• tedavisi için tonla para harcanabilen, ülkemizdeki istismarı nedeniyle bazı jinekologların ekmek kapısı haline gelmiş, çocuk isteyen bir çift için en üzücü olabilecek durumlardan biri
  • 35 yaşının altında bir kadının, 1 yıl boyunca düzenli aralıklarla (haftada 3) partneri ile cinsel birleşme yaşamasına rağmen, 35 yaşının üzerinde bir kadının, 6 ay boyunca düzenli aralıklarla (haftada 3) partneri ile cinsel birleşme yaşamasına rağmen hamile kalmaması durumuna infertilite denir. bunu yaşayan kişilere de infertil denir. bu senaryolarda kimin infertil olduğu, konunun uzmanına danışana kadar belli değildir. kadın için yaş faktörü en önemli faktördür. çünkü yaşın ilerlemesiyle beraber kadındaki yumurta sayısı ve kalitesi düşmeye başlar. bazen yumurtanın sayısı ve kalitesi yaşla alakalı da olmayabilir. 20'li yaşlarının başındaki bir kadının yumurta rezervi ve kalitesi, yaşına göre çok az olabileceği gibi, 40'ına yaklaşan bir kadının yumurta rezervi ve kalitesi de şaşırtıcı derecede iyi olabilir. o yüzden, bir kadının, çocuk sahibi olmayı düşünmese bile en azından yılda 1 kez kadın doğum uzmanına giderek, sağ sol yumurta overleriyle ilgili fikir sahibi olmasını tavsiye ederim. yaşlarıyla yumurta rezervlerinin doğru orantılı olup olmadığını öğrenmeleri, onlara fikir verecektir. ancak unutulmamalıdır ki, kadının yumurta rezervinin fazla olması veya kadının düzenli regl görmesi, o yumurtaların kaliteli olduğu anlamına gelmez. bazen sayıca fazla olan yumurtalar verimli olmaz. bu yumurtalarının verimini anlamak, erkeğin sperminin verimini anlamak kadar kolay değildir. erkek ejakülasyon (boşalma) yöntemiyle sperm verdiğinde sperm sayı ve kalitesine kolayca bakılırken, kadının yumurta kalitesini anlamak için opu denilen bir cerrahi müdahale ile o ay oluşan yumurtaların alınması gereklidir. bu da anestezi altında uygulanan ve sonrasında oldukça ağrı yaratan bir işlemdir. ayrıca sperm sayısını öğrenmek isteyen her erkek bir hastaneye gidip sperm verip merakını giderirken, bir kadına, sırf yumurta kalitesini öğrenmek istediği için bu işlem yapılmaz. bu işlem tüp bebek tedavisi gören kadınlara yapılır.
  • bizim çocuğumuz olmuyor. o zaman beklemeyin. nedense doktora danışmak için yıllarca bekleyende var. evlenir evlenmez gelende. kadınlar artık herşeyi planlı yapmak istiyor. daha geçen gün bir hasta telefon açtı bilgi almak istiyorum dedi. henüz korunmayı bırakmamış gebe kalmayı planlayan hanımın sorusu şu: doğum ücretleri ne kadar. gebelik takibi kaça çıkar. gebe kalıp kalamayacağı belli değil. o doğumu düşünüyor. toplumda kısırlığın farkında olmayan bir kesim var. başka bir hastam henüz o da gebe kalmak için korunmayı bırakmadı okulların üniversite başarılarını soruyor. gebe kaldı, çocuk büyüdü hangi okula göndericez. hepimizin hayalleri var. ama birde gerçekler var. biyolojik işlere müdahale edemezsiniz.

    ama şımarık da olmayın. planlı olmadı diye bebeğini aldıranlar var. ama biz hazır değiliz. ama şimdi olmasın. biz biraz gezmeyi planladık. ben aslında çocuk istemiyordum. bu şekilde 1-2 kürtajdan sonra gerçekten çocuk istediklerinde olmadığını görmek çok kötü bir tecrübe. kadın için bu her zaman çok travmatik oluyor. geçen bir hastaya tüp bebek yaptık. sevgili iken 2 kez kürtajları var. son kürtajdan önce adam gel evlenelim doğur demiş. kadın yok olmaz ben düğün isterim diye tutturunca bebek kürtajla alınmış. şimdi yaşı 40 geçti yumurtaları azaldı, kürtajdan rahim içi zarar görmüş. dünyanın parasını da yatırsa şansı mucizelere dayanıyor.

