki tüm maddeler -su bile- aşırı dozda alındığında toksiktir. ( zehirlidir ) "
  gıda katkı maddeleri olmasaydı bugün hayatımız bu kadar kolay olmaz, gıdalar kaynaklarından çok fazla uzaklaştırılamaz ve açlıktan ölen insanlar çok daha fazla olurdu.
  bu nedenle kullanılması kesinlikle yasak olan katkı maddeleri dışında belli bir doza kadar kullanımında sakınca olmayan katkı maddleri konusunda yaygara yapmak doğru bir yaklaşım değildir.
  
  gıda katkı maddeleri konusunda iyi bir referans site olarak;
  
  http://www.ukfoodguide.net/
• yurtdışında bazı ülkelerde satılan gıdaların üzerlerinde halen mevcut olan kodları var ancak ülkemde uzun zamandır sadece tanım olarak yer almakta ve her gıda üreticisi belli bir standart içinde bunu yapamamaktadır. bu nedenle takibi eskisinden çok daha zordur. eskiden cebinizde küçük bir liste ile aldığınız belli başlı gıdaların üzerinde bu kodlara kısaca göz atıp çok zararlı olan veya özellikle çocuklara verilmemesi gereken katkı maddeleri içerenleri almama şansına sahipken şimdi özellikle hiperaktivite yapabilen gıdaları arayıp bulmak gerekiyor. jelatin deyip geçilen bir katkı maddesi özellikle diz kıkırdak problemi olanlar için sığır jelatini kodu seçim için belirleyici olabilecekken siz sentetik jelatin alıp kanser olabilirsiniz. yerli malı yurdun malı diyoruz ama haribo'da sığır jelatini varken jelibon'da sentetik jelatin var. kodalamadan vazgeçilmesiyle ilgili birşeyler döndü diye hatırlıyorum ama net bir bilgim yok. özellikle sık tüketilen gıdaların içerisini iyi bir kontrol etmek gerekiyor. zararlı deyip ketçap kullanmaktan vazgeçmek yerine hem sağlıklı hem de lezzetli ketçap bulabilirsiniz. zararlı diye çocuğunuza kola içirmeyip kararında içilen bir kolanın hiç zararı yokken içinde dudak uçuklatan katkı maddeleri bulunan çikolata, şeker ve bilimum gıda maddelerini yemesine müsaade eden ebeveynlerden olmayın.
• tam listesine şuradan ulaşılabilen maddeler:
  
  http://en.wikipedia.org/…itives,_codex_alimentarius
  
  ne olduğunu bilmediği çağlarda şimşekten korkan insanoğlu gibiyiz, bunların ne olduğunu bilmediğimizden, zahmet edip araştırmadığımızdan birileri bizi zehirleyip duruyor diye korku içinde yaşıyoruz. son zamanlarda internette gezen bir yazıda şöyle bir ifade var:
  
  "en tehlikeli kanserojen katki:
  
  e330 ( ne yazik ki birçok hazir gidada kullanilmaktadir"
  
  insaf canım kardeşim, o dediğin sitrik asit, hani limona ekşiliğini veren şey. daha enteresanı her saniye vücudumuz oksijenli solunum yaparken, her bir hücresinde bu maddeyi sentezliyor; yani metabolizmamızın doğal bir parçası (krebs döngüsünün, diğer adi sitrik asit döngüsüdür). elbette yeterince yüksek dozda alınırsa zehir etkisi yaratacaktır (hatırlatmak isterim günde 13 litreden fazla içerseniz su da zehirlidir) ama "en tehlikeli, en kanserojen" çığlıklarına da gerek yok hani.
  
  bir de şu durum var tabi, şu internette gezen mail tamamen düzmece; hacettepede böyle bir araştırma yapılmış değil, hacettepe tıp fakültesinde doç. dr. mustafa türkmen diye biri yok. hatta gerçek mustafa türkmen olduğunu iddia eden bir arkadaşın (elbette sanal alemde bunun ispatı biraz zor) şöyle de bir açıklaması var:
  
  sayın site yöneticisi
  
  ben doç. dr. mustafa türkmen
  
  hacettepe üniversitesi araştırma sonuçları başlıklı bu yazının altında benim ismim yer almakta. bu konu hakkında gelen maillerden haberdar oldum ve bu konuda bir tarama yaptığımda sizin sitenizde de bu bilgilerin olduğunu gördüm. ben böyle bir araştırma yapmadığım gibi esasen hacettepeli de değilim ve üstelik bu konu benim alanım da değil. dolayısıyla zannediyorum k bu bilgileri yaymak isteyen birisi ya da birileri benim unvan ve adımı kullanmış. küçük bir ihtimal ki başka bir doç. dr. mustafa türkmen olabilir belki. ama şu ana kadar bu konuda aldığım maillere bakılırsa benden başka yok anlaşılan. sizden ricam, bu yazıyı sitenizden kaldırırsanız insanlar yanlış bilgilenmemiş olurlar diye düşünüyorum. çünkü ben kendi adıma bu işin bir tezgah olduğunu düşünüyorum. ayrıca internet ortamında aynı yazının prof. dr. ümit esen ve prof. dr. ümit besen imzasıyla dolaştığını da gördüm yaptığım araştırmada. yarın bakalım başka hangi isim ve unvanlar kullanılacak.
  
