hazara

• afganistanin orta ve kuzey bolgelerinde yasayan, nufuslarinin iki-uc milyon arasinda oldugu tahmin edilen, hazaregi denilen turkce/derice (farsca) karisimi bir dil konusan ve cogunlukla sii olan halk. turk/mogol karisimi olan kokenlerinin 13. yuzyilda bolgeyi istila eden cengiz hanin askerlerine dayandigi rivayet edilir. cogunlukla hizb i vahdet i islami icinde orgutlenmislerdir. aydinlarinda turkistan ve turk bilinci gelismistir. taliban yonetimi sirasinda kuzey afganistan/guney turkistanin diger halklari gibi buyuk zulum gormusler hatta turkperest bir kisi olan liderleri abdulali mezariyi kurban vermislerdir.
• afganistan'da yaşayan, tip olarak özbeklere, türkmenlere çok benzeyen ama farsça konuşan bir topluluk adı. belki ilgisi vardır (bkz: hazarlar)
• http://arsiv.zaman.com.tr/…yazarlar/fikretertan.htm
• kabilde kalabalık bir nüfusa sahip genellikle fakir,bakımsız semtlerde yaşayan bir halk. sovyet-afgan savaşından sonraki dönemde taliban tarafından büyük baskılar hatta kıyımlar görmüşler. tiplerine bakarak cengiz han döneminde bölgeyi istila eden moğollarla akraba olduklarını düşünüyorum. biraz içine kapanık izole bir toplum..
• (bkz: the kite runner)
• adını hatırlamadığım bir kitapta, taliban döneminde erkeklerde sakal zorunluluğu varken, sakalı az çıkan hazaralar'ın sırf bu yüzden bile çok sıkıntı yaşadığını okumuştum. çoğunluğu suni ve hanefi olan afganistan'da, çoğunluğu şii olan bir azınlıktır.
• tıpkı tarihte türkiye'deki yörüklerin, türkmenlerin alevi olması, "gelin şaha gidelim" söylemiyle, kendilerine, yaşamlarına daha yakın buldukları aleviliği seçmeleri gibi, bölgedeki halkın zamanında moğollarla karışarak oluşturduğu düşünülen bu toplum da, sünni afganlardan farklı olarak şii'dir. şehirlerden ziyade dağlarda, tarım alanlarında yaşayan yahut konar-göçer olan topluluklarına şii'lik daha uygun gelmiş olabilir. lakin bu insanlar, hem şii oldukları, hem farklı fiziksel özellikler gösterdikleri için (moğol etkisinden olacak, kısa boy, az sakal, yuvarlak yüz gibi) afganistan'da yüzyıllardır dışlanmaktadırlar. standart olarak hizmetçi, alt grup işleri gören kişiler olma rolü biçilmiştir onlara, bir afgan karşısında ezilip büzülmek ve asla onlara denk görülmemek...
  
  ve şimdi onlardan biri (hem de tıp fakültesi mezunu ilk hazara kadınıymış), hem de bir kadın, yani ezilenin de ezileni, sima samar nobel barış ödülü adayı olmuş. keşke madem o ödülü biri alacak, bu hazara kadını alsa...
• (bkz: rohullah nikpai/#32408083)
• afgan arkadaşım seyfurahman'ın anlattığına göre cengiz han afganistan'a geldiği vakit bu bölgede 1000 askerini bırakmış. burada yaşamaya başlayan bu topluluk hazaraların kökenini oluşturmuş. ve dediğine göre onların dilinde hazara "1000" demekmiş
• evet türkler kesin... yalnızca kendilerinin haberi yok.
  
  hayatında hazara tanımamış kardeşlerimiz bizi aydınlatmış.