    çocuğu daha çok kadın ister. erkek için bu aslında çok yoğun yaşanan bir duygu değil. erkeklerde çocuk ister tabi. ama olmadığında kadınlar kadar sarsılan daha az sayıda. nadiren kadının çocuk isteğine direnen erkekler gördüm. kadın 10 yıl bekler 40 yaşını geçer. nihayet adam ikna olur. ama geçmiş olsun. artık tüp bebekte bile şansın çok az.

    kadın evlilik iyi gitmiyorsa boşanmaya cesaret edemediğinde kendi yumurtasını dondurarak doğurganlığını korumaya çalışıyor. birde böyle çiftler var. bir hastam 10 yıllık evliler, kadın iki kez yumurtalıklarda çikolata kisti denen sıkıntılı bir durumdan ameliyat oldu. deli gibi ilaç versen artık 3-5 yumurta zor büyüyor kocayı ikna ederek tüp bebeğe başladık. finale geldiğimizde yumurtaları topladık dölleme için sperm lazım. beyefendi sperm vermem dedi. işlem yarım kaldı . bende hastamı korumak için yumurtaları dondurdum. aradan 1-2 yıl geçti boşandılar.

    o kadar farklı çiftleri tedavi ediyoruz ki. başka bir grup hasta var. kadın vajinismus ama tedavi olmuyor veya erkek evlenince ben senle sevişmem diyor. çocuk yapmaya bize geliyorlar.

    bazı çiftler var evleniyorlar az zaman geçiyor. sağlıklı olmayan bu ilişkisinde kadının çocuk istediğinde doktora gelmesinin tek sebebi var. soru şu: problem kimde doktor. sonra aileler devreye giriyor. ilişki daha da bozuluyor. garip bir toplumuz. sevdiğimiz için evlenmiyoruz herhalde üremek şart diye düşünülüyor.
    güzel hikayelerde var tabi. problem ne olursa olsun ne kadar sıkıntılar yaşanırsa yaşansın bunları beraber çözen nice güzel insanlar var.

    demem o ki herkesin ayrı bir hikayesi var. eminim sizinki de farklıdır. ama olması gereken şu: evlendiniz adetler düzenli, sizde veya eşinizde kısırlık nedeni olarak bilinen bir hastalık ameliyat vs. yok. o zaman 35 yaş altında 1 yıl, 35 üstünde bir kadınsanız 6 ay bekleyebilirsiniz. ama çikolata kistiniz varsa, adet gecikmeleri olan polikistik over hastası iseniz, ailenizde kadınlar 40 yaşından önce menopoza giriyorsa, geçirdiğiniz jinekolojik operasyonlar varsa evlenince önce doktora gidin. o size plan yapsın. evlendiğiniz adam çocukken inmemiş testisten ameliyat oldu, varikosel, fıtık gibi ameliyatlar geçirdi ise, testisleri küçük ise üroloğa gitmesini bir sperm sayımı yaptırmasını söylemek iyi olur.
    inanın doğru kapıyı çaldığınızda bebek yapmak değil bebek bakmak zor.
  • (bkz: kısırlık)
  • çalışmalara göre, son elli yıla kadar toplumlarda, ortalama % 15 oranında görülmekteydi.
    günümüzde yapılan çalışmalarla (tüp bebek uygulamaları, ameliyatlar vb.) bu oran % 8 civarına düşebilmektedir.
  • çocuk istemeyen çiflterin başına gelebilecek en iyi durum., erkek ya da kadın için kısırlık durumu. tedavi olunmadığı sürece hamile olabilme durumu ya hiç olmazken, 4-5 sene içerisinde de başarabilme olasılıklı durumlar da söz konusudur.
  • japon bilim adamlarına göre aşağıdaki tavsiyelerin işe yaradığı rahatsızlık.

    bu tavsiyelerin sperm kalitesinin artışında çok ciddi oranda işe yardığı klinik çalışmalar sonucunda ıspatlanmıştır. japonya’da her 5 kişiden bir tanesinde kısırlık sorunu bulunmaktadır. ülkemizde erkek kısırlık oranı konusunda yapılmış bir istatistik bulunmamaktadır.

