• kendisinin trafalgar meydanına heykelinin dikilmesi, bahsedildiği üzere bosuna değildir. zira napolyonun donanmasını yenerek, fransızların ingiltereyi işgalini engellemiştir. gerçekten de napolyon'un ingiltere'yi işgal edebilmesi için tek ihtiyaç duyduğu, fransa ve britanya adası arasındaki ingiliz kanalı'nı en az 36 saat süreyle kontrol altına almaktır. böylece yeterli miktarda fransız askeri, ingiltere donanması tarafından denizde katledilmeden britanya kıyılarına ulaşacak ve takip ettiği koloni sömürge politikası uyarınca hiç bir zaman britanya'da fazla asker tutmayan ingiltere krallığını yenmek çok kolay olacaktır. (ne garip tesadüftür ki, 135 sene sonra aynı problemle adolf hitler de karsılasacak, ingiliz donanması engelini aşip, güçlü ordusunu britanya adasına çıkartamayacak, dunkerque yenilgisinden sonra dogru dürüst tankı bile kalmayan ingiltereyi işgal edemeyecektir. karaya çıkabildiği takdirde herhalde ingilterenin işgali almanların 1 haftasını en çok 1 ayını alacaktır. bunun üzerine hitler de rusya üzerine gider ve olaylar gelişir.) işte bu nedenle napolyon fransız ve ispanyol gemilerinden oluşan bir donanma hazırlatır. bu donanmanın amacı, ingiltere'nin kanal filosunu yok edip, akdeniz filosu yetişinceye kadar kanalı hakimiyet altına almak ve askerlerin karaya geçişini güven altına almaktır. ne var ki, bunu önceden sezen ingilizler çoktan, bir filo hazırlayıp nelson un emrine vermiştir. nelson, o gün itibariyle ingiliz donanmasının en gözde amiralidir. daha önce hiç gemi kaybetmeden bir fransız filosunu mısır da yok etmiştir. her zaman uyguladıgı agresif taktiklerle tanınan nelson zaman kaybetmeden fransız filosunun peşine düşmüş, fransızlar da nelsonla savaşıp güç kaybetmemek için nelsondan kaçmaya çalışmıştır. zira fransızların tek amacı kanal filosunu yok etmektir. bu kovalamaca bütün atlantik boyu sürmüştür. fransızlar ensonunda bir fırsat yakalamış ve nelsonun filosuyla arayı açtıkları bir sırada kanal filosuna saldırmış ancak kanal filosunun gücü ve deniz koşulları nedeniyle geri çekilmek zorunda kalmıştır. bunun üzerine napolyon, öfkelenerek ingiltere saldırısını ertelemiş, avusturya ve rusya üzerine yürümüştür (bkz: tarih tekerrürden ibarettir). donanmasına da avrupada ilerleyen orduyu akdenizden destekleme görevi vermiştir. ancak bu sırada nelson da fransız filosuna yetişmiş ve filonun bulundugu cadiz limanını abluka altına almıştır. fransız filosu, akdenize inmek için ablukayı yarmak zorundadır. bu da nelsona istediği fırsatı verir. karşılaştırıldığında fransız-ispanyol filosu top ve gemi sayısı bakımından ingiliz filosundan daha güçlüdür (fransız filosu 32 gemi, ingiliz filosu 27 gemi), fakat ingiliz donaması eğitim ve deneyim açısından fransı donamasından çok üstündür. işte bu şartlar altında iki donanma karşılaşır. nelson o dönemin savaşları için alışılagelmiş taktik olan iki filonun birbirine paralel şekilde pozisyon alıp savaşması prensibinden vaz geçip, fransız donanmasına iki kol halinde dikine saldırıp, fransız donanmasını üç parçaya ayırmayı tercih etmiştir. böylece fransız donanmasının merkezini çabucak etkisiz hale getirerek geride kalan iki uçtaki gemileri de hazırlıksız yakalayacak ve kolayca yok edecektir. bu taktiğe fransızlar geleneksel taktikle cevap vermiş ve bir bakıma nelsonun tuzagına düşmüştür. savaş tam nelson'un planladığı gibi cereyan etmiş, nelson hiç gemi kaybetmeden fransız donanmasını sulara gömmüştür. ne var ki, kendisi savaşın en şiddetli anında bir fransız gemisinin direğinden ateş eden keskin nişancı tarafından vurular ağır yaralanmış, vurulduktan üç saat sonrada hms victory gemisinde hayata gözlerini yummuştur. sonuç olarak fransız donaması yok eilmiş, donanmasından mahrum kalan napolyon, ingiltere'yi işgal edememiş, ve sonucu kendisi için çok ağır olan rusya seferine başlamak zorunda kalmıştır. bu da savaşın 10 sene sonra ingiltere zaferiyle sonuçlanmasına yol açan olaylar zincirini başlatmıştır. nelson'un ingiliz tarihindeki önemi budur. bu nedenledir ki, londra'nın merkezine dev bir heykeli dikilmiştir. heykel oldukça yüksek bir sütunun üstünde durmakta, nelson ayakta uzaklara bakmaktadır. nelson aslında portsmoutha bakmaktadır. bununda sebebi, portsmouthun ingiltere donamasının merkezi olması ve amiral gemisi olan güvertesinde hayatını kaybettiği hms victory gemisinin portsmouth da duruyor olmasıdır.
  • trafalgar savasinda vurulup olen amiral tanimi kendisine cokca atfedilir ancak bu haliyle nelson vurulup hemen oldu diye akillarda yanlis bir imge de birakir.

