günebakan

• su perisi klytie, aşık olduğu güneş tanrısı apollon'u günlerce aynı yerde bekleyerek, sararıp, solmuştu. kaynaklar zeus'un, kıza acıyarak, günebakana dönüştürdüğünü söyler.
  böylece klytie, güneşin hareketine göre yüzünü döndürerek, gün boyu aşkına bakıyor, hava kararınca boynunu büküyordu.
  
  günebakan, çinliler için ölümsüzlüğü, yunan mitolojisinde kul köle olmayı simgeliyor.
  klytie, güneşe bakarak muradına ermiş miydi, bilinmez fakat o gün bugündür beklemek, uhrevi, ulvi bir şeye dönüşmüştü.
  günebakan grekçede güneş anlamına gelen helios ve çiçek anlamına gelen anthos sözcüklerinden oluşur. tüm dünya "güneş çiçeği" derken bizde neden "ayçiçeği"dir, allah bilir.
  yapılan araştırmalar, çiçeğin tohumlarının sağdan sola veya soldan sağa doğru sayılarının fibonacci dizilimine (bkz: fibonacci serisi)uygun olduğunu göstermiştir ve bu dizilim altın oranı işaret eder.
  günebakan çiçeğinin tohumlarının bu dizilişi güneş enerji santralleri için mühendislere de esin kaynağı oldu.
  mıt'den 3 öğrenci bu çiçeğin yapısını örnek alarak oluşturdukları güneş panellerini malibu'da bir okulun bahçesine kurdular.
  sistemin, okulun enerji ihtiyacının %75-90’lık kısmını karşıladığı görüldü.
  
  bitkinin çiçek kısımları gün içinde güneşin konumunu takip ederek doğudan batıya doğru hareket eder. geceleri ise tersi yönde hareket ederek sabahki konumuna geri döner. bu günlük hareket, gelişme dönemindeki günebakan tomurcuklarında görülür ve çiçekler gelişimlerini tamamladığında durur. olgunlaşmış günebakanlar sürekli olarak doğuya doğru yönelir.
  
  günebakan çiçeğinin güneşe yönelmesinde, bitkinin güneşe bakmayan yüzünde biriken, bitkinin büyüme şekli, miktarı ve yönü gibi düzenlemelerde görev alan oksin hormonunun etkisi vardır. oksin hormonu bitkinin ışık almayan kısmında daha fazla birikir, bu nedenle bitkinin ışık almayan kısmı daha hızlı büyür ve bitkinin ışık alan kısma doğru eğilmesine neden olur.
  2016 senesinde science dergisinde yayımlanan bir araştırma, günebakanların güneşe yönelmesinin nedeninin sadece gün ışığı olmadığını, biyolojik ritim olarak da isimlendirilen sirkadyen ritme (bkz: sirkadyen ritim) de dayandığını açıkladı.
  
  van gogh, günebakan tutkunuydu. kardeşi theo'ya yazdığı mektuplarında "biliyorsun şakayık çiçeği jeannine’nindir, hatmi çiçeği quost’a aittir, günebakan da galiba biraz benim…" demişti. bu tutkusu nedeniyle, 2 seri günebakan natürmort yapar. ilk seri 4 resim, 2. seri 7 resimden oluşmaktadır.
  
  son günlerde yağının fiyatı nedeniyle gündemimize giren günebakanı daha yakından tanımak istedim.
  seyahatlerimde uçsuz bucaksız sarışın tarlalardan gözümü alamadığımı, onlara bakarken gayri ihtiyari gülümsediğimi hatırlıyorum. günebakan şirin, güler yüzlü bir bitki; sararmış, kurumuş, boynu bükük gördüğümde ise bir burukluk duyardım.. o güzellik, o canlılık nasıl öyle hazin bir sona dönüşüyordu? biz, ölümlüydük işte..aklımdan böyle geçiriyordum. o sırada, aşkını olduğu yerde beklerken sararıp solan, hayatını kaybeden su perisi klytie'yi bilmiyordum.
  mevlana'nın,
  "günebakan çiçeğinin kaderidir,
  güneşe bakarken olmak..
  ve yine ona bakarken solmak…
  her hasret duyulan şey gibi ışık da iki ucu keskin bıçak…" dediğini de bilmiyordum.
  