    spermin niteliksiz olarak adlandırılmasının 3 nedeni vardır
    - spermin hareket kabiliyetinin olmaması
    - spermdeki dna zincirinde sorun olması (yumurtayla buluştuktan sonra bölenerek çoğalma meydana getiremeyen spermler
    - düşük sperm sayısı(1973’te 99 milyon olan ortalama sperm sayısı, 2011’de ortalama 47 milyona düşmüştür.)

    spermin hamileliği oluşturabilmesi için mililitre başına 15 milyon sperm düşmesi ve bu spermlerin en az %40’ının hareket kabiliyetinin olması ve bu spermlerin yumurtaya girdikten sonra bölünerek çoğalabilmesi gerekmektedir.

    sperm kalitesini düşüren nedenler şunlardır.
    - yiyecek içecek ve solunumla vücuda giren kimyasallar: dolaşımın yavaş olması sonucunda testislerde birikme sonucunda spermdeki dna sarmallarında kopmalar olmasına neden olabilir.

    - fazla yağ alımı: sperm hücresi zarı çok zariftir, bu yüzden reaktif oksijen türleri spermleri kolayca tahrip edebilir. vücudumuz solunum sonucu oluşan reaktif oksijen türlerini vücuttan atan bir sisteme sahiptir. yağlı gıdalar çok yendiğinde ve hareketsiz kalındığında testislerde reaktif oksijen birikir. günlük kalori alımının %10’u ya da daha fazlasının doğmuş yağ asitlerinden elde edilmesi canlı sperm sayısını ciddi oranda düşürüyor. doğmuş yağ asitleri tüketiminin azaltılması, trans yağ oranının azaltılmasına, omega 3 yağlarının , c ve e vitamini mgh artmasına neden olmaktadır.

    - hareketsiz yaşam tarzı: kan dolaşımını da yavaşlatacağı için testislerde reaktif oksijen türlerinin uzaklaştırılamamasına neden olur. laerke priskorn isimli bir doktorun rigshospital’de yaptığı istatistik sonucunda, 5 saatten uzun süre tv izleyen insanların sperm sayılarının ortalama %30 daha az olduğu tespit edilmiştir.

    - testislerin uzun süre yüksek sıcaklıkta kalması: banyo ya da sauna gibi sıcak yerlerde uzun süre kalmak vücudun doğal soğutma sistemini işlevsiz hale getirdiği için testislere zarar verebilmektedir.

    - testis torbasında testisleri besleyen toplardamarlarda varis oluşması: testislerin yeterince beslenmesini engellediği için sağlıklı spermlerin üretilememesine neden olabilir. cerrahi müdahale ile düzeltilir.

    - yeterli uyku uyuyamama ya da uyurken ortamın yeterince karanlık olmaması: testestoron salgısının az olmasına neden olur. çin’deki bir üniversitede yapılan araştırmaya göre, günlük 7 saatten az uyku uyuyanlarda sperm oranının %22 az olduğu tespit etilmiştir.

    - sıkı iç çamaşarı giymek: testislerdeki kan dolaşımını yavaşlatacağı için testislere yeterince oksijen ve gerekli bileşenlerin gitmesini kısıtlayacağı için, testislerin kapasitesini düşürebilmetkedir.

    - fazla kafein tüketimi

    -stresli yaşam tarzı

    -fazla alkol tüketmek

    -sigara içmek

    sperm kalitesinin yaşam tarzı değişikliğinden sonra artması için, bu değişikliğin 74 gün boyunca devam etmesi gerekiyor.

    kısırlık sorunu yaşayan erkeklerin %70’inde bazı değişiklikler yapılarak iyileşme sağlanabiliyor.

    bunların yanı sıra aşağıdaki şartların sağlanması da sağlıklı sperm üretimi için fayda sağlıyor.
    - fazla kilolardan kurtulmak

    - daha çok sebze tüketmek

    - orta derecede egzersiz

    - vücutta çinko eksikliği varsa gidermek, (fazla çinko alımı vücuda zararlıdır)

