imgelem

• turkceyi arilastirma kampanyasinin ilk donemlerinde ortaya cikmis, cogunlugun anlamini bilmedigi, bi kisim insana cok net olmasa da az cok bisey cagristiran, bi baska kisim insanin da cumlelerini zenginlestirmek icin kullandigi karizmatik, didaktik, guzide bi sozcuk. (bkz: muhayyile)
• cümle icinde kullanalim.
  
  `teknigin egemen oldugu yerde, imgelem parcalanmistir` arthur rimbaud
• urktugum bir kelime.
  imge, simge, yansima, izdu$um, gotik, barok...
  biz buralara ali$amadik daha.
• "türkçeleştirilmiş" bir kelimenin zihinde anlam kargaşasına yol açmayacağı, anlamı bilinmiyor bile olsa kolaylıkla tahmin edilebileceği önermesinin her koşulda geçerli olmadığının ispatından biri de bu kelimedir. hayal, hayali, muhayyel, muhayyile sözcüklerinin yerine hayal için düş yahut imge; hayali için de düşsel desek bile^* muhayyel için diyecek bir şey bulamıyoruz. hayal gücüyle yaratılan demiş tdk sözlüğü. "imgelem" bu açıdan zorlama bir kelime olsa bile çeşitlilik açısından zararı olmayan, -hyl kökünden türeyenleri kapı dışarı etmedikten sonra çeşitlilik için yararı bile olabilen bir kelimedir.
• imgelem, herhangi bir kelimenin, insan zihninde oluşturduğu şekle verilen isimdir.
  
  insanlar kelimelerle değil şekillerle düşünür.
  
  mesela birisinden “elma” kelimesini duyduğunuz zaman, çoğu insanın zihninde otomatikmen bir elma görüntüsü oluşur. işte o oluşan görüntü, sizin elma imgeleminizdir ve tamamen size ait, bireysel bir imgelemdir. kimisinde kırmızı bir elma, kimisinde yeşil, kimisinde sarı bir elma oluşur..
  
  yine elmadan devam edersek, elma yetiştiren bir çiftçinin elma imgelemi, kocaman, elma ağaçlarıyla dolu bir elma tarlasıdır. elma suyu fabrikasında çalışan bi işçinin elma imgelemi, fabrikanın önüne yığılmış, tonlarca, pis kokulu çürük elmalardır...
  
  koyu bir hristiyanın elma imgelemi, yasak meyveyi yiyen adem ile havva’dır..
  
  yine elmadan yola çıkarsak, elmanın ingilizcesi apple.. bugün apple deyince, ana dili ingilizce olanlar dahil, akla gelen ilk şey iphone’dur. demek ki, bütün bir insanlığın imgelemini değiştirmek mümkünmüş..
  
  şimdi gelelim sanat ve imgelem ilişkisine. bi sanatçı için imgelem herşeydir. mesela bir sanatçının “elma” imgelemi sıradan insanlardan farklıdır. çok çok çok detaylıdır. elma deyince sanatçının zihninde tüm detayları, kıvrımları, ezik yerleri, sağlam yerleriyle, sapıyla, alt kısmı, üst kısmıyla bir elma oluşur. daha sonra elmanın tadını dilinde hisseder, dişleriyle çiğnediğini ve yuttuğunu hisseder. daha sonra o elmanın yetiştiği ağaç, ağacın olduğu tarla, elmayı ağaçtan toplayanları imgeler. ve bütün bunlar şimşek çakması gibi saniye içinde başlar ve biter..
  
  işte sanatçı denilen insanların asıl işi budur. imgelemini geliştirmek. bunun için yıllarca ve yıllarca uğraşır. oturur o elmayı izler, ona dokunur, onunla konuşur, onunla hisseder.. vesaire..
  
  şimdi anladınız mı imgelem neymiş ey cahiller?
• hayal gucunun son noktası olarak var olacak olayları evvelden görme, hissetme durumlarında da kullanılabilecek kelime.
• imge-image
  imgelem-imagery
• "imgelem, tanıdığımız biçimlerden yapılmış bir yeni resim; bildiğimiz seslerin söylediği yeni bir şarkı; aşina olduğumuz yargılardan çıkan, yabancısı olduğumuz bir sonuçtur." ^*
• geçmiş yaşantılara özgü ögelerle şimdiki yaşantı arasında bağ kurma gücü.
• yeni cehalet ve kültür problemi kitabında thomas de koninck imgelem için, "dolaysızlığa indirgenmiş her dünya bir hapishanedir, onun dışında bir şey imgelenmediğinde ise bir hapishaneden daha kötüdür. çünkü bir tutsak bile imgelemi sayesinde duvarların ötesine geçebilir"
  
  kant ise, "insan kendi doruk noktasına belki de ancak onu aşan şeye vardığında ulaşır, oysa imgelem tam olarak zihnin, sınırsızlığı her zaman ancak kendi bitimliliği içinde tasarlayabilerek, sınırlarını ihlal ettiği mercidir" demişti imgelem için.
  
  bu iki örnekte de anlaşılacağı üzere imgelem bir tür hayal gücüdür. insan zihnini ipotek altına alıp ona bir kota uygulayan erk sahipleri tarih boyunca imgelemi bastırma konusunda epey efor harcadılar. bunu yaparken dinler hep değişmez müttefikleri oldu.