• roma'nın karanlık yüzüne kurban giden tarihi kardeşler. bu elemanların hikayesi neden dizi yapılmıyor bilmem. çok güzel siyasetli, seksli, dramlı, entrikalı, döğüşlü roma dizisi çıkar 24 bölüm.

    kahramanlarımız tiberius sempronius gracchus ve gaius sempronius gracchus. bunlar kartaca savaşları sonucunda roma'nın genişlettiği topraklardan gelen ucuz tarım ürünleri yüzünden fakirleşen romalı köylü sınıfı topraklarını zengin soylulara satıp hem işsiz hem uzun vadede parasız kaldığı için felç olan ekonomiyi ve şehre göç edip oyunu yanlış adamlara satan köylüler yüzünden bozulan siyasi düzeni kurtarmak için bir dizi reforma girişirler. (bkz: make rome great again)

    tiberius gracchus m.ö 133 senesinde halk tribunu olur. tasarladığı toprak reformu yasalarını halk meclisine getirir. aristokrat sınıf diğer halk tribunu octavius'u ayartıp kanunu veto ettirirler. tiberius durur mu? octavius'u görevden uzaklaştırmayı öngören bir kanun hazırlatır ve tüm halk meclisi onadığı için aristokratları ekarte etmiş olur. istediği reform patriciilerin zenginliğine sınırlama getirdiği için tiberius'un düşmanları git gide çoğalmış olur. tekrar halk tribunu seçilmek isteyen tiberius yaz aylarında (tiberius'un taraftarı olan köylülerin tarlaların başına döndüğü ve tiberius'un zengin şehirli düşmanlarıyla baş başa kaldığı dönemde) gerçekleşen seçimde tekrar adaylığını koymuş, mecliste gerçekleşen karışıklıkla bir hareketinin yanlış anlaşılması sonucu linç edilerek öldürülmüştür.

    daha sonra 123'te kardeşi gaius gracchus abisinin intikamı ve yarım kalan reformlar için halk tribunu olmuştur. annesi mektuplar yazıp vazgeçirmeye çalışmış ama nafile. gaius da abisi gibi romalıların hiç hoşuna gitmeyecek, latin müttefikleri vatandaştan saymak gibi bir dizi yenilik istemiş ve düşman toplamış en nihayet de çıkan bir dizi karışıklıkla önce taraftarlarıyla aventin tepesi'ne kaçmak zorunda kalmış sonra da yakalanıp öldürülmüştür.

    gracchus kardeşlerin reformları ölümlerinden sonra da kısmen uygulanmaya devam etmiş ama yeterli olmamıştır.
  • bir tribunus plebis olan tiberius gracchus i.ö. 133 yılında halk meclisinden toprak reformuyla ilgili bir yasa geçirdi. bu yasa yeterince toprağı olmayan roma vatandaşlarına toprak sağlama amacındaydı. aslında roma'da eski ve tutulan generallere toprak dağıtılması için reformlar yapılırdı fakat tiberius bunu oldukça genişletmeye calışmıştır. bu yasa roma tarihinde bir devrim niteliğindedir.

    fakat iş bu yasanın hangi prosedürü izlediğine gelince işler degişir. kanunlar önce senato'ya onaylattırılmalı ve ardından halk meclisinden geçirilerek uygulanmaya başlanırdı. tiberius resmi prosedürü çiğneyerek senato'nun tepkisini çekti. senato görmezden gelinemeyecek bir devlet kurumuydu.

    senato ve halk meclisi arasında yaşanan sonu gelmez tartışmalardan sonra olay sivillere de yansıyınca roma'da sokak kavgaları patlak verdi. tiberius gracchus bu sokak kavgaları sırasında yandaşları gibi öldürüldü.

    bu olaydan 9 yıl sonra i.ö. 123-122 yılları arasında gaius gracchus halk tribunluğuna seçildi. gaius halk meclisinden bir dizi yasa çıkarttı. yeni yasalar roma'da atlı sınıfı'nın (equites) çıkarları gözetilerek düzenlendi. equites tüccar ve müteahhitlerden oluşan, yeni yasa sayesinde mahkemelerde jüri üyeliğinden ticari imtiyazlara kadar geniş yetki ve haklara sahip olan romalı yeni bir burjuva sınıfıydı. boylece senato'nun karşısına yeni ve güçlü bir sınıf çıkarma amacı güdülerek, senato'ya ait bazı yetkilerin halk meclisine verilmesini sağlayan yasa, devletin yararına olmaktan ziyade bireysel çıkarlara göre tanzim edildiğinden senato tarafından hoş karşılanmadı. gaius ise senato'ya karşı tutumunda bir değişiklik göstermedi. yine senato ve halk meclisi tarafları arasında çıkan iç olaylarda gaius gracchus öldürüldü.