  çalışmalarınızda başarılar diler
  
  saygılar sunarım
  
  assoc. prof. dr. mustafa türkmen
  
  kaynak: http://banuca.blogcu.com/211148/
  
  bütün bunlara bakınca hata yapmanın ne kadar kolay olduğu görülüyor. onun için sağlık üzerine konuşurken de, söylenenleri okurken de biraz daha dikkatli, özenli ve bilgili olmakta fayda var sanırım.
• türkiye'de işin b*kunun çıktığı alan. o kadar ki her şeye katılıyor. özel olarak katkı üretiliyor. salam için özel, ekmek için özel,... katkı karışımları öyle çok ki. satıcılar geliyor işletmeye bak bunu una kat, ekmeği gör diyor. ekmekçi alıp bakıyor kocaman kocaman hacimli ekmekler, alıyor katkıyı katıyor. içinde ne olduğunu bile bilmeden.
  katkı artık orantısız, gereksiz ve sağlığa zararlı olarak kullanılıyor.
  belki de tamamen yasaklama vakti geldi.
• tüketicinin dikkatine :
  
  ---hacettepe universitesi arastirma sonuclari esas alinarak hazirlanmistir---
  piyasada satilan gida maddeleri icinde bulunan katki maddeleri memleketimizde insan sagligini etkileyecek derecede zararli maddeler ihtiva etmektedir; butun bunlara ragmen ne yazik ki basin ve medya araciligi ile insanlarimiza ilan edilmemektedir. zira cagimizda gida sektoru buyuk bir trost’tur. hic bir yayin organinda coca cola’nin zararli oldugunu okuyamazsiniz. ancak biz tuketiciler aile fertlerimizi, cevremizdeki arkadaslarimizi haberdar ederek onlari bilincli kilmamiz lazimdir. siz cocugunuzun kanserojen madde iceren gida almasini istermisiniz?peki, niye evinize ketcap aliyorsunuz. size asagida sunacagimiz tablo alacaginiz gidalardaki katkilarla ilgili bir bilgi vermektir.
  
  ***zararsız katkılar***
  e-100 kurkumin e-103 (katalogta yer almiyor) e-104 kinolin sarisi e-111 (katalogta yer almiyor) e-121 (katalogta yer almiyor) e-122 azorubin, karmoisin e-126 (katalogta yer almiyor) e-130 (katalogta yer almiyor) e-132 ındigotin (indigo karmin) e-140 klorofil e-151 brilliant black bn, black pn e-152 (katalogta yer almiyor) e-160 beta karoten e-161 kantaksantin e-162 pancar koku kirmizisi, betanin e-163 antosiyaninler e-170 kalsiyum karbonat e-174 gumus e-175 altin e-180 litholrubin bk e-181 (katalogta yer almiyor) e-200 sorbik asit e-201 (katalogta yer almiyor) e-202 poyasyum sorbat e-203 kalsiyum sorbat e-236 (katalogta yer almiyor) e-237 (katalogta yer almiyor) e-238 (katalogta yer almiyor) e-260 asetik asit e-261 potasyum asetat (potasyum diasetat) e-262 sodyum asetat (sodyum diasetat) e-263 kalsiyum asetat (kalsiyum diasetat) e-270 laktik asit e-280 propiyonik asit e-281 sodyum propiyonat e-282 kalsiyum propiyonat e-290 (katalogta yer almiyor) e-300 askorbik asit e-301 sodyum askorbat e-302 (katalogta yer almiyor) e-304 l-askorbil palmitat e-305 (katalogta yer almiyor) e-306 tokoferolce zenginlestirilmis ekstrakt e-307 dl-alfa tokoferol e-308 gamma-tokoferol e-309 delta-tokoferol e-322 lesitin e-325 sodyum laktat e-326 potasyum laktat e-327 kalsiyum laktat e-331 monosodyum sitrat e-332 monopotasyum sitrat e-333 kalsiyum sitrat e-334 l (+)- tartarik asit e-336 potasyum bitartarat e-337 sodyum potasyum tartarat e-382 (katalogta yer almiyor) e-400 aljinik asit e-401 sodyum aljinat e-402 potasyum aljinat e-403 amonyum aljinat e-404 kalsiyum aljinat e-405 propan-1,2-diol aljinat e-406 agar agar e-408 (katalogta yer almiyor) e-410 keci boynuzu (locust bean) zamki e-411 (katalogta yer almiyor) e-420 sorbitol e-421 mannitol e-422 gliserol e-440 pektin e-471 mono ve digliseridler e-472 mono ve digliseritlerin asit esterleri e-473 yag asitlerinin sukroz esterleri e-474 sukrogliseridler e-475 yag asitlerinin poligliserol esterleri e-480 (katalogta yer almiyor)
  
