güneş sıcaksa yükseklerde hava neden soğuk

• bir süredir kafamı meşgul eden durum.
  
  madem güneş çok sıcak kaç km öteden dünyayı ısıtıyor, aydınlatıyor neden yükseklere çıktığımızda hava soğuyor? mantıksal olarak güneş'e yaklaştığımız için havanın daha da ısınması gerekmez mi?
  
  bu işte bir terslik var ama hadi bakalım hayırlısı diyelim.
• dünya yuvarlaksa biz neden yuvarlanarak bir yerlere gidemiyoruz.
• gök itiyor çünkü. eved.
• (bkz: yansıma)
• (bkz: yerden ısıtma)
• çünkü dünyamız yerden yansıyan ışınlarla ısınır. yani direkt gelen işınlarla ısınmıyoruz. yere çarparak yükselen güneş ışınları etkisini kaybettiği için yükseklere gittikçe sıcaklık azalıyor. (her 200 metrede 1°c)
  işte bu yüzden yükseklerde hava daha soğuk oluyor.
• ya bir de yok güneşten gelen ışınlar yere çarpıp ısıtıyor bu yüzden yüksekler soğuktur diye. şu cümle kimin aklına yatar allah için? dünya'yı ısıtan şey magmadır. bu yüzden ne kadar yüksek o kadar soğuk. güneş ise ampul gibi bir şey işte sadece aydınlanmak için duruyor.
• "güneş ise ampul gibi bir şey işte sadece aydınlanmak için duruyor."
  umarım bu cümle ironi içeriyordur.
  yansıyan ışınlar ısınmaya sebep olur. ayrıca basınç farkını da atlamamak gerek.
  bu arada, dünya güneşe daha yakınken kış mevsimi yaşanır, uzakken ise yaz mevsimi, bunun dünyanın güneş düzlemine göre eğik durmasıyla ilgisi var.
  
  edit: varos cloudstrider, uyardı, teşekkür ederim. son yazdığım kısım, kuzey yarım küre için geçerlidir.
• esasen haklı bir sorudur. cevabı için atmosferin katmanlarını anlamak gerekir
  görsel
  
  en alt katman olan meteoroloji olaylarının gözlemlendiği troposferde hava yükseldikçe soğur bu durum tropopoz ^* bölgesine kadar devam eder. troposfere gelene kadar güneşin yüksek enerjili ışımaları zaten diğer atmosfer katmanlarında absorbe edildiğinden yukarı çıktıkça soğur çünkü yukarıda hava miktarı azdır dolayısıyla ışınların enerjisini emip ısınacak molekül adedi de az olduğundan hava soğur. halbuki yerdeki zemin çok daha fazla ısı soğurur. ayrıca aşağıda nem daha çoktur o da ısıyı tutar. ayrıca dünya'nın iç çekirdeği de sıcak olduğundan magmadan yüzeye ısı transferi olur.
  (bkz: troposfer)
  (bkz: tropopoz)
  
  stratosferdeyse yükseldikçe hava sıcaklığı artar. sebebi yüksek enerjili ultraviyole ışınlardır. bu ışınları hepinizin bildiği ozon tabakası soğurur. bu artış mezosfer ile stratosferin arasındaki sınır kabul edilen stratopoza kadar devam eder
  
  (bkz: ozon tabakası) (bkz: stratosfer) (bkz: stratopoz) (bkz: #134108719)
  
  bir üstteki katman mezosferde ise hava yükseldikçe soğur. hatta baya soğur. -100 dereceler görülür. atmosferin en soğuk katmanı burasıdır ve soğuma mezopoza ^* kadar devam eder.
  
  daha üstte egzosfer ve termosfer diye iki katman bulunur. burada güneşten gelen yüksek enerjili alfa ve beta partikülleri absorbe edilir. bunlar çok kolay soğurulan şeyler olduğu için alt katmanlara gelemez. bu nedenle buralara iyonosfer de denir.
  görsel
  
  dolayısıyla sıcaklık tekrardan yükselir. hem de çok yükselir. termosfer'deki sıcaklıklar termopoz'da sıcaklıklar güneş fırtınalarına bağlı olarak 2000 dereceyi bile bulabilir. termopozdan egzosfere doğru daha da yukarı gittikçe madde yoğunluğu çok azaldığından sıcaklık önemsiz gelir. sonrası da uzay boşluğu zaten.
  görsel
  
  (bkz: termosfer)
  (bkz: egzosfer)
  (bkz: iyonosfer)
  (bkz: termopoz)
  
  eyyorlamam bu kadar
• yükselti arttıkça, orada üstünüzde daha az hava var, bu nedenle basınç düşüyor. basınç azaldıkça hava molekülleri daha fazla yayılır (yani hava genişler) ve sıcaklık düşer.