• arnavutların ataları olan topluluk. atalarım. ilir; arnavutça'da bağlı olmayan hür, özgür manasına geliyor.
  • arnavutların ve bazı balkan uluslarının kökenini oluşturan topluluk. arnavutluk ve italya'nın güney bölgelerinde yaşamışlar. ege uygarlıkları ve makedonlarla kaynaşarak helen kültürünün bir parçası olmuşlar.

    (bkz: pelasglar)

    bazı roma imparatorları da ilirya kökenliymiş. (bkz: büyük konstantin) ve (bkz: jüstinyen)
  • batı ve orta balkanları mesken tutmuş kavim. günümüzde torunları arnavutlar ve yugoslavlardır. romalılar, ilirya coğrafyasını ele geçirdiğinde bir eyalet kurdular. bu eyalete illyricum adını verdiler. iliryalılar, illyricum ve dardania eyaletlerinde yaşıyorlardı. tarihçiler illyricum eyaletinin kalabalık olduğunu, bu sebeple roma'nın bu eyaletteki insangücünden faydalandığını söyler. yani roma ordusunu oluşturan askerlerin dikkate alınabilecek bir kesimi iliryalılardan oluşuyor idi. zaten bu etkiyi askerken imparator olmuş kişilerin kökenine baktığımızda görürüz. özellikle 3. yüzyıl krizi esnasında birçok iliryalı tahta çıkmıştır.

    slavlar bu coğrafyaya geldiğinde latinleşmiş iliryalılarla karşılaştı, slavlar bu coğrafyada devletler kurup yerel halkı asimile etti. bunu yaparken de birçok iliryalı kültürünü asimile ettiler. bu yerli iliryalı popülasyonunun bir kısmı dağda yaşıyordu. bu sebeple şehirlerde, köylerde yaşayan iliryalılara nazaran asimile olmadılar ve vlah olarak anılmaya başladılar.*
  • iliryalı-yugoslav ilişkisi

    yeni yerleşimciler(slavlar) mevcut ilirya ve roma kültürünü ortadan kaldırmaya çabalamadılar, büyük yerleşim yerlerinin birçoğu roma şehirlerinin olduğu yerde büyüdü. üç yüzyıldan daha uzun sessizliğin ardından latince konuşan toplumlar ortaya çıkmaya başladı, 10. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan "gezgin" vlahlar gibi ve diğer birkaçı ortaçağ kaynaklarında şöyle isimlendirildi: koutzovlachlar(koutzovlachs), morlachlar(morlachs), cincarlar(cincars) ve aroumaniler(aroumani). arkeolojik bulgular roma iliryası'nın sonu ve 10. yüzyıl arasındaki boşluğu dolduramadı. ilirya topraklarında el yapımı çömlek ve kremasyon mezar bulunan birkaç slav köyü keşfedildi. bazı slav kökenli eşyalar roma şehirlerinde bulundu ve neretva nehrinin yanındaki capljina'da erken yerleşim izleri bulundu. görünen o ki ilirya topraklarında sergilenen yerel özellikler, mevcut kültürün asimile olduğunu gösteriyor.(böyle varsaymak mantıklı diyor)
    adriyatik slavlarının ilirya mirası bugün bile slovenler ve hırvatlar tarafından düzenli olarak gündeme getirilirken, arnavutların iliryalıların soyundan gelmelerini iddia etmesi, slavların kendi ilirya mirasını aramaya teşvik etti.

    cenaze törenindeki benzerlikler, taş kaplı mezarlar ve çanak çömlek parçalamak; pag adasını periyodik olarak bölmek(?), roma öncesi dalmaçya'ya dair bildiklerimize benzer; ilirya'da demir çağı'ndan itibaren bilinen ekmek yapım kalıbının kullanımı, japodeslerin(kabile) püsküllü lika şapkası ve bölgede hala devam eden dövme yapımı; muhtelemen balkan slavlarının orman tanrıçası "jana ana/anne" ilirya versiyonu silvanus'tan geliyordu. ortaçağ belgelerinden hayatta kalan iliryalı isimlerini öğreniyoruz: licca/licco'dan licca, bato'dan batoia, plator'dan pletto, vs. dağlık bölgelerdeki iki ortaçağ kaynağı, 12. yüzyıl duklja rahibi ve split başdiyakozu thomas, svaciclerin(bir hanedan) slav öncesi kökenli olduğunu yazar.

    tam anlamıyla kanıtlanamamış iliryalıların slav popüler kültürüne etkileri: -roma dönemi cenaze anıtlarındakilere benzeyen güney slavlarının "halka" (circle) dansları-, -çobanların panflütleri, birbirine kenetlenmiş eşit olmayan uzunluktaki beş boru, situlalarda ve bazı silvanus'un betimlendiği roma kabartmalarında gözükmekte- ve bazı polifonik müzik kalıpları ilirya topraklarında yaşayan slavların eski kökenli adetleri olabilir. birlikte ele alındığında muhtemelen daha birçok örnek söyleyebiliriz. bunlar önemli kültürel mirasa işaret etmektedir ama bu iliryalı etnik kökeni kanıtlamaz.

    *john wilkes, the ıllyrians, s. 270-271
    **orjinalliğini bozmak istemedim, o yüzden metin biraz karmaşık gelebilir.
  • trakyalılar ile birlikte, balkan halklarının en eski ikisinden biri.
  • bosnian'ın yorumuna göre bazı tarihçiler vlahların, göçebe olduklarından dolayı slavlaştırılamayan iliryalılar olduğunu söylermiş. (bkz: vlah/@ibisile)

    (bkz: ilirya), ilirya dilleri
hesabın var mı? giriş yap