    gaius gracchus zamanında roma'da halka bedava buğday dağıtımına başlanmıştı. yapılan yardım iyi bir hizmet olmasına rağmen daha sonra devletin sırtında önemli bir yük haline geldi. aslında ara sıra yapılan bir yardım olan bedava buğday dağıtımı, ilerleyen zamanlarda bir zorunluluk haline gelerek imparatorluğun çöküşüne kadar devam etti; roma'ya olan göçleri hızlandırarak nüfus artışına, işsizliğe, hırsızlığa, fiyatlarda istikrarsızlığa, yiyecek sıkıntısına sebep oldu.

    grachhus kardeşlerin devlet idaresindeki yöntemlerine sokak kavgalarında öldürülmeleriyle verilen yanıt roma'da sağduyu ve mantığın, sınıflar arası hoşgörü ve samimiyetin geri plana atıldığının ve siyasetin tükendiğinin bir belirtisi, gelecekte meydana gelecek iç karışıklıklarında bir habercisidir.
  • gracchi kardeşlerden tiberius mö 133'te, gaius 123'te tribunus olmuşlar, ikisi de önerdikleri bazı reformların fazla radikal bulunması sonucu roma cumhuriyeti'ni yöneten oligarşi tarafından öldürülmüşlerdir.

    aslında siyasal programlarının öyle ahım şahım radikal olduğu söylenemez; şöyle baba bir anakronizm yaparsak, küçük burjuva radikalizmi ve küçük köylü popülizmi arası bir yerde duruyorlardı.

    tiberius, makamının sağladığı dokunulmazlığa rağmen, kendisini korumak ve toprak reformu kanununu çıkartmak için şehre gelen köylüler hasat vaktinde evlerine dönünce dövülerek öldürülmüştü. gaius öldürülürken binlerce taraftarı da onunla birlikte katledildi. işte soylu roma senatosu böyle çalışırdı.
  • biraderlerin yapmak istedikleri aslında latifundiaların artışıyla, topraksız ve işsiz kalmış orta sınıf romalılara toprak sağlamaktır. gracchuslar büyük topraklara devletin el koymasını ve devletin bu toprakları ufak parçalara bölerek tüm roma yurttaşlarına dağıtmasını istediler. tabi haliyle gücü elinde bulunduran toprak sahipleri sayesinde bu fikirleri götlerinde patlamış, hayatlarına malolmuştur..
  • "romalı devlet adamları, reformistler"

    tiberius gracchus ve gaius sempromius romada toprak reformları üzerine çalışan iki kardeş. 133'te (mö) halk tribününe seçilen tiberius, küçük çiftçilere toprak dağıtılması önerisinde bulundu. ayrıca bir kişinin sahip olabileceği toprak sayısını da sınırlamasını öneriyordu. büyük toprakların ise yoksul köylülerle ordu emeklileri arasında paylaşılmasını savunuyordu.
    tiberis'un görev süresi bitince zengin toprak sahipleri ona bir komplo kurdular ve öldürdüler.
    on yıl sonra kardeşi gaius, halk tribününe seçildi. onun programı daha devrimci bir özellik taşıyordu. yalnızca abisinin reformlarını uygulamakla kalmadı, yoksul köylüye ücretsiz tohum verilmesini sağladı. gaius iktidarı sadece aristokrat sınıfa bırakmak istemiyordu.
    ancak görev süresi bitince düşmanları onu da rahat bırakmadı. 121'de intihar etti
  • bir tanesi gladiator'da da gecmektedir ..

    (bkz: hukuk)
  • sulla’dan önce görev yapmış olan iki tane kardeş consüldür. kardeşlerdi fakat farklı dönemlerde görev yapmışlardır.

    pleplere ilk defa kendi mülkiyetlerinde toprak verilmesini sağlayan consullerdir.
  • ben daha çok gaius gracchus üzerinde durmak istiyorum. bunun sebebi abisinin açtığı yol sayesinde daha radikal adımlar atmaktaki ısrarıydı.

    gaius gracchus’un en önemli özelliği ise hitabetteki yeteneğiydi. ünlü filozof ve hatip cicero bile onun gelmiş geçmiş en büyük hatip olduğunu dile getirmiştir. gaius abisi tiberius’dan farklı olarak daha köklü değişiklikler yapmak istiyordu.