  ***suphelı katkılar ***
  e-125 (katalogta yer almiyor) e-141 klorofil bakir kompleksi e-150 karamel e-153 bitkisel karbon e-171 titanyum dioksit e-172 demir oksit e-173 metalik aliminyum e-240 (katalogta yer almiyor) e-241 (katalogta yer almiyor) e-477 yag asitlerinin propan-1,2-diol esterleri e-605 (katalogta yer almiyor) e-22 (katalogta yer almiyor) e-221 sodyum sulfit e-222 sodyum bisulfit e-223 sodyum metabisulfit e-224 potasyum metabisulfit e-338 ortofosforik asit e-339 sodyum fosfat e-340 monopotasyum fosfat, monopotasyum ortafosfat e-341 monokalsiyum fosfat e-407 kareggenan (mide ve bagirsak rahatsizliklari) e-460 seluloz e-461 metil seluloz e-466 sodyum karboksimetil seluloz
  
  ***suphelı katkılar***
  e-200 sorbik asit (vitamin b12’yi yok ediyor) e-230 bifenil difenil e-231 ortofenil fenol e-232 sodyum ortofenil fenol e-233 tiabendazol (cilt hastaliklari) e-250 sodyum nitrit e-251 sodyum nitrat e-329 butillendirilmis hidroksi anisol e-321 butillendirilmis hidroksi toluen (kalp damar hastaliklari)
  
  ***tehlıkelı katkılar***
  e-102 tartrazin e-11 (katalogta yer almiyor) e-120 karmin, karminik asit, kosinal e-311 oktil gallat e-312 dodesil gallat (norolojik hastaliklar) e-330 sitrik asit (en tehlikeli kanserojen katki maddesi olup ne yazik ki bir cok hazir gidada kullaniliyor)
  
  ***kanserojen katkılar***
  e-102 tartrazin e-110 sunset yellow fcf orange yellow e-123 amarant e-124 ponso 4r, kosinal red a e-131 patent blue v e-142 green s e-210 benzoik asit e-211 sodyum benzoat e-213 kalsiyum benzoat e-214 etil-p-hidroksibenzoat e-215 sodyum etil-p-hidroksibenzoat e-216 propil-p-hidroksibenzoat e-217 sodyum propil-p-hidroksibenzoat (ornegin e-211 sodyum benzoat ketcap’ta bulunmaktadir. biz size bazi markalarda hangi katki maddelerinin oldugunu asagidaki cetvelde gostermeye calisacagiz)
  
  ***cok tehlıkelı olanlar*** (not: yazının kesin tarihini bilemediğimden markaları tenzih ederim)
  e-110 sunset yellow fcf orange yellow e-123 amarant (bunlar abd ve rusya’da yasaklanmistir. fakat bizde draje, renkli cikolatalarda kullanilmaktadir. ayrica kaymakli biskuvilerde ve pudindlerde ve jole’lerde bulunmaktadir.)
  ulker luks gofret => e-330, sosıs ve salam => e-250, fanta portakal => e-300, cınomel => e-300, etı puffy => e-320, meysu kayısı => e-330, ulker haylayf => e-223, knorr ıskembe => e-320, knorr domates => e-330, ulker sokokrem => e-322, konserve ve tursular => e-330, meysu => e-330, 7-up => e-330, schwepps => e-330, krıstal kola => e-330, jelıbon => e-330, tamek yaprak sarma => e-330, pıyale hazır corba => e-330, olıps => e-330, albenı => e-223 v.s. olup, butun cola'li iceceklerde kullanilan maddeler supheli ve incelenmeye izin verilmektedir.
  yukarida yer alan yazi her yonuyle sacma ve yalandir. konuyla uzaktan bile ilgisi olmayan kisi veya kisilerce hazirlandigi tahmin edilmektedir. yazi hazirlayanlarin egitim duzeylerinin ilkokul veya ortaokul seviyesinde oldugunu gormek mumkundur. bu yazida 24 kez katalogta yer almayan maddelere atif yapilmistir. katologta yer almayan katki maddelerine sagliga zararsiz veya sagliga zararli olarak atif yapilmasi konunun yeterli incelenmedigini ve konu uzmani olmayan kisilerce hazirlandigini gostermektedir.e-200 sorbik asit hem zararsiz katkilarda ve hem de supheli katkilar grubunda yer almistir. b12 vitaminini yok ettigi iddia edilmektedir. ınsanin dogal metabolizmasinda uretilen (sitrat cevrimi) ve turuncgiller ile diger bir cok gidada dogal olarak bulunan e-330 sitrik asit en tehlikeli kanserojen katki maddesi olarak gosterilmistir. bu yazanlarin dogru oldugunu soylemek olanaksizdir. yukarida da yazildigi gibi hacettepe universitesinin bu sacmaliklarla hic bir ilgisi yoktur.
  
  gıda katkı maddeleri
  kendi basina gida olarak tuketilmeyen, tek basina besleyici degeri olan ya da olmayan, gidanin uretilmesi, islenmesi, hazirlanmasi, ambalajlanmasi, tasinmasi ve depolanmasi asamalarinda beklenen teknolojik amaca yonelik olarak urun veya bilesenlerine dogrudan veya dolayli yollardan katilan maddelerdir.
  
  gida katki maddeleri guvenli midir?
  gida katki maddeleri birlesmis milletler orgutune bagli tarim ve gida orgutu (fao) ile dunya saglik orgutu (who)’nun birlikte kurduklari ve ulkemizin de uye oldugu codex alimentarius commission tarafindan denetlenmektedir. bu orgutun olusturdugu gida katki maddeleri uzmanlar komitesi (jecfa) her turlu gida katki maddesini tum etkileri icin uzun sure denemeye almakta, sagliga zararli olmadigina kanaat getirdigi katki maddesi icin adı (gunluk tuketilebilir miktar) degerlerini belirlemektedir.
  
  bir katkı maddesinin önerilmesiyle birlikte incelemeye alınması ve deney hayvanları yardımıyla toksik, karsinojenik, teratojenik ve mutajenik etkiler uzun yıllar incelenir ve sonunda noel olarak kısaltılan toksik olmadığı halde etkili olan minimum doz bulunur. güvenlik için bunun yüzde biri alınarak adı (günlük tüketilebilir miktar) belirlenir. bu sonuçlara göre gıdalarda kullanılmasında sakınca görülmeyen katkı maddeleri a-1 no’lu gras (generally recognized as safe) listesinde yayınlanır. dunyada ve ulkemizde gida uretiminde kullanilan katki maddeleri mutlaka a-1 no’lu listede yer alan katki maddeleridir. gida mevzuatinda; hangi katki maddesinin hangi gidaya, ne amacla ve ne kadar katilacagi belirlenmistir. bir katki maddesinin belirlenen gida maddesi disinda, baska bir gidaya katilmasi veya belirlenen miktardan fazla katilmasi suctur.
  *** e-kodu nedir?
  her gida katki maddesine avrupa birligi tarafindan verilen ozel tanima kodu. ec kodu olarak da bilinmektedir.
  
  ***gida katki maddelerinden istenilen ozellikler nelerdir?
  gidaya katilacak katki maddesi insan sagligi acisindan guvenli olmali, ancak izin verilen gidalara ve izin verildigi miktarda katilmalidir. katki maddesi gidanin bir bileseninin etkisini azaltmamali, bir bilesen ile reaksiyona girip yeni urunler meydana getirmemeli, bir urunu oldugundan daha tazwe ve daha ustun gostermemelidir.
  