    savasin henuz basiyla ortasi arasinda uniformasiyla quarterdeckte gezinen nelson oleceginin gayet de bilincinde gozukmektedir. bunu kibirle ingilizlikle aciklamak zordur. ilk atislar hms victory'e carpmaya basladiginda gullelerden biri yaveri john scott'u yanindan alip goturmustur. sinematografik olarak dusunursek adam ekrani gulleyle boyle munchausen tadinda terketmis neredeyse ikiye ayrilmistir. bunu goren nelson sogukkanlilikla ikinci yaver hardy'yi goreve atamis o da ilk bes saniyede olumden donmustur. gelen bir gulle 8 deniz piyadesini gozlerinin onunde bicmis, hms victory'nin dumenini alip goturmustur. bir iki dakika sonra da yaverin ayakkabisinin tokasina bir sarapnel isabet eder. nelson da "burasi uzun sure dayanmak icin fazla sicak" diye yasamayi cok da ummadigini belirtir tarzda birseyler der.

    bunun uzerinden cok gecmeden redoubtable gemisinden bir nisanci nelson'u amiral uniformasiyla gorur ve yaklasik 15 metreden sol tarafindan ates eder. neredeyse 2cm capindaki mermi de sol omuzdan girer, 4 ve 5inci toraks omurlarindan gecerek sag kurek kemiginin altinda sirt kaslarinin arasinda kalir. sahibinin yasamasi mucize sayilabilecek bir yaradir. hardy olay aninda nasil oldugunu da farkedemez, nelson'u bi anda yaninda goremez, noluyor diye arkaya baktiginda dizlerinin uzerine cokmus nelson da "beni bitirdiler" tarzinda birseyler mirildanir.

    nelson bu yarayla alt guvertede 3 saat yasar. savasi idare etmeye mumkun mertebe devam eder. sonra sayiklamaya baslar. savasi kazandigini bile ogrenemez. bir miktar fransiz ve ispanyol gemisinin teslimi haberi kendisine verilir. "oh iyi gorevimi yaptim" tadinda bir mutlulukla olur gider.

    olunce cesedi ingiltereye geri goturme hikayesi tam bir mallik abidesidir. koskoca donanmada hicbir gemide cesedi bozulmadan saklayacak ve karada uygun cenaze ortami yaratacak bir madde bulunmamaktadir. haliyle embalming sivilari donanma envanterinde de degildir ama etil metil alkol saf halde zaten yoktur. subaylar toplanip ne yapacaklarina karar vermeye calisirlar. rom ficisinda mi tasinsa daha iyi olur yoksa tereyagina mi bandiralim gibi rezil muhabbetler yapilir. sonra donanma bas cerrahi sirkenin daha uygun olacagini belirtir. royal navy de bu fikri deneyip en buyuk amirallerinin cesedini sirke ficisina koyar.

    boylece asit ficisinda ugruna oldugu ingiltere'ye yari sivi yari plazma olarak simsiyah varmistir nelson. cenazesinde de *tabutu kapalidir.
  • her portresinde resmedilmesini sevdiği ay yıldızlı nişanı padişah üçüncü selim tarafından kendisine 1801'de hediye edilmiştir...

    http://en.wikipedia.org/…i/image:horationelson1.jpg
  • nil'de fransız donanmasını çok feci telef ettiği ve bu sayede osmanlı'ya dolaylı yoldan yardım etmiştir. bu sebeple dönemin padişahı olan üçüncü selim, kavuk sorguçlarından birini (elmaslı falan birşeydir) ve daha da önemlisi ilk osmanlı askeri nişanı olan osmanlı hilalini hediye etmiştir. yani ilk osmanlı askeri nişanı bir ingilize verilmiştir. amiral nelson bu nişandan çok büyük gurur duymuş ve ömrü boyunca severek takmıştır. kendisine ait portrelerde bizim nişan, açık şekilde görülür. o savaştaki zaferinin verdiği destekle osmanlı ordusu da karadan akka kalesi önlerinde napolyon'u bozguna uğratmıştır.

    2002 tarihinde yapılan bir ankette en popüler ingiliz tarihi karakterler sıralamasında üçüncü gelmiştir. nelson'un o dönem içinde askerler tarafından çok sevilmesinin sebebi, bir amiral olarak elde kılıç düşman gemisinin güvertesine hücum eden bir profil çizmesiydi. üstün bir manevra kabiliyeti yanında stratejistliğinden çok duygusal bir komuta sistemi vardı. savaşlarda tek kolunu ve tek gözünü kaybetmiştir. bir savaş sırasında büyük amiral gemisinden çekilmesi yönünde fenerle verilen mesajı almamış olmak için dürbünü kör gözüne dayamış ve yanındaki yaverine "bir amiral olarak bazen görmemeye hakkım var değil mi" demiştir..emri dinlemeyip yaptığı atakla savaşı kazanmıştır, o ayrı..
  • amiralin son sözlerine dair muhtelif rivayetler var. modern biyografilere göre güvertede vurulduktan sonra, ölüm dö$eğinde sarfettiği sözler susuzluğuna, suhunetine ve yaralarından kaynaklanan ıstırabına istinaden "drink, drink. fan, fan. rub, rub." olmu$. bir diğer söylence de, hms victory'nin kaptanı olan yolda$ı thomas hardy'ye* "kiss me, hardy!" diye seslendiği. tarihçiler anglosaksonların hemcinsleri ile öpü$me alı$kanlıkları olmamasından dolayı cinsel açılımları bir muamma olan bu istek cümlesinin aslında biraz daha farklı olduğunu söylüyorlar. nelson'ın "kismet, hardy!" demi$ olması ihtimali burada ortaya çıkıyor. aslında o dönemde kısmet sözcüğü henüz ingilizceye nüfuz etmi$ değil, fakat türklere olan sempatisiyle bilinen nelson'ın bu sözcüğü bir türkten duymu$ olması muhtemel.
  • çok gaz bir adamdı; savaşlarda güverteye iner, düşmana tekme tokat dalardı.. bu yüzdendir ki gözlerinden birini, kolunu filan kaybetmiştir.. napolyon da bu adama ömrü billah racon kesememiştir. onun korkulu rüyasıdır..