  umarım, üreticiye ihtiyacı olan desteği vererek bir süre sonra fiyatı düşürebilirler.
  fakat siz yine de klytie'yi unutmayın.
• gönlü kuş gibi olanların, zamana tutsak olmayıp başına buyruk yaşayanların ve denizini artık aramayıp bulmuşların şarkısı:
  
  . (youtube)
• ablamı hatırlatan şarkı.
  1992 yılından beri güne bakan, dünyanın karanlığını bize bırakıp gitmiş meleğimi hatırlatan.
  sadece o'nun ve benim bildiğim bir şeyler var hala, hasret boğazını yakacak keskinliğe erdiğinde bu bile tutunacak bir dal. sadece ikinizin bildiği bir şey olması...
  
  sözlerinin tamamı yazılmamış hiç, hayret.
  canım ablam duysun, kalbim ablam duysun...
  
  (bkz: yeni türkü)
  evvel zaman içinde dostlar
  ağaçlara ev kurardık
  tatlı bir düş içinde
  bir yere bir göğe bakardık
  
  gönlümüz kuş gibiydi dostlar
  dünyaya kanat açardık
  tutsak değildik zamana
  başına buyruk yaşardık
  
  çocuklardık, parlak yıldızlardık o zaman
  ay büyülüydü yakamoz deniz
  ardından koştuğumuz son zamandır
  
  o zaman bu zamandır dostlar
  ne ister, neyi özleriz
  denizini arayan akarsulara benzeriz
  pencereler bırak açık kalsın, geceleri yağmurlar yağsın
  günebakan düşlerimiz, yağmur sesiyle çoğalsın...
• can yucelin en sevdii çicek.. kendisinide bi şiirinde güne bakan a benzetir..ışığı aradığı için
• yeni türkü'nün buğdayın türküsü de sayılırsa üçüncü albümü..
• ayciceginin ba$ka bi adi..
• her ışık kaynagına yuzunu dönen saftirik bir cicek turudur,sonunda mecali kalmaz donmekten ,boynunu buker.
• ayçiçeğinin diğer adı, yüzünü güneşe dönmüş, aydınlığı arayan çiçek; bulutların arasından süzülen hüzmelere doğru sevinçle dönen, ama sonunda güneşin battığını görünce boynunu büküp yerebakan..
  küçükken teyzemin beni kendisine benzettiği çiçek olması sebebiyle benim için ayrı bir anlamı vardır aynı zamanda.
  
  eh, entry'ye arka plan yaparak dinlemekte olduğum o güzelim yeni türkü şarkısına değinmeden de geçmeyelim:
  
  çocuklardık
  parlak yıldızlardık o zaman
  ay büyülüydü, yakamoz, deniz
  ardından koştuğumuz o baharlar
  çocuklardık
  parlak yıldızlardık o zaman
  artık dönemesek de geriye
  ardından koştuğumuz o zamandır...
• on üçüncü bölümü bile göremeden beşinci bölümde final yapacak dizidir.
  
  bir bölümünü bile seyretmedim, ama güneşi beklerken'de çoğu bölüm beş saniye bile görünmeyen ismail ege şaşmaz ve ilk ve son kez sana bir sır vereceğim'de gördüğüm şifacı'yı oynayan, adını bile bilmediğim kızı başrol yaparsan o dizi tutmaz. çünkü bu iki eleman da oyunculuktan zerre anlamadığı gibi kimyaları da tutmuyor.
• olgunlaşan günebakanlar, güneşi takip etmeyi bırakıp yalnızca doğuya bakar. hasat edilmeden önce bu halde görürsünüz. her gün doğudan batıya gittikten sonra bir sabah vazgeçip öylece kalmış gibi...