  ***gida katki maddeleri nasil siniflandirilir?
  gida katki maddeleri kendi aralarinda:
  >ambalaj gazlari gidanin bozulmadan korunabilmesi icin ambalaj icine verilen hava disindaki gazlar, inert gazlar,
  >asitler asitligi artiran, gidada eksi tat olusumunu saglayan maddeler,
  >asitligi duzenleyiciler gidalarin asitlik veya alkaliligini degistiren veya kontrol eden maddeler,
  >ayiricilar metalik iyonlarla kimyasal kompleks olusturan maddeler,
  >emulgatorler ve emulsifiyerler yuzey gerilimini azaltarak, karistirilamaz fazlarin homojen olarak karisimlarini saglayan maddeler,
  >hacim artiricilar gidalarin serbest enerji degerini degistirmeden hacmini artiran maddeler,
  >jellestiriciler jel olusturarak farkli yapilasmaya neden olan maddeler,
  >kabarticilar gaz olusturarak hamurun hacmini artiran maddeler,
  >kalinlastiricilar vizkoziteyi artiran maddeler,
  >koruyucular gidalarin mikroorganizma faaliyeti sonucu bozulmalarini onleyen maddeler,
  >kopuklenmeyi onleyiciler kopurmeyi azaltan veya tamamen onleyen maddeler,
  >kopurtuculer sivi veya yari-sivi maddelerde gaz fazin homojen dagilimini artiran maddeler,
  >modifiye nisastalar bir veya birkac kimyasal islemden gecirildikten sonra elde edilen ozel nisasta urunleri,
  >nem tutucular dusuk nemli ortamdan etkilenip gidalarin kurumasini onleyen veya toz gidalarin sulu ortamda cozunmesini engelleyici maddeler,
  >oksitlenmeyi onleyiciler oksidasyonun neden oldugu bozulmalari onleyen maddeler,
  >parlaticilar dis yuzeye uygulandiginda parlak bir gorunum ve koruyucu bir tabaka saglayan maddeler,
  >renklendiriciler renk olusumu veya renk duzenleyici olarak katilan maddeler,
  >sertlestiriciler dokulari sert ve gevrek tutan veya mevcut jellestiriciler ile reaksiyona girerek jel uretimini saglayan veya guclendiren maddeler,
  >sevk ediciler gidanin bulundugu kaptan disari cikmasini saglayan hava disindaki gazlar,
  >stabilizorler gidalarin renk yapi gibi ozelliklerini koruyan maddeler,
  >tasiyicilar uygulama ve kullanimi kolaylastirmak amaciyla teknolojik fonksiyonlarini degistirmeden katki maddelerini fiziksel yollarla modifiye eden maddeler,
  >tat-koku düzenleyiciler mevcut tat ve kokuyu artıran veya öne çıkaran maddeler,
  >tatlılaştırıcılar tat ve lezzeti düzenleyen şekersiz maddeler,
  >topaklanmayı önleyiciler gıda partiküllerinin birbirine yapışmasını önleyen maddeler,
  olmak üzere sınıflandırılırlar.
  
  --- e-no ---- katalogdaki adi---
  
  100 kurkumin
  
  101i riboflavin
  
  102 tartrazin
  
  104 kinolin sarisi
  
  110 sunset yellow fcf orange yellow
  
  120 karmin, karminik asit, kosinal
  
  122 azorubin, karmoisin
  
  123 amarant
  
  127 eritrosin
  
  124 ponso 4r, kosinal red a
  
  129 alura kirmizisi ac
  
  128 red 2g
  
  131 patent blue v
  
  132 ındigotin (indigo karmin)
  
  133 brilliant blue fcf
  
  140i klorofil
  
  140ii klorofilin
  
  141 klorofil bakir kompleksi
  
  142 green s
  
  150a karamel
  
  150b kostik sulfit karamel
  
  150c amonya karamel
  
  150d sulfit amonya karamel
  
  151 brilliant black bn, black pn
  
  153 bitkisel karbon
  
  154 brown pk
  
  155 brown ht
  
  160a-i dogal karoten, karisim halinde
  
  160a-ii beta-karotenler
  
  160b annotto ekstrakt, bixin, norbixin
  
  160c kapsantin, kapsorubin
  
  160d lycopene
  
  161 kantaksantin
  
  161b lutein
  
  162 pancar koku kirmizisi, betanin
  
  163 antosiyaninler
  
  170 kalsiyun karbonat
  
  170 kalsiyum karbonat
  
  171 titanyum dioksit
  
  172 demir oksit
  
  173 metalik aliminyum
  
  174 gumus
  
  175 altin
  
  180 litholrubin bk
  
  200 sorbik asit
  
  202 potasyum sorbat
  
  203 kalsiyum sorbat
  
  210 benzoik asit
  
  211 sodyum benzoat
  
  212 potasyum benzoat
  
  213 kalsiyum benzoat
  
  214 etil-p-hidroksibenzoat
  
  215 sodyum etil-p-hidroksibenzoat
  
  216 propil-p-hidroksibenzoat
  
  217 sodyum propil-p-hidroksibenzoat
  
  218 metil-p-hidroksibenzoat
  
  219 sodyum metil-p-hidroksibenzoat
  
  220 kukurt dioksit
  
  221 sodyum sulfit
  
  222 sodyum bisulfit
  
  223 sodyum metabisulfit
  
  224 potasyum metabisulfit
  
  226 kalsiyum sulfit
  
  227 kalsiyum bisulfit
  
  228 potasyum bisulfit
  
  230 bifenil difenil
  
  231 ortofenil fenol
  
  232 sodyum ortofenil fenol
  
  233 tiabendazol
  
  234 nisin
  
  235 natamisin
  
  239 hekzanietilen tetraamin
  
  242 dimetil dikarbonat
  
  249 potasyum nitrit
  
  250 sodyum nitrit
  
  251 sodyum nitrat
  
  252 potasyum nitrat
  
  260 asetik asit
  
  261 potasyum asetat (potasyum diasetat)
  
