• tarihçi bernard lewis'in 1993 yılında oxford university press tarafından yayınlanan önemli kitabı.

    kitabın 11 bölümden oluşur. bu bölümlerde ele alınan farklı konular şöyle özetlenebilir:

    chapter 01: europe and islam
    (a) musevi, isevi ve islami perspektiflerin birbirlerini algılayış şekilleri. önceden gelenin, sonradan geleni doğru dinin bozucusu olarak görürken, kendisinden önce gelene ise (doğru bir kaynağa sahip olduğu inancından hareketle) nisbeten hoşgörü ile bakması. (b) batı ile islam arasındaki silahlı mücadelenin geçmişi ve bu mücadelenin de (tıpkı dini inançlar gibi) tarafların birbirlerini algılayış şekillerini şekillendirmesi. (c) batının nihai galibiyetinin ardından osmanlı'nın batılılaşmaya ilgi göstermeye başlaması.

    chapter 02: legal and historical reflections on the position of muslim population under non-muslim rule
    (a) farklı fıkıh ekollerinin bir müslümanın darü'l-islam diyarı olmayan yerlerde ikameti hakkında verdikleri (ve çoğunluğu itibariyle yasaklayıcı eğilimde olan) hükümler. (b) darü'l-islamda yaşayan gayrimüslimlerin hakları.

    chapter 03: translation from arabic
    (a) arapçanın bir lisan olarak kompleks bir yapıya sahip olması ve bu nedenle okumalarda ve çevirilerde yaşanan zorluklar ve ilgili çalışmarda yapılan hataların yaygınlığı.

    chapter 04: the ottoman obsession
    (a) batılıların ve müslümanların tarihte birbirlerini algılayış şekilleri. (b) batılı gezgin ve diplomatların osmanlı devleti'nde yaptıkları ilginç gözlemlerden alıntılar.

    chapter 05: gibbon on muhammad
    (a) hz. muhammed ve yaşadığı dönem hakkında batılılarca yapılan ilk çalışmalara dair ilginç bir literatür taraması. hz. muhammed hakkında yapılmış olan ve kimi zaman birbirinden çok farklı olabilen değerlendirmeler. (b) spesifik olaran ingiliz tarihçi ve siyaset adamı edward gibbon'ın (1737-1794) hz. muhammed ve islam dini hakkındaki değerlendirmeleri.

    chapter 06: the question of orientalism
    (a) oryantalizm kelimesinin eskiden "doğu çalışmaları" manasında kullanılırken son dönemde pejoratif ve suçlayıcı bir anlam içermeye başlamış olması. bu konuda geçmişten bugüne sergilenen yaklaşımların iyi bir analizi. (b) edward said'in argümanlarına getirilen eleştiriler.

    chapter 07: other people's history
    (a) geçmişteki batılı tarihçilerin dünyanın başka bölgelerini çalışma konusundaki gönülsüzlükleri. bu gönülsüzlüğün altında yatan, batının ilerleyen, (çin gibi) diğer ülkelerin ise döngüsel bir tarihe sahip olduğu yönündeki düşünce. (b) farklı toplumların tarihlerini çalışmanın faydaları. (c) müslüman ülkelerde, kendi tarihlerini çalışan insanlara karşı yaygın olan olumsuz bakış.

    chapter 08: the return of ıslam
    (a) 20. yüzyıl islamcılığı. dünya müslümanlarının ulus-devletlerin sınırlarıyla birbirlerinden kopmuş olmaları. ulusal bazda faaliyet gösteren (mısır'daki müslüman kardeşler gibi) farklı islami gruplar. (b) iki savaş arası dönemde, müslüman ülkeler arasında sadece türkiye ve iran'ın gerçek manada bağımsız olmaları. 1974 yılında islam konferansı örgütü'nün ilk kez toplanmasına kadar müslüman ülkelerin bir araya gelememiş olmaları. (c) müslüman ülkelerde birincil meşruiyet kaynağının islam dininden geliyor olması. bu nedenle, hiçbir dini kaygı duymayan liderlerin dahi, uygulamak istedikleri politikaların islam dinince (de) gerekli ya da mübah olduğu konusunda halkı ikna etmeye çalışmak durumunda olmaları.

    chapter 09: the shi'a in ıslamic history
    (a) islam tarih ve geleneğinde şii inancı. (b) sünni ve şii mezheplerinin otorite konusuna farklı yaklaşımları.

    chapter 10: country and freedom
    vatan kavramının müslüman ülkelerinde batıdakinden farklı bir anlam ifade etmesi, ancak bu durumun batı düşüncesinin etkisiyle yıllar içinde özellikle kimi müslüman ülkelerde nisbeten değişmesi.

    chapter 11: religious coexistence and secularism
    (a) tolerans (hoşgörü) ve bir arada yaşama (coexistence) kelimeleri arasındaki anlam farkı. (b) avrupa'da kilise ve devletin ayrılmasının, 1500 ve 1600'lü yıllarda yaşanan mezhep savaşları tecrübesi sonucunda varılmış bir tercih olması. (c) böyle bir tecrübe yaşamamış olan ve baştan zaten kiliseye benzer bir kuruma sahip olmayan, ancak aynı zamanda dinin herşeyiyle hayatın ve dolayısıyla da siyasetin içinde olduğu bir geleneğe sahip olan müslüman ülkelerin laiklik konusunda zorlanıyor olmaları.

    tema:
    (bkz: islam /@derinsular)
  • 2009 yılında yayınlanan zdf belgeseli. üç bölümden oluşuyor: a prophet changes the world, war and wisdom ve the challenge. adından da anlaşıldığı gibi islam ve batı dünyası arasındaki ilişkilere odaklanmış bir belgesel. islam'ın doğuşu ve hızlı yükselişi, endülüs medeniyeti, haçlı savaşları bu ilişkilerin dönüm noktaları; şam, bağdat, kurtuba, toledo, istanbul, kudüs bu ilişkilerin önemli şehirleri. izlemeye değer, başarılı sayılabilecek bir belgesel.
hesabın var mı? giriş yap