• güya futbolu geliştirdiklerini sanan, teknoloji ile veri elde ettiklerini düşünen angutların icat ettiği, dünyanın en siktiri boktan istatistik kalemi.

    futbol başka bir şey, oynanan oyun, ruhu gerçekten başka. ama bu yeni nesil sikindirik buluşlar ve bunların ayakçıları yüzünden yeryüzünden yok olursa olacak.

    maçı seyrediyorsun, organize hiç bir şey yok, ama ceza sahası içinde topla buluşulmuş, korner atılmış, şut atılmış diye xg’si ne kadar da yüksek diye giriyorlar olaya. lan olm ben sizin olmayan beyninizi sikeyim, yeni nesil twitter scout şefi gurmeleri sizi.
  • futbol müsabakalarına dair raporlarda yeni
    yeni yer almaya başlayan istatistik.

    şimdi bir maçta takımların çektiği şutları düşünelim, a takımı hücumda doğru dürüst çoğalamadan gelip ceza sahası dışından pat küt vuruyor ve vurduğu noktalardan lig genelinde tek tük gol oluyorsa 25-30 şut da çekse gol beklentisi 1 oranının altında olacaktır.

    fakat rakip b takımı maçı 5 şutla tamamlayıp, bu 5 şut da daha önceden bolca gol atılan yerlerden çıkarılmışsa gol beklentisi 1’in üstünde olacaktır. hasılı istatistiğin salt rakamdan ibaret değil de biraz da fikir verebilmesi için uydurulmuş bir kurumdur.
  • (bkz: yeni nesil futbol yorumcusu klişeleri)

    dünyanın en sikimsonik istatistiği olabilir, bir maç sonrası herhangi bir oyuncunun maçın hangi dakikalarında sahanın hangi bölgesine tükürdüğü bile daha anlamlıdır bundan. yeni nesil dijital tayfa yorumcuları da ölüp bitercesine anlam yüklüyor ya şu olaya komedi. hayır hani bir de gol beklentisi diye bahsetseler tamam diyeceğim adamlar resmen xg tanımını öyle bir benimsemişler ki "evet abi o maçtaki iksge çok yüksekti, aynen abi büyük takım iksgesi farklı olur" gibi konuşuyorlar.
  • guzel bir açiklama / elestiri gelmis (bkz: #134110266).

    kafa yormaya devam edelim.

    isin teknik kismina iliskin elestiriyi tamamen kabul ediyorum, xg modellemesi konusunda uzmanlik iddiam olmadigi için pozisyonlarin sut noktasi haricindeki degiskenlere bagli olarak xg hesabina daha dikkat edecegim. sanirim bu modellemeler yuzunden xg bildirimi yapan birçok kurumun degerleri birbirinden farkli çikiyor (veya kullandiklari database farkli).

    toplam xg konusundaki nitelik/nicelik ayrimina yonelik iddiama biraz daha bagliyim :) once retorik bir arguman sunayim : yok oyle bir gol dostumun kendi entry'sinde belirttigi, xg'nin bazi ek sikintilarindan "öne geçen takım oyunu rölantiye aldığında ve hücum etmediğinde, geri düşen takımın şutları maç sonu gol beklentisini artırıyor, dolayısıyla oyun da sanki hep dengedeymiş gibi gözükebiliyor" seklindeki hakli gozlem, aslinda sundugum tezi bir nebze guçlendirir durumda. genellikle erken gol bulan takim hucum etmediginde, gerideki takimin buldugu pozisyonlar kalabalik savunmaya karsi bulunuyor ve yine genellikle dusuk xg'li çok sayida pozisyon olarak toplama yansiyor. buna karsilik gerideki takimin kontradan buldugu pozisyonlar daha aralikli fakat daha net (yuksek xg). xg'lerle gerçek gol degerleri arasindaki makas zaten buradan geliyor.

    simdi iki konu arasindaki korelasyona da bir goz atmak lazim. 0,1x10 = 0,5x2'in matematik ve futbol gerçegi arasindaki farki aslinda modelizasyonla da alakali. uzaktan atilan ve database'e gore 0,1 gol ihtimali (hatta daha dusuk) olan bir sutun, modelizasyonun kor noktalarina gore gosterecegi mutlak sonuç degiskenligi (0 veya 1), uzaktan gol atmanin ozgul zorlugundan dolayi marjinal olarak daha dusuk olacaktir. basit turkçeyle yazmak gerekirse, uzaktan atilan bir sutta onunde kimse olmamasinin o sutun gerçekten gol olma ihtimaline etkisi gorece azdir. çunku uzaktan gol atmak zaten daha zordur. burada diger etkenlerin marjinal etkisi daha dusuktur. oysa yakindan bulunan pozisyonlarda karabmol / karsi karsiya / bos kale / sutun çekildigi pozisyon (vole, zamaninin olmasi, vs...) faktorleri gol olma ihtimaline daha belirgin etki ettigi için, modelizasyonun bu sutlarda yapacagi degerleme hata payi marjinal olarak daha yuksek olacaktir.