  262 sodyum asetat (sodyum diasetat)
  
  263 kalsiyum asetat (kalsiyum diasetat)
  
  280 propiyonik asit
  
  281 sodyum propiyonat
  
  282 kalsiyum propiyonat
  
  283 potasyum propiyonat
  
  284 borik asit
  
  285 sodyum tetraborat (boraks)
  
  296 malik asit
  
  297 fumarik asit
  
  300 askorbik asit
  
  301 sodyum askorbat
  
  302 kalsiyum askorbat
  
  304 l-askorbil palmitat
  
  306 tokoferolce zenginlestirilmis ekstrakt
  
  307 dl-alfa tokoferol
  
  307a dl-alfa tokoferol konsantre
  
  307b tokoferol karisimlari
  
  308 gamma-tokoferol
  
  309 delta-tokoferol
  
  310 propil gallat
  
  311 oktil gallat
  
  312 dodesil gallat
  
  315 eritorbik asit
  
  316 sodyum eritorbat
  
  320 butillendirilmis hidroksi anisol (bha)
  
  321 butillendirilmis hidroksi toluen (bht)
  
  322 lesitin
  
  325 sodyum laktat
  
  326 potasyum laktat
  
  327 kalsiyum laktat
  
  330 sitrik asit
  
  331i monosodyum sitrat
  
  331ii isodyum sitrat
  
  331iii trisodyum sitrat
  
  331ii tripotasyum sitrat
  
  331c sodyum sitrat
  
  331c sodyum sitrat
  
  332 potasyum sitrat
  
  332i monopotasyum sitrat
  
  332 potasyum sitrat
  
  333 kalsiyum sitrat
  
  333i monoskalsiyum sitrat
  
  333ii dikalsiyum sitrat
  
  333iii trikalsiyum sitrat
  
  333 kalsiyum sitrat
  
  335i monosodyum tartarat
  
  335ii disodyum tartarat
  
  336 potasyum bitartarat
  
  336i monopotasyum tartarat
  
  336ii dipotasyum tartarat
  
  337 sodyum potasyum tartarat
  
  338 ortofosforik asit
  
  339 sodyum fosfat
  
  339i monosodyum fosfat
  
  339ii disodyum fosfat
  
  339iii trisodyum fosfat
  
  339 trisodyum ortofosfat
  
  339 disodyum ortofosfat
  
  339 monosodyum ortafosfat
  
  339 disodyum ortafosfat
  
  339 trisodyum ortafosfat
  
  340i monopotasyum fosfat
  
  340ii dipotasyum fosfat
  
  340iii tripotasyum fosfat
  
  340 monopotasyum ortafosfat
  
  340 dipotasyum ortafosfat
  
  340 tripotasyum ortafosfat
  
  341i monokalsiyum fosfat
  
  341ii dikalsiyum fosfat
  
  341iii trikalsiyum fosfat
  
  341c trikalsiyum fosfat
  
  341 monokalsiyum fosfat
  
  341 dikalsiyum fosfat
  
  341 trikalsiyum fosfat
  
  350i sodyum malat
  
  350ii sodyum hidrojen malat
  
  351 potasyum malat
  
  352i kalsiyum malat
  
  352ii kalsiyum hidrojen malat
  
  353 metatartarik asit
  
  354 kalsiyum tartarat
  
  355 adipik asit
  
  356 sodyum adipat
  
  357 potasyum adipat
  
  363 suksinik asit
  
  380 triamonyum sitrat
  
  385 kalsiyum disodyum etilen-diamin-tetra-asetat (edta)
  
