ibn-i battuta

• 14. yüzyılda yaşamış bir arap seyyah. seyahatnamesinde anadolu şehirleri de geniş yer tutar.
• afrikayı da baya gezmiş
• alman etnik_gezgin_caz_rock_karate grubu embryo'nun 1994 yılı albümü ve aynı isimli çalışması. bir iddiaya göre grup üyelerinden kısa boylu olanının 7. kuşaktan dedesi, seyyahlığı sırasında ibn-i batuta'nın elini öpmeye müşerref olmuş, grup da bu kısa boylu üyenin altyapısı sağlam sülalesinin asırlardır borç bildikleri teşekkürü gecikmeli de olsa faiziylen beraber ödemek adına manevi değeri yüksek olan bu albümü ithaf etmişler ve albüm gelirlerinin küçük bir yüzdesiyle de berlin'in şirin bir kasabasına battuta adına türbe yaptırmışlardır.
• asıl adı "ebu abdullah muhammed ibn battuta tanci" olan 14. yy.'ın en meşhur gezgini.
• idefixe'e gore bir 14. yy. gezegeni. bu bir typo degildir.
• 1304 - 1369 yılları arasında yaşamış efsane seyyahın en önemli eserlerinden biri olan garip seferler ve tuhaf örneklerle karşılaşanların armağanı / ibn i battuta seyahatnamesi etnoloji, islam iktisadı, sanat ve ulaştırma konularında önemli bilgiler veren kaynak bir eser niteliğindedir. eserin orjinal nüshası paris’te bibliotheque nationale’dedir.
• tum zamanlarin en buyuk gezginlerinden biri
• asıl adı şerafettin ebu abdullah muhammet bin abdullah bin muhammet bin ibrahim et-tanci el-levati'dir. 1304te tanca'da doğmuş 1368/69 yada 1377de fas'ta ölmüştür. hacca gitmek amacıyla 21 yaşında din eğitimini de tamamladığı tanca'dan ayrıldı. bu noktadan sonra 29 yıl süren, 130500kmlik yol aldığı yolculuğu 3 bölümde incelenir.
  ilk bölümde mekkeye kuzey afrika ve mısır yoluyla ulaşması, bu bölgenin ilgisini çekmesi sonucu, şam, huzistan, fars, cebel sammara,musul gibi yerleri dolaşarak tebrize varır.son büyük ilhanlı hükümdarı ebu sait ile tanışır.bağdata da gittikten sonra 3 yıl mekke ve medinede kendini ibadete verir.(1327-1330)
  
  ikinci bölümde kızıldeniz kıyılarını,aden i doğu afrikadaki müslüman ticaret kolonilerini gezer sonra basra körfezi yoluyla tekrar mısıra ordan alanyaya gelir, orhan gazi ile görüşür sinop yoluyla kırıma gider altınordu hükümdarının karısı olan bizans prensesini sağsağlim istanbula götürüp geri getirir.harizm bozkırlarını geçerek buharayı horosanı gezer.hindikuş dağlarını aşarak indus vadisi ve dolayısıyla hindistana ulaşmasıyla gezinin üçüncü bölümü başlar.
  
  (1333)
  
  üçüncü bölümde hindistanı ayrıntılı olarak anlatır.delhi'de gıyasettin muhammet şah tarafından kabul edilir bir süre orada kadılık yaptıktan sonra bir elçiler grubuna başkanlık ederek çine gönderilir.orta hindistan yoluyla malabar kıyılarına iner.buradan çine gidecek gemilerin fırtınada kayalara çarparak batmaları sebebiyle bir süre malabar sultanlığında kalır.maldiv adalarında kadılık yapar.sumatra adasının müslüman sultanı kendisine çine gitmesi için bir gemi verir.kanton ve pekin'i (hanbalık) gezer.çindeki iç savaşlardan korkarak deniz yoluyla (sumatra-malabar-dofar) irana döner.burdan bağdata sonra suriyeye geçer.suriyedeki büyük veba kıyımına tanık olur.(1348) mısırdan bir katalan gemisiyle tunusa geçer sardinya,cezayir ve cebelitarık boğazını geçerek (yolda memleketi tanca yı pas geçer) ispanyada granada krallığını gezer burda mandigo müslümanlarına merak salar. mandigolar malide yaşayan müslüman zencilerdir. 1352de nijer kıyılarına varır, büyük sahrayı boydan boya geçip batı sudan ve mali imparatorluğuna gelir burda bir yıl inceleme yapar.son olarak çölde yaşayan berberi tuareglerin ülkesinden geçerek fasa döner.
  
  ibni batuta seyehatnamesi doğuda ve batıda bir çok dile çevrilerek yankılar uyandırmıştır.biraz kavuştuğu ün yüzünden biraz da bazı yerlerdeki kronolojik çelişkilerden ve katip kendi kafasına göre eklemeler yaptığından kolpacılıkla suçlanır. ancak hindistan,anadolu beylikleri ve mali sultanlığı tarihi konusunda kaynak eserdir.
• dubai'de kendisine ithafen yapilmis bir alisveris merkezi vardir` : ibn battuta mall`. icerisinde ibn battuta'nin gezdigi yerlerden onemli olanlarina ait sahalar (6 adet) bulunmaktadir. her bir alanin hem ic hem de dis mimarisi, duvarindan catisina, parkesinden tavanina, hatta tuvaletine kadar, o yeri temsil edecek sekilde tasarlanmistir. sahalarin sembolize ettikleri yerler (ulkeler) sunlardir:
  cin
  hindistan
  iran
  misir
  tunus
  endulus
  
  http://www.ibnbattutamall.com/
• anadolu gezisinde bursa'dan erzurum'a atlayıp sonra istanbul üzerinden yoluna devam etmesi şüphe uyandıran gezgindir.
  
  ayrıca onun anlattıkları sayesinde o dönem anadolusunda "ben arapça biliyorum" diye milleti uyutup şeyhlik taslayan çoğu insanın konuştuğu dilin aslında farsça olduğunu öğreniyoruz.
  bu kişilerin ibn-i battuta ile yüzleşince çevir kazı yanmasın yapıp "kendisi çok fasih bir arapça konuşuyor ben o kadar iyi anlamıyorum" demesi de ayrı bir vakadır.
  
  battuta'nın seyahatname'sinde bir pazardan aldığı, hint ellerinde uzunca bir süre yanında gezdiği, ona bir çocuk veren ve bir ırmağı geçerken ölen kadın için toplam üç satır yazı yazmış olmasını o dönemin anlayışına mı yoksa battuta'nın vulkanlı oluşuna mı vermek lazım bilemedim.
  
  bir da hayvan gibi hafızası vardır bu adamın. anadolu'dayken kendisine türkçe kötü bir şeyler söylediğini hissettiği adamın dediklerini hafızasında tutup yıllar sonra türkçe öğrenince de "ulan demek bana bunu demiş vay deyyus!" demiş, bunu da hiç böbürlenmeden seyahatnamesine yazmıştır.