    konu bu olmasa da, fatih terim ve dolayisiyla galatasaray'dan da soz açildigina gore bunu da destekleyici bir savim var : terim'in zaten genelde xg'lerle bir sorunu yok, zira xg'e bakarsak sanirim galatasaray ligin hakikaten ust siralarinda. bence tam aksine terim'in turkiye liginde organizeden ziyade baskili oynama istegi, xg'sini futbol kalitesinin otesinde buyutuyor. aslinda galatasaray, 0,1x10 (galatasaray) = 0,5x2 (rakipler) denkleminin neden matematikten çikinca gerçege uymadiginin bir ornegi diye dusunuyorum : çok bastirdik ama bir kontrayla yenildik dedigimiz butun maçlarin xg'lerini çikarsak muhtemelen galatasaray rakipten onde çikacaktir ama bunun futbol karsiligi yok.

    katildigim diger noktalar, xg'nin sutsuz bittigi pozisyonlari degerlenrimeyerek gerçek gol beklentisini gostermemesi ve çalisilmamis pozisyonlarla bulunan xg'lerin oynanan oyun kalitesine iliskin verdigi yaniltici bilgi. bu konularda hemfikiriz.
  • zaten sikimsonik bir veri olduğu apaçık belliydi muhtemelen böyle romantik futbol sokrates half space’çi tayfanın icat ettiği bir veridir. yurtdışı menşeili olduğunu biliyorum bu arada. bi kaç örnek vereyim size şu anlarda oynanan antep fener maçında xg’ler 0.51 antep 0.63 fener. fener rezalet ötesi oynuyor bildiğin hatta ve hatta geçen hafta fb gs derbisinde 0.54 gs ve 0.38 fb’ymiş. not: veriler maçkolikten alınmıştır bilmiyorum gerçek xg onlarınki mi
  • (bkz: başımıza bela ettiler)
  • rakip ceza sahası içinde topla buluşma sayısı istatistiği ile birlikte bir maç hakkında fikir veren en önemli iki istatistikten biridir bana göre.
  • gol beklentisinin istatistiki olarak bazi sikintilari var.

    birincisi, belli bir noktadan atilan sutlarin gol olma ihtimalini, baska degiskenlere gore hesaplamamasi.

    ornegin : penalti noktasindan atilan iki suttan biri karambol, digeri karsi karsiya kalmis oyuncu pozisyonu olsa dahi xg o pozisyon için ayni çikacak. veya kalecinin kaleyi bosalttigi dar açidan atilan sut, normal pozisyonda dar açidan atilan sut kadar dusuk bir xg alacak.

    ikincisi, bir maçta toplam xg'lerin neye tekabul ettigini göstermeyip, her pozisyonu ayni potaa eritmsi.

    ornegin, ortalama 10 kez 0,1 xg'lik pozisyon yakalamis bir takımla, ortalama iki kez 0,5'lik xg yakalamis takimin toplam xg'si teoride 1 olacaktir fakat herkes bilir ki pratikte 10 kez ciliz sut atmaktansa 2 kez net gol pozisyonuna girmek daha iyi sonuç verir. çunku xg ihtimalleri gozlem uzerine hesaplanan degerlerdir, yazi tura, zar atisi gibi degerlendirilemezler.
  • gol beklentisinin bizi maçın gerçeklerine geçmişte hiç olmadığı kadar yaklaştırdığını unutmamak lazım. istatistiksel olarak tabii ki sorunları var, ama resneli'nin bahsettiği şeyler bu sorunlar arasında değil.

    * kalecinin pozisyonunu da barındıran xg modelleri zaten mevcut ve baskın, norm olmuş durumda.

    * teoride doğru olan 0.1xg x 10 şut = 0.5xg x 2şut eşitliği, pratikte de doğru. işin matematiği, kökü buradaki doğruluktan geliyor. "kaliteli şut imkanı bulana kadar şut çekmeme", bir taktiktir. bulduğunuz yerden vurun da bir taktiktir. ve 5 kat daha fazla şut çekersen gol bulma ihtimalin de artar.

    * gol beklentisi tek bir metrik üzerinden her şut eşitmiş gibi davranmıyor. bu işi hakkıyla yapanlar tarafından zaten şut haritası çıkarılıyor ve haritada her şutun beklenti değeri seçilebiliyor. örneğin: https://twitter.com/caley_graphics

    peki sorunlu olduğu yerler nereler?

    - çok başarılı bir atak şutla tamamlanamazsa, bu tanımı gereği gol beklentisi istatistiklerine yansımıyor.

    - öne geçen takım oyunu rölantiye aldığında ve hücum etmediğinde, geri düşen takımın şutları maç sonu gol beklentisini artırıyor, dolayısıyla oyun da sanki hep dengedeymiş gibi gözükebiliyor.

    - organize olmayan, tamamen şansa bulunmuş bir pozisyon, istatistiklere büyük bir gol beklentisi ekleyip oyun olarak üstünmüş sanrısı yaratabiliyor.

    yine de takımların gol beklentisi ile ligdeki durumlarının büyük oranda korelasyon gösterdiğini, ve şu anda gerçeğe en yakın ölçüm metodumuz olduğunu unutmayalım.

    fatih terim gibi yıllardır tek pozisyona girmeden "iyi oynadık" masalı anlatanların çenelerini kapatması da ayrıca takdir edilesi.
  • saçma sapan bir istatistik.
    (bkz: 21 ocak 2024 trabzonspor galatasaray maçı)
    trabzonspor 1 - galatasaray 5 (+vardan iptal edilen bir gol)

    trabzonspor gol beklentisi 1.38
    galatasaray gol beklentisi 1.29

    hiç beklemeseydiniz

    galatasaray kaleyi bulan şut 10
    trabzonspor kaleyi bulan şut 1
hesabın var mı? giriş yap