  400 aljinik asit
  
  401 sodyum aljinat
  
  402 potasyum aljinat
  
  403 amonyum aljinat
  
  404 kalsiyum aljinat
  
  406 agar agar
  
  407 kareggenan
  
  410 keci boynuzu (locust bean) zamki
  
  412 guar zamki
  
  413 kitre (taragakant) zamki
  
  414 arap (akasya) zamki
  
  415 ksantan zamki
  
  416 karaya zamki
  
  417 tara zamki
  
  418 jellan zamki
  
  420i sorbitol
  
  420ii sorbitol surubu
  
  421 mannitol
  
  422 gliserol
  
  431 polioksietilen(40) stearat
  
  440i pektin
  
  440ii amide edilmis pektin
  
  442 amonyum fosfat
  
  444 sukroz asetat izobutirat
  
  445 agac recinesinin gliserol esterleri
  
  450 difosfatlar
  
  450i disodyum difosfat
  
  450ii trisodyum difosfat
  
  450iii tetrasodyum difosfat
  
  450iv dipotasyum difosfat
  
  450v tetrapotasyum difosfat
  
  450vi dikalsiyum difosfat
  
  450vii kalsiyum dihidrojen difosfat
  
  450a disodyum difosfat
  
  450a sodyum pirofosfat
  
  450b sodyum trifosfat
  
  450c sodyum polifosfat
  
  450 disodyum difosfat
  
  450 potasyum polifosfat
  
  450a sodyum pirofosfat
  
  451 trifosfatlar
  
  451i pentasodyum trifosfat
  
  451ii pentapotasyum trifosfat
  
  452 polifosfatlar
  
  452i sodyum polifosfat
  
  452ii potasyum polifosfat
  
  452iii sodyum kalsiyum polifosfat
  
  452iv kalsiyum polifosfat
  
  432 polioksietilen sorbitan monolorat (polisorbat 20)
  
  460i mikrokristalize seluloz
  
  460ii toz seluloz
  
  461 metil seluloz
  
  463 hidroksipropil seluloz
  
  464 hidroksipropilmetil seluloz
  
  465 metiletil seluloz
  
  466 sodyum karboksimetil seluloz
  
  470a kalsiyum stearat
  
  470b magnezyum stearat
  
  471 mono ve digliseridler
  
  472a mono ve digliseritlerin asetik asit esterleri
  
  472b mono ve digliseritlerin laktik asit esterleri
  
  472c mono ve digliseritlerin sitrik asit esterleri
  
  472d mono ve digliseritlerin tartarik asit esterleri
  
  472e mono ve digliseritlerin mono ve diasetil tartarik asit esterleri
  
  472f mono ve digliseritlerin karisik asetik ve tartarik asit esterleri
  
  473 yag asitlerinin sukroz esterleri
  
  434 polioksietilen sorbitan monopalmitat (polisorbat 40)
  
  474 sukrogliseridler
  
  475 yag asitlerinin poligliserol esterleri
  
  476 poligliserol polinsinolat
  
  479 yag asitlerinin mono ve digliseridleriyle reaksiyona girmis, isil islemle okside edilmis soya yagi
  
  483 stearil tartarat
  
  491 sorbitan monostearat
  
  492 sorbitan tristearat
  
  493 sorbitan monolaurat
  
  494 sorbitan monooleat
  
  435 polioksietilen sorbitan monostearat (polisorbat 60)
  
  495 sorbitan monopalmitat
  
  500i sodyum karbonat
  
  500ii sodyum bikarbonat
  
  500i sodyum karbonat
  
  500ii sodyum bikarbonat
  
  500iii sodyum seksui karbonat
  
  500i sodyum karbonat
  
  500ii sodyum bikarbonat
  
  500 sodyum karbonat
  
  501i potasyum karbonat
  
  501ii potasyum bikarbonat
  
  436 polioksietilen sorbitan tristearat (polisorbat 65)
  
  501i potasyum karbonat
  
  501ii potasyum bikarbonat
  
  503i amonyum karbonat
  
  503ii amonyum bikarbonat
  
  504 magnezyum karbonat
  
  504i magnezyum karbonat
  
  504ii magnezyum bikarbonat
  
  507 hidroklorik asit
  
  508 potasyum klorur
  
  509 kalsiyum klorur
  
  511 magnezyum klorur
  
  512 kalay klorur
  
  433 polioksietilen sorbitan monoleat (polisorbat 80)
  