    hatta napolyon'un, "aklını alırım nelson, artistik yapma" şeklinde atarlı başladığı bir konuşmaya "kopan kolumu senin götüne sokucam, bekle sen orospu çocuğu!" şeklinde duble atarla karşılık veren nelson, daha sonra bu dediğini de yapmıştır...
  • trafalgar meydaninda hayvan gibi yüksek (185 ft~56 mt.) bir kolonun üzerinde heykeli olan komutan. rivayete göre adam kahraman oldugu için heykelini dikmek icap etmis ancak basbakan mi kral mi artik kimse, nelson'a gay oldugu için gicik oldugundan "dikin ama öyle bisi yapin ki görüp de sinirlenmeyeyim ipneyi" demis, böyle bir çözüm bulunmus. harbiden görmek için ekstra çaba sarfetmek gerekir.

    https://upload.wikimedia.org/…ar_square,_london.jpg
  • savaşın ortasında tören üniformasıyla arka güvertede "ben amiralim vurun beni!" modunda dolaşmasıyla klasik ingiliz kibrinin kurbanı olmuş amiral.
  • "trafalgar'da nelson çarpışma başlamadan önce ateş açmak üzereyken oturup kısaca son dileklerini ve vasiyetini yazdı. eğer kendi ölümüyle süslediği zaferlerin bu en görkemlisini önceden sezinleyerek,sanki dinsel bir duygulanıştan ötürü üstüne parıltılı başarılarının nişanı olan göz alıcı madalyalarını yerleştirdiyse ve eğer kendisini böyle bezeyerek adak ve kurban için hazırlaması kendini beğenmişlik oluyorsa, o zaman büyük destanların, büyük sahne yapıtlarının kahramanlık anlatan her satırının budalaca bir gösteriş ve yapmacık sayılması gerekir. çünkü böyle yapıtlarda şair, nelson gibi bir insanın fırsat bulduğu takdirde eyleme dönüştürerek can kattığı o taşkın duyguyu nazım kalıbına dökmekten başka bir şey yapmaz."

    herman melville; billy budd, bölüm iv: "dünya var olalı beri gelmiş geçmiş en büyük denizci" konusunda; s. 41-42.
  • zaferle biten trafalgar deniz savaşında vurularak öldürülmesine rağmen, imparator napoleon bonaparte'ın ispanyol destekli donanmasını kırıp geçirmiş olan amiral, ingilizlerin en büyük kahramanlarından.

    londra'nın trafalgar meydanındaki heykeline eğer dikkatlice bakarsanız, nelson'ın amiral şapkasında bir osmanlı sorgucu olduğunu görürsünüz. resimlerinde de, parlak lacivert üniformasındaki üç madalyadan birinin ay yıldızlı olduğu görünür. bu iki nişan ona, güney akdeniz'deki osmanlı eyaleti mısır'ın açıklarında napoleon'un yenilmez sayılan donanmasını bozguna uğratmasının ardından osmanlı hükümdarı sultan 3. selim tarafından verilmiştir. amiral nelson, daha sonraki savaşlarının ardından yapılan antlaşmaları ''osmanlı şövalyesi'' namıyla imzalayacaktır.

    bu parlak başarıdan önce korsika'da sağ gözünü, ispanya'da da sağ kolunu kaybetmiş olduğunu hatırlatalım ki, ingiltere tarihinin bu en büyük deniz kahramanının tarihte pek sık görülmeyecek şekilde, kılıcını çekerek düşman gemilerine atlayıp göğüs göğüse çarpışan bir başamiral olduğu bilinsin. horatio nelson, bu konuda belki de bir tek dragut ile, yani turgut reis ile kıyaslanabilir. zaten ölümü de onun gibi elinde kılıcıyla, savaşırken olmuştur.

    bu gece bir dilim bergamot kabuğuyla rayihalandırdığım cin tonik kadehimi, amiral horatio nelson'ın onuruna kaldırıyorum.
hesabın var mı? giriş yap