iran türkleri
-
iran türkleriyle yaptığım görüşmelere göre sayıları yaklaşık olarak 30 milyon olan ve hatta asimile olanlarla beraber 40 milyonu bulan türklerdir. fakat cia'ya göre bu rakam nüfusun %18'ine tekabül etmektedir, o da 14 milyona denk gelmektedir.https://www.cia.gov/…d-factbook/geos/ir.html#people. 1077 yılında harzemşahlar'la başlayan iran'daki türk hakimiyeti, 1925 yılında kaçar hanedanlığı'nın yıkılıp yerine ingilizlerce şahlığın getirilmesiyle son bulmuştur. yaklaşık olarak 900 sene hüküm sürdükleri topraklarda şahlık rejimiyle beraber asimilasyona politikalarına maruz kalmışlardır ve bu asimilasyon politikaları islam devrimden sonra da devam etmiştir, etmektedir. yoğun baskı ve propagandalar neticesinde şiilik iran türklerinde türk kimliğinin önüne geçmiştir fakat iletişimin artmasıyla beraber bir öze dönüş, bir uyanma olduğunu söylemek mümkündür. iran türklerinde en kalabalık nüfus azerilerdedir (asimilasyon ismi olduğu için iran türkleri azeri kelimesini sevmezler) daha sonra türkmenler, kaşkaylar, afşarlar ve halaçlar gelmektedir. bu kadar bilgi verdikten sonra iran türkleri hakkında bilgilendirici birkaç bağlantı ve video paylaşmakta yarar var.
günaz tv (güney azerbaycan televizyonu)
http://gunaz.tv/
şehriyar - azerbaycan güzeli
http://www.youtube.com/…lz_z_wotsl4&feature=related
şehriyar - heyder babaya selam
http://www.youtube.com/…ez7z8m5kyjs&feature=related
traxtor - (türk takımı 1. ligde)
http://www.traxtor.ir/
traxtor taraftarı ( türk dilinde medrese olmalıdır herkese)
http://www.youtube.com/…_jbvleyqcmi&feature=related
traxtor taraftarı ( azerbaycan var olsun istemeyen kör olsun)
http://www.youtube.com/…6dajjj6dx60&feature=related
araz elses - haray haray men türkem
http://www.youtube.com/watch?v=4cpskxtkja8
araz elses - günaz tv röportajı
http://www.youtube.com/…ailpage&v=wlzbnnmktjw#t=93s
babek kalesi kurultayı
http://www.youtube.com/watch?v=rrfdfx3ck6a
------------------iran türkmenleri------------------
türkmen sahra
http://www.youtube.com/watch?v=9r1dufxg9sw
yar yar ve lale adlı türküler
http://www.youtube.com/watch?v=o_xri0kgvu8
------------------kaşkay türkleri------------------
kaşkay düğünü (arşivlik)
http://www.youtube.com/watch?v=919-3thgjom
çoban oğlu
http://www.youtube.com/…nq-u4lji_lq&feature=related
kaşkay oyunu
http://www.youtube.com/…1s6p9qak7r0&feature=related -
abdullah gül'ün tebriz ziyareti
http://www.youtube.com/watch?v=gj7rniscorw
güney azerbaycan milli marşı
http://www.youtube.com/watch?v=jd9ni_qucyc
güney azerbaycan azadlık marşı - hüsrev emiri
http://www.youtube.com/watch?v=ksyf9ge0uaa -
ayetullah hamaney de esasen iran türklerindendir.
türkçe bir konuşması: http://www.youtube.com/watch?v=sfzp8cic4g8 -
iran'ın en önemli 2 topçusu ali daei ve karim bagheri'nin de dahil olduğu türkler.
-
bir gün oğuzeli türkleri olacak topluluk.
-
anadolu'dan da önce türkleşen iran'ı neredeyse bin yıl yönetmiş olan soydaşlarımızdır.
iran'ın kapalı yönetimi nedeniyle sayıları net olarak bilinemiyor. (18-35 milyon arasında rakamlardan söz ediliyor.) başkent tahran'da dahi iki kişiden birinin türkçe konuştuğu dikkate alınırsa sayıları iran'ı endişeye düşürecek kadar fazladır. neredeyse doksan yıldır asimilasyon politikasına maruz kalmalarına rağmen kimliklerini muhafaza ediyor olmaları güzeldir. iran'da en kalabalık türk topluluğu azerbaycan türkleri, sonra türkmenler, kaşkaylar ve halaçlardır.(halaçlar ne yazık ki kimliklerini kaybetmek üzere) var olsun yoldaşlar... -
ilber ortaylı'nın ifadesine göre "buradakilerden * iyi türkçe, oradakilerden * iyi farsça konuşurlar".
-
https://www.youtube.com/watch?v=aw-8wet3v94&t=188
https://www.youtube.com/watch?v=bzhahsi-z0s
https://www.youtube.com/watch?v=mvyhycxit_8
(bkz: sinezen) -
iran türkleri'ni yalnızca -kendi kimliğim de olan- azerbaycan türkleri değil kaşkay türkleri, türkmenler, halaçlar, sungurlar, horasan türkleri, ebiverdiler, kazaklar ve özbekler de oluşturmaktadır.
doğu azerbaycan eyaleti; %98
batı azerbaycan eyaleti; %77
erdebil; %98
isfahan; %7
elbruz; %37
buşehr; %1
tahran; %31
çaharmahal ve bahtiyari eyaleti; %13
meşhed; %4
kuzey horasan eyaleti; %21
huzistan; %3
zencan eyaleti; %98
zimnan eyaleti; %2
fars eyaleti; %10
kazvin eyaleti; %65
kum eyaleti; %20
kürdistan eyaleti; %7
kirman eyaleti; %1
kirmanşah eyaleti; %1
kohgiluye ve buyer ahmed eyaleti; %5
gülistan eyaleti; %42
gilan eyaleti; %8
loristan eyaleti; %0,4
merkezi eyaleti; %21
hemedan eyaleti; %28
yukarıdaki yüzde gösterim ile iran'daki türklerin dağılımı aşağı-yukarı bu şekildedir. belücistan, hürmüzgan, yezd, mazenderan gibi yerlerde ise türk nüfusu yok denecek kadar azdır.
iran türkleri'nin en kalabalık topluluğu azerbaycan türkleri'dir, iran türkü denildiğinde akla bizim gelmemiz doğaldır ancak tamamını biz oluşturmamaktayız.
(%40 az. türkü, %5 türkmen, %2 kaşkay vs.)
edit: imlâ. -
kendilerini doğrudan "türk" olarak tanımlayan türk topluluğu.
youtube.com adresinde "racism against azerbaijani turks in iran" adlı video:
https://www.youtube.com/watch?v=nfzjm2_sghs
iran türklerinin ünlü futbol kulübü:
(bkz: traxtor sazi)
(bkz: tractor sazi fc)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap