ıztırar hali

• gustav radbruch, nazi hukukuna biat eden yargıçların "ıztırar hali"ne sığınma ve kusurluluğu ortadan kaldırma imkanını, bir yargıcın ethosunun her ne olursa olsun, icabında kendi yaşamı pahasına adalete yönelmek olduğunu ileri sürerek reddeder.
  
  insana dair bu kadar katı ilkeler koyma arayışına karşı genel itibariyle şüpheciyim, ancak yine de bir yargıcın "korku" savunmasına sığınmasına izin verilmemesi gerektiği kesin. korkuyorsan o cübbeyi giymeyeceksin, o kürsüye çıkmayacaksın. canından vazgeçmene de lüzum yok, istifa et defol git avukatlık yap başka bir şey yap, aç açıkta kalma ihtimalin ortalamanın epey altında sonuçta. aç kalacak olsan da, senin o sefil midenin doyması insanların yıllarca suçsuz yere içerde sürünmesinden daha önemli değil.
  
  diktatör düzenlerin korkusuyla insanların hayatını karartan, olmayan tutukluluk sebeplerine dayanan, deli saçması iddianameleri kabul eden, kapanmaması gereken soruşturmaları kapatan, açılmaması gereken soruşturmaları açan hukukçu, aşağılık bir varlıktır. anlaşılası, mazur görülesi hiçbir tarafı da yoktur.
• hukuki anlamda, işlenen fiilin; borclar hukuku anlaminda haksizligini kaldiran; ceza hukuku anlaminda ise cezasini indiren ya da ortadan kaldiran sebeplerdendir.bir digeri icin (bkz: mesru mudafaa)
  istirar haline ornek olarak, vahsi bir hayvandan kacarken, bir evin bahcesine girip, bahcede ekili olan mahsulu tahrip etmek gosterilebilir. kisi vahsi hayvan tarafindan kovalandigini ve o bahceye girmekten baska caresinin olmadigini ispatlayabilirse ceza almaktan ya da verdigi zarari tazminden kurtulabilir.
• ceza hukukçularının uç örneklerle açıkladıkları hal. italya'dan verilen bir örnek en ilgincidir sanırım. bir gemi batmış ve birkaç tayfa ile bir miço bir filikaya atlayıp kurtulmuşlar. ancak açık denizde günler geçirmek durumunda kalınca yiyecekleri tükenmiş, açlıktan ölecek duruma gelmişler ve sonunda miçoyu yemişler. bu olayda italyan yargısı tayfaların iztırar hali içinde olduklarına hükmedip ceza vermemiş.
• ıztırar hali , zorunluluk durumudur.
  
  borçlar kanununun 52/2.maddesinde düzenlenmiştir.
  benzer bir durum ceza hukukunda "zaruret hali" veya " zorunluluk hali" terimleri ile ifade edilmiş ve eski tck.nun 49/3 ,yeni tck.nun25/2.maddelerinde düzenlenmiştir.diğer benzeyen kurumlar" meşru müdafaa","kanun hükmünü icra" ve "hakkını kullanma" dır.
• ceza muhakemesi yasası ile hukuka uygunluk nedeni olmaktan çıkartılmıştır. artık kusurluluğu^* kaldıran bir nedendir. bu sebeple eskiden "beraat" kararı verilirken artık "ceza verilmesine yer olmadığı" kararı verilmektedir.
• zorunluluk hali :
  tck da gosterilen hukuka aykiriligi ortadan kaldiran nedenlerden birisidir yasaya gore kendisine yada baskasina ait bir hakka yonelik olup meydana gelmesine bilerek yol acmadigi ve baska turlu korunma olanagi da bulunmayan agir ve muhakkak bir tehlikeden kendisini veya baskasini kurtarmak zorunlulugu ile suç isleyen kisiye tehlikenin agirligi ile konu ve kullanilan araç arasinda oranti bulunmasi kosuluyla ceza verilmez (tck m25/2
  zorda kalma hali ile yasal savunma aralarinda benzerlik olmasina ragmen onemli farklarda bulunan 2 ayrı hukuka aykiriligi ortadan kaldiran nedendir soz konusu farklar sunlardir:
  oncelikle yasal savunmada kisiyi savunma yapmaya yonelten ve insandan kaynaklanan haksiz bir saldiri bulunmaktadir zorda kalma halinde ise korunma zaruretini doguran ve hakli yada haksiz olarak nitelendirilemeyen bir tehlike soz konusudur bu tehlike daha cok doga olaylarindan ve hayvanlardan kaynaklanır ancak bir insan eyleminin de tehlikeye sebebiyet vermesi mumkundur
  ote yandan yasal savunmada savunma haksiz saldiri da bulunan kisiye karsi yapilarak ona yonelik bir suç islenir zorda kalma durumunda ise tehlikeden korunmