hor görme garibi

• cok bilinen bir orhan gencebay sarkisi, 1960'larin sonundan.
  1972'de erkin koray ve ter grubu tarafindan [ki tek 45'lik yapabilmislerdir ve grupta mfo'nun ozkan ugur'u, aydin cakus ve nur yenal bulunur] bir hard rock guzelligi haline getirilmis. zamanin led zeppelin, black sabbath gibi gruplarinin etkisini hissetmek mumkun. ozellikle aydin cakus'un, erkin koray sarki soylerken bile attigi gitar solosu delice..
  sarki zuleyha 45'liginin ikinci yuzunde bulunuyor.
• erkin koray'ın, bu nadide orhan gencebay eserini hard rock/heavy metal arası bir tarzda müthiş bir şekilde yorumlamış olmasının en sıkıntılı tarafı, ne yazık ki adam gibi bir kayıtla plağa basılamamış olmasıdır. gariban ülkemde o dönemler elektro cıncınını kaldırabilecek bir stüdyo sistemi ve bu müzikaliteyi anlayabilecek kitle olsaymış, erkin baba şu an deep purple ve led zeppelin kadar saygı görüyordu.
  
  tabii bu yorumun bu kadar farklı olmasında aydın cakuş'un yardırare şekilde girdiği soloların katkısı da çok fazladır. babalar, siz o dönemde neler yapmışsınız da bu ülke değerini bilmemiş be...
• bugün ümit'den dinlediğim şarkıdır.
  
  "madem yaşamaya geldik dünyaya, benim de her şeyde bir hakkım vardır" kısmına gelince susturdum. şarkının bu kısmı içimi parçalamıştır her zaman.
  
  bir de bu sözleri, ilköğretim öğrencisi, gece yarısına kadar mendil satarak yaşamaya çalışan ümit'den dinleyince beni kim susturacak?
• (bkz: bir demet menekşe /@hanging rock) adlı yeşilçam melodramında genç kadın (hâle soygazi) şöyle der sevdiği adama:
  
  "çok seviyorum bu şarkıyı. sözlerini seviyorum. hep hor görüp geçerler sahiden. acımazlar bile."
• dün akşam ntv'de türkiye rock tarihi tartışılırken türkiye'deki ilk heavy metal şarkısı olduğu vurgulandı. erkin koray ve ter'in icra ettiği bu güzel şarkıyı dinlemek için:
  
  http://www.youtube.com/…bf27drbq8dc&feature=related
• sulu zırtlak, ağlak, yorumlardan zevk alan jiletçi tayfanın ibrahim tatlıses'in ağzından dinlemekten hoşlandığı parçaymış. ibrahim tatlıses'in hangi gencebay eserini okuduysa vasatın üstüne dahi çıkamadığı, asla beklenen etkiği yaratamadığı alenen ortadadır. bu sadece ibrahim tatlıses için geçerli değil gencebay bestesi okuyup da onun yorumunu aşabilen sanatçı bir elin parmaklarını geçmez. gencebay eserlerini okumak için 2.5 oktav ses genişliğine sahip olmak yeter ve gerek şart değildir. hor görme garibi de öyle ağlak zırlak, o gevşek ağızları yaya yaya okunacak değil, oturaklı bir yorumla okunacak ağır aksak bir eserdir. ibrahim tatlıses yorumu da rezaletin ötesine geçememiştir şahsi kanımca.
• gencebay eseri şöyle tanımlıyor;
  
  "ritm oldukça tempolu ve hareketlidir; ortadoğu ve hint ritmidir. uşşak makamındadır. çok sesliliğe giriş yapısında olan melodik bir yapısı vardır. ortadoğu havasını veren bir unsur olan ge­cikmeli söyleme yine var. sözle ritm arasında bu gerilim, ya­ni şaşırtmaca, uyandırma akıllı müziğin kurallarından biri­dir. ritm, bir teselli ver`dekinden öne çıkmış ve bateri kul­lanılmış; klasik türk müziğinin bu açıdan 4/4`lüğün hızlan­dırılmış nüansıyla eski akdeniz havasını veren bir parça. bağlama yine gitar gibi akorla çalınmış. batı müziğindeki gi­bi sololar var, kavalla bağlama soloları. bir teselli ver`den çok daha batılı bir yaklaşımı var; arada bağlama uzun hava yapıyor yine. söze paralel olarak çalan kaval var sadece. söz bitince kemanlar cevap veriyor. çok önde, belirgin yanıtlar. form ötesinde kemanlardaki süslemeler ve kaymalar da orient gibi. klasik türk müziği`nde arkadaki aletler sözlerin melodisini yakın bir şekilde takip eder. makamlı kısımlarda ise, bazen takip ediyor bazen de sözlerin arasında; enstrü­manlar sese melodik yanıt veriyor. kontrapuan önde. halbu­ki klasik türk müziği`nde kontrapuan önde değildir ve ara nağme şeklinde şarkının melodisinden oluşur. halk müziğin­de de kontrapuan önemli değildir, enstrüman arkada karar sesinde kalır. melodik yapısıyla türk sanat müziği, bağlama ile halk müziği özellikleri gösteriyor. kontrapuan, partisyon­ları ile batı özellikler var ama bu parçada da altyapı üstyapı ayrımlı değil."
  
  tek bir bestesini dahi bu denli ayrıntılı izahatlarla sunan bir müzik adamın hala arabeskçi falan denip aşağılanması, müslüm gürses, ferdi tayfur gibi yoz müzikçilerle aynı kefeye konması asab bozmuyor değil.
  
  ayrıca eserin erkin koray versiyonu underground bir rock bestesi olarak arşivlerde kıymetli bir köşede durur.
  
  ve siz değerli ekşi sözlük yazarları için mükemmel bir sürpriz. 50 yılı aşkın sürelik sanat yaşamında kat i suretle sahneye çıkmayan orhan gencebayın, sibel canın rumeli hisarı konserinde gelen yoğun istek üzerine sahneye çıkışı ve mikrofondan sesinin çıktığı anda rumelinin yıkılışı ve gencebaydan mükemmel bir hor görme garibi yorumu. esere alıştığımız yorumunun dışında improvize bir giriş yapan gencebay adeta mest ediyor bizleri. uzun yıllar sonra ilk kez ortaya çıkan bu bi videoyu izleyen ilk insanlar sizler olacaksınız;
  
  http://www.youtube.com/watch?v=ucnnce72vkg
• müzikalite olarak orijinalinden oldukça farklı ve daha iyi olduğuna inandığım alt yapıya sahip erkin koray'ın ses rengiyle doruğa ulaşmış 72 yılına ait cover'a sahip şarkı.
  
  http://www.youtube.com/watch?v=w1ryl8gf_8w
• söz konusu bu parçanın erkin koray tarafından yorumlanmış 1972 versiyonu orhan gencebay'ın o dönem etiler'de bulunan evinde kaydedilmiştir.
• orhan gencebay'ın musalla taşı albümünün 7. parçası. sözlerini de yazayım tam olsun.
  
  nerde boynu bükük bir garip görsen
  hor görme kim bilir ne derdi vardır
  o garip halinde ne sırlar gizli
  onu bu hallere bir koyan vardır
  belki benim gibi sevdiği vardır
  
  ümitsiz bir aşkın garibi oldum
  aradım hatayı kendimde buldum
  ne söylesem gönül dinlemez
  deli gibi seven yine ben oldum
  ne söylesem gönül dinlemez
  delice seven yine ben oldum
  
  nice ümit dolu hayat yolunda
  yolunu kaybeden garip ne yapsın
  her şey hak'tan ama zulmetmek kuldan
  gönül bir zalimi sevdi ne yapsın
  gönlüm bir zalimi sevdi ne yapsın
  
  madem yaşamaya geldik dünyaya
  benim de her şeyde bir hakkim vardır
  sevmiyorsan hor görme bari
  benim de senin gibi allah'ım vardır
  benim de senin gibi allah'ım vardır