    - cinsel aktiviteden sakınmamak

    kaynak
    ek kaynak
  • çocuk isteyen çiftlerde, en az bir yıl süreyle, kadın yaşının 35 üstü olması durumunda 6 ay süreyle, kontrasepsiyon(korunma) uygulamadan, düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik oluşmaması, oluşan gebeliğin doğumla sonuçlanmaması durumudur. primer, sekonder ve sterilite olarak üçe ayrılır.
    primer: en az bir yıl süreyle korunmaksızın cinsel ilişkide bulunulduğu halde gebeliğin olmamasıdır.
    sekonder: daha önce gebelik olduğu halde, son bir yıl içinde korunmaksızın cinsel ilişkide bulunulmasına rağmen tekrar gebe kalınmaması durumudur.
    sterilite: gebeliğin gerçekleşemediğin ve çocuk sahibi olmanın mümkün olmadığı durumdur.
    dünya’daki infertilite oranı %8-12, türkiye’de %10-15’tir.
    yaş, cinsel ilişki sıklığı ve zamanlama, vücut ağırlığı, sigara, alkol ve stres etkileyen faktörlerdir.
  • infertilite sorunu olanlarda hamile kalma olasılığını artıran destekleyici tedaviler;

    -in vitro fertilizasyon(ivf), bilinen adıyla tüp bebek tedavisi. ilk olarak yumurtanın döllenmeye hazır olması için ilaç veya iğne yoluyla ovulasyon indüklenir yani yumurtalıklar yumurta üretimi için uyarılır. daha sonra yumurta toplama işlemi(opu) ile büyüyen yumurtalar toplanır. amaç fazla sayıda ve kaliteli yumurtalar elde etmektir. yumurta ve spermin laboratuvar ortamında döllenmesi ve hücresel çoğalması sağlanır. embriyo boyutuna ulaştığında kadının rahmine yerleştirilir. embriyonun rahime tutunması ve gebelik oluşması beklenir.

    -in vitro maturasyon(ivm), vücut dışında olgunlaştırma tedavisidir. kadının ovulasyon dönemi öncesinde yumurtanın tam olgunlaşması beklenmeden yumurta hücresi alınır. laboratuvar ortamında yumurtanın olgunlaşması sağlanır. sonra uygun boyuta geldiğinde sperm ile döllenme sağlanır. embriyo şeklini aldığında ise rahime yerleştirilerek gebelik hedeflenir

    -intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu(icsi) mikroenjeksiyon uygulamasıdır. erkekten alınan spermlerden en kaliteli olanları seçilerek alınır. yumurta içerisine direk sperm enjekte edilir ve döllenmesi sağlanır. döllenen hücreler anne rahmini taklit eden bir ortamda bekletilir ve hücrelerin üremesi gözlemlendiğinde embriyo anne rahmine yerleştirilir.

    - yumurta dondurulması destek bir tedavidir. ilerleyen zamanlarda tekrar döllenme amacıyla kadın yumurtalığından alınan yumurtaların dondurularak saklanır. genellikle infertilite tedavilerinde vücut dışında döllenme işlemi için yumurtanın hazır bulundurulması amacıyla saklanabilir. dondurma işlemi benzer şekilde sperm ve döllenen embriyo için de uygulanabilir.
  • en az 1 yıl süren korunmasız/düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebe kalamama durumu.

    kadına bağlı nedenler arasında en sık görülenleri ovulasyon bozuklukları ve tubaperitenoal patolojilerdir.

    bu şikayetle klinige başvuran çiftler için öncelikle semen analizi yapılıp erkeğe ait nedenler dışlanmalıdır.

    kadın için ovulasyon tetkiki, over rezervi belirlenmesi, hsg/sis/hs/ls ile uterin kavite ve tubalarin incelenmesi gerekir.

    ovulasyon tetkikinde en kullanışlı yöntemler mens düzeni sorgulaması ve midluteal progesteron ölçümüdür.

    over rezervini belirlemede ise bazal fsh,lh,e2,inhibinb ölçümü, amh ölçümü, tvusg ile antral folikul sayımı en faydalı yöntemlerdir. aralarında en sağlıklı bilgi veren tvusg ile antral folikulleri saymaktır.
hesabın var mı? giriş yap