    bunlardan birincisi; ekonomik olarak devletin özgür yurttaşlara asgari bir gelir olanağı sağlamasını istiyordu. ikincil olarak devletin tahıl satın alarak siloları dolu tutmasını bu sayede tahılda yapılabilecek spekülasyonların önüne geçmek istiyordu. bir diğeri reform talebi ise toplumu demokratikleştirmek istiyordu. bu yüzden hem anayasayı değiştirmek hem de senatoya özgür yurttaşların katılımını sağlamak için yasal düzenlemeleri başlatmak istiyordu.

    gaius gracchus’un demokratikleşme noktasında bir başka düzenlemesi de yeni zenginlerin ve ilerici servet sahiplerinin siyasete daha aktif katılımını sağlamak için onların mahkeme jürilerinde görev almalarını sağlamıştı. bu adımla yalnızca senatörlerin imtiyazında olan bir kurum gaius gracchus tarafından bölünmüştü. bu sayede bu kurum daha geniş bir toplumsal kesime hitap etmeye başlamıştı.

    aslında tam bu noktada gaius’un amacı daha derinlikli bir noktaya işaret ediyordu. gaius bu girişimi daha ileriye taşıyarak bu mahkemelere halktan kişileri atayarak işgal edilmiş topraklardaki yolsuzlukların üzerine gitmek ve böylece kaynakların daha geniş bir kesime dağıtılmasını sağlamaktı. gaius bunların dışında sembolik adımlar da atıyordu. amfitiyatro ve arenalarda aristokratlara ait şeref tribünlerine halkın temsilcilerinin de oturmasını sağlamak istiyordu. bu sayede seçkinler ve daha alt katmanların aslında doğalında eşit olduğuna vurgu yapmak ve bu yolla halk desteğini daha da perçinlemek istiyordu.

    toplamda bakıldığında gaius gracchus uzun yüzyıllardır ele alınmayan sorunlara el atmış ve çoğunu çözmüştü.
    -tahıl fiyatlarının düşürülmesi,

    -toprak kiralarının azaltılması,

    -devlete ait hazine topraklarının topraksız köylüye dağıtılması,

    -aristokratların imtiyazlarının kısıtlanması,

    -mahkemelerde yargılayıcı jüriye başka bir ekonomik tabaka daha katması,

    -yolsuzlukla suçlanan senatörlerin buralarda yargılanabilmesi,

    -orta düzey şövalyelerin konumunda iyileştirme sağlanması gibi adımlar mö 2. yy. roma’sında devrim niteliği taşıyordu. aslında bu sorunlar yalnızca yoksullar için sorun niteliği taşıyordu. ayrıca gaius gracchus asker ve şövalyelerin durumlarında düzeltmeler yaparak roma ordusunun konumunu iyileştirmiş ve roma aristokrasisinin gücünü azaltmıştı. zengin sınıf ve yönetici sınıf için bu sorunlar sorun değil doğrudan amaçlarıydı. bu “sorunlardan” müthiş kârlar ve güç elde ediyorlardı.
    senato tiberius gracchus örneğinde olduğu gibi yine aynı davranışı sergilemiş ve “olağanüstü hal yasası”na dayanarak gaius gracchus’a karşı bir komplo girişimi başlatmıştır. gaius ise bu duruma bir ayaklanmayla karşılık vermiş fakat mö 121 yılında senato tarafından bozguna uğratılmıştır. gaius düşmanın eline geçmemek için ise hem kölesi hem de sadık dostu tarafından hançerlendi. aristokratlar ise abisine yaptıkları gibi onu da tiber nehri’ne attılar. bununla kalmayıp tüm gracchus ailesi ve onların taraftarı olan yurttaşların evleri yerle bir edildi.

    bana ilginç gelen nokta abisinin ve kendisinin roma'nın seçkinlerinden olup topraksız köylüyü neden bu kadar dert edindikleri. gracchus kardeşler kökenleri itibariyle gayet seçkin bir aileden gelmekte olup aslında aristokrat kişilerdir. bir cumhuriyetçi olarak roma topraklarının toprak baronlarına peşkeş çekilmesine karşı ciddi rahatsızlıklar duydukları söylenebilir. cumhuriyetçi bir tavır ne yapmalarını gerektiriyorsa aynen öyle davranıyorlardı.

    urukagina gibi devasa solucan onları da yutmuştu fakat iyi zaferler iyi yenilgilerin sonucudur ve roma halkı her fırsatta isyanı bir yol olarak seçecektir.

    kısacası tarihte sonucu ne olursa olsun halkın hanesine yazılacak; farklı bir yöntemle yapılmaya çalışılmış çeşitli reform girişimleridir. anıları önünde saygıyla eğiliyorum.
hesabın var mı? giriş yap