  513 sulfurik asit
  
  514i sodyum sulfat
  
  514ii sodyum bisulfat
  
  515i potasyum sulfat
  
  515ii potasyum bisulfat
  
  516 kalsiyum sulfat
  
  516 kalisiyum sulfat
  
  516 kalsiyum sulfat
  
  517 amonyum sulfat
  
  520 aluminyum sulfat
  
  521 aluminyum sodyum sulfat
  
  522 aluminyum potasyum sulfat
  
  523 aluminyum amonyum sulfat
  
  524 sodyum hidroksit
  
  524 sodyum hidroksit
  
  525 potasyum hidroksit
  
  526 kalsiyum hidroksit
  
  527 amonyum hidroksit
  
  528 magnezyum hidroksit
  
  529 kalsiyun oksit
  
  529 kalsiyum oksit
  
  530 magnezyum oksit
  
  530 magnezyum oksit
  
  535 sodyum ferrosiyanit
  
  536 potasyum ferrosiyanit
  
  538 kalsiyum ferrosiyanit
  
  541 sodyum aluminyum pirofosfat
  
  541 sodyum aluminyum pirofosfat
  
  551 silikon dioksit
  
  552 kalsiyum silikat
  
  553a magnezyum silikat
  
  553b talk
  
  554 sodyum aluminyum silikat
  
  555 potasyum aluminyum silikat
  
  556 kalsiyum aluminyum silikat
  
  558 bentonit
  
  559 aluminyum silikat
  
  570 yag asitleri
  
  574 glukonik asit
  
  575 glukono delta lakton
  
  576 sodyum glukonat
  
  577 potasyum glukonat
  
  578 kalsiyum glukonat
  
  579 ferroglukonat
  
  579 ferro glukonat
  
  585 ferrolaktat
  
  620 glutamik asit
  
  621 monosodyum glutamat
  
  622 monopotasyum glutamat
  
  623 kalsiyum glutamat
  
  624 monoamonyum glutamat
  
  625 magnezyum diglutamat
  
  626 guanilik asit
  
  627 sodyum guanilat
  
  628 dipotasyum guanilat
  
  629 kalsiyum guanilat
  
  630 ınosinik asit
  
  631 disodyum inosinat
  
  632 dipotasyum inosinat
  
  633 kalsiyum inosinat
  
  640 glisin ve sodyum tuzlari
  
  900 dimetil polisiloksan
  
  900 balmumu
  
  902 kandellila mumu
  
  903 karnauba mumu
  
  904 sellak
  
  912 montan asit esterleri
  
  914 oksitlenmis polietilen mumu
  
  927b karbamid
  
  938 argon
  
  939 helyum
  
  941 azot
  
  942 azotoksit
  
  948 oksijen
  
  950 asesulfam-k
  
  951 aspartam
  
  952 suksinik asit ve sodyum-kalsiyum tuzlari
  
  953 ızomalt
  
  954 sakkarin ve sodyum-potasyum-kalsiyum tuzlari
  
  957 taumatin
  
  959 neohespendin dc
  
  965i maltitol
  
  965ii maltitol surubu
  
  966 laktitol
  
  967 ksilitol
  
  999 kullara ekstrakt
  
  1125 lisozim
  
  1200 polidekstroz
  
  1201 polivinilpirolidon
  
  1202 polivinil polipirolidon
  
  1404 okside edilmis nisasta
  
  1410 monostarch fosfat
  
  1412 distarch fosfat
  
  1413 fosfatlandirilmis distarch fosfat
  
  1414 asetillendirilmis distarch fosfat
  
  1420 asetillendirilmis nisasta
  
  1422 asetillendirilmis distarch adipat
  
  1440 hidroksi propil nisasta
  
  1442 hidroksi propil distarch fosfat
  
  1450 nisasta sodyum oktenil suksinat
  
  1505 trietil sitrat
  
  1518 gliseril triasetat
• beni oldukca korkutan maddelerdir. ben anahtar teslimi gida fabrikalari yapan bir kurulusta calisiyorum...habire fabrika yapip duruyoruz. iyidir hostur. ama soz gelimi bir dondurma fabrikasi yaptik. icine bir gran taze sut girmiyor...oradan buradan gelmis yuzlerce toz karisiyor. basiyorlar suyu.. oldu sana magnum....soz gelimi e 472 emulsiyer maddesi vardir. her seyin icine iteklerler...kardesim bunu herhangi bir en kalitesiz bitkisel yagdan da uretebilirsin, mebahadan elde ettigin domuzdan da uretebilirsin., her tur hayvandan da uretebilirsin.. ama o e472 olarak toz haline geldiginde kimyasal formulu aynidir... menseini bulmak imkansizdir....diyelim e 472 yi danimarkadan ithal ettin... danimarkada aycicek mi yetistiriyorlar? ki oradan elde etsinler. danimarka bugun dunyanin en buyuk domuz ve domuz urunleri imalatcisi.... haydi onu gecelim... canibalizmi engellemek icin. (yani turun ayni tur ile beslenmesini engellemek icin) tavuk yemine domuz kemiginden elde edilmis un katilir, domuz yemine da tavuk karkasindan elde edilmis un katilir....buda avrupa birligi kanunudur...beni en kortkutan da turk bakkallarinda okudugum etiketlerdir. beyaz peynir almaya gidiyorsun. bakiyorsun icinde yag yok.. yuzde 26 palm yagini dayamislar. sutun icindeki yagi da araklayip tereyagi bilmemne yapmislar.....minicik minicik yaziyorlar okumasi zor olsun diye....oysa bizim burada .(kralicenin memleketindeyim ben) markete gittiginizde secenek var. ketchup alacaksin. ucuzunun icinde misir surubu ile yapilmistir ibaresi var. pahalisinin icinde seker ile yapilmistir ibaresi var. (sekerinde ne derece zararli oldugu malum ornek vermek icin yazdim).. diyecegim icindekiler kismina bakarak biraz daha kendine uygun urunleri secme sansi var insanlarin burada...ama turkiyede satilan tum urunlerin icindekiler belli belirsiz sekilde tuketiciye dayandirilmis gibi dusunuyorum...