*

  • ayrıca boğazların ilk defa uluslararası bir sorun olarak uluslararası politik sahneye çıkışına sebep olmuştur. osmanlının, kavalalı mehmet ali paşa isyanı karşısında öd-dışkı kokteyli imal etmesi anlaşmanın sebebidir.
  • sequeli de cekilmi$tir ve bir saat kadar once ne$redilmi$tir
    (bkz: baltalimani antlasmasi)
  • madde 1:" is bu antlasma ile sirket-i hayriye vapurları ile seyahat eden yolcular surme iskele verilmeden kat-i surette vapurdan atlamayacaklarını taahhut ederler. aksi takdirde vuku bulabilecek her turlu kaza neticesinde sirket-i hayriye muessesesi mesul tutulamaz." maddesini iceren antlasma.
  • osmanlı'nın rus himayesine girdiği anlaşmadır. rus etkisinden rahatsız olan ingilizler, daha sonra başka anlaşmalar ortaya atarak osmanlı'yı rus himayesinden çıkarıp, herkesin ortak himayesine alıp orta malı etmişlerdir. ancak osmanlı'nın ilk resmi kocası bu anlaşma ile rusya olmuştur. daha sonra kocalarının sayıları sayılamayacak kadar çoğalmıştır. yıl 1833. osmanlının bittiği andır o aslında. gerisi gereksiz uzatmalar...
  • ingiltere ve fransa, osmanlı hukumetı'nın adana'nın mehmet ali paşa'ya verilmesını benimseyip kabul etmesi sonucunda, mısır valisine karşı tehdıde varan baskılardan vazgecmişlerdi. boylece osmanlı hukumetı, adları gecen her iki devletın kendısıyle mısır valisi arasındakı sınır sorununun cozumlenmesı olmadığını, ancak rus kuvvetlerının istanbul boğazından suratle ayrılmalarının sağlamak olduğunu artık iyice anlamıştı; ayrıca her iki devlet, osmanlı hukumetı ıle mehmet ali paşa arasında arabuluculuk etkinliklerınde bulunurlarken osmanlı hukumetı'nın değil, isyancı mısır valisinin cıkarlarını gozonune alıp savunma durumunda gorunmuşlerdır. işte bu nedenlerın ışığı altında kutahya anlaşması'nın imzalanmasına rağmen geleceğini garanti altına almayı tasarlayan sultan ikinci mahmut, ingiltere ve fransa'ya mısır sorununda guven duymadığı için, mehmet ali paşa'nın da ayaklanma hareketıne başladığının ilk gunlerınde osmanlı devleti'ne ısrarla yardım onerısınde bulunan rusya'nın desteğini benimsemiş ve bunun surdurulmesını ıstemişti. öte yandan ıstanbul boğazı'na askeri birlikler sevketmek suretıyle osmanlı devleti'ni etki altına tutmayı planlayan rusya, mısır sorununun cozumlenmış olmasına rağmen, babıalı'ye baskı yapmaktan geri kalmıyor, ayrıca boğazlardaki kuvvetlerını gerı çekmek için oyalayıcı bır polıtıka uyguluyordu. olayların bu şekilde gelişmekte oldugu sıralarda sultan ıkıncı mahmut, istanbulda bulunan rus elçisi ile olağanustu olarak istanbula gonderılen kont orlov'a** ''bir osmanlı-rus savunma anlaşma ve ittifakının yapılmasından yana olduğunu'' bildirdi. bu isteğinin kabul edılmesı uzerıne ahmet fevzi paşa, husrev paşa ve reisulküttap akif efendi'den oluşan osmanlı heyetı ile orlov ve butenev'in oluşturduğu rus heyeti arasında istanbul'da duzenlenen toplantıda yapılan gorusmeler sonucunda, iki devlet arasında bir önsoz 6 açık 1 gizli maddeden oluşan hunkar iskelesi anlaşması imzalandı (8 temmuz 1833). ''osmanlı devleti-rusya arasında gerçekleştirilmiş olan barış ile iki devletin dostça geçinmelerinin sürdürülmesi için bu anlaşmayı düzenledikleri'' belirtilen onsoz'den sonra kabul edilen maddeler soyledır:

    1- savunma amacıyla yapılan bu anlaşma uyarınca, saldırıya uğrayacak tarafa, otekı taraf olan devlet, her turlu yardımı yapmakla yukumlu olacaktır.
    2- edirne anlaşması ve bu anlaşmaya bağlı olarak ımzalanan butun anlaşmalar, iki devletçe yenıden onaylanacaktır.
    3- osmanlı imparatorlugu'na herhangibir saldırı oldugu taktirde rusya, karadan ve denizden iki taraf arasında belirlenıp kararlaştırılacak sayıda askeri birlikler gonderecektir.
    4- yardım isteyecek olan taraf, yardıma gonderılen butun kuvvetlerın (kara ve deniz) giderlerini odeyecektır.
    5- bu anlaşma 3 yıl sureyle yururlukte kalacaktır.
    6- bu savunma anlaşması iki ay ıçınde, ya da mumkun oldugu kadar daha erken bır zaman içinde iki tarafça karşılıklı olarak onaylanıp değiştirilecektir.

    bu anlaşmanın gizli maddesının kapsamına gore ''bu savunma anlaşmasının maddelerı uyarınca her iki devlet, ulkelerının savunması ve guvenliği amacıyla bırbırlerıne maddı yardım yapacaktır; fakat rus yardımına karşılık osmanlı devleti, rusya'ya maddi bir yardım yapma durumunda kalcak olursa bunun zorlugunu takdir eden rus çarı, bu yardımı istemeyecektir. buna karşılık osmanlı devleti, gereklı durumda siyasal ve askeri kuvvetlerını rusya'nın cıkarları doğrultusunda, çanakkale boğazı'nı yabancı devletlerın savaş gemılerıne kapatacaktır''
    bu gızlı madde uyarınca, rusya ile otekı avrupa devletlerı arasında herhangıbır savaş oldugu taktirde osmanlı hukumetı, canakkale boğazını rusya ile savaşan devletin, ya da devletlerın savaş gemılerıne kapatacak, fakat rus donanması, çanakkale ve istanbul boğazlarından girip çıkabıleceklerdır. gercekten bu anşlaşma sonunda osmanlı devletı, rusya'nın maddı yardımını saglamasına karşılık rusya'da akdenız yonunden ulkesıne yoneltılebılecek onleme olanagına sahıp oluyordu. ayrıca ve ozellıkle rusya, boğazlar uzerındekı otekı avrupa devletlerınden daha cok yetkı sahıbı durumuna gelmış oluyordu ki, bu sonuç da rusya'ya osmanlı ımparatorlugu uzerınde oluşturmaya calıştıgı himaye siyasetının ilk evresını gercekleştırme olanagı sunuyordu. soz konusu bu anlaşma sonucunda rusya, artık kalmasında gerek gormedıgı, ozellıkle avrupa devletlerının baskıları nedenıyle de, istanbul'daki savaş gemılerını ve askerı bırlıklerını geri çekmede tereddut etmedi. fakat ote yandan bu anlaşmaya tepki gostermekte gec kalmayan ingiltere ve fransa, sozkonusu anlaşmanın boğazlarla ilgili maddesı nedenıyle osmanlı ve rus devletlerını siddetle protesto ederek bunu kabul edip tanımayacaklarını açıkladıktan sonra bir guc gosterısı nıtelgınde olmak uzere akdeniz'deki savaş gemılerını çanakkale boğazı cıvarına sevkettilerse de avusturya ve prusya devletlerının rusya'nın bu tutumunu desteklemelerı uzerıne, daha başka hareketlerde bulunmaktan çekındıler. soz konusu anlaşma sonucunda osmanlı devleti, mehmet ali paşa'nın vuku bulması muhtemel herhengıbır askerı harekatına karşı gereklı onlemlerı almış ve dolayısıyla mısır valisinin butun hareket ve etkinliklerını yakından izlemeye başlamıştır.
  • 8 temmuz 1833 tarihinde osmanlı devleti ile rusya arasında imzalanan karşılıklı yardımlaşma ve saldırmazlık antlaşmasıdır.
    aynı zamanda boğazlar sorunu da bu antlaşma ile başlamıştır.
    bu antlaşma ile osmanlının ruslar ile fazla yakınlaştığı endişesine kapılan ingiltere beş yıl sonra baltalimanı antlaşması 'nı imzalayacaktır.
  • (bkz: akp'ye düşen hdp'ye sarılır)
  • beykoz'a bağlı yalıköy'de yapılmış antlaşmadır.
  • osmanlı'nın boğazlar konusunda tek başına karar verdiği son antlaşmadır.
  • bu antlaşma kaynaklarda saldırmazlık antlaşması olarak görülse de tek taraflı bir yardım söz konusu-el mahkum-. netice olarak bir ateşkes antlaşması olmakla birlikte rusya'nın dahil olacağı bir savaş anında karşı donanmaya boğazların kapanacağı rus gemilerine ise serbest geçiş izni veren antlaşmadır. aynı zamanda boğazlar sorununa sebep olmuştur.
hesabın var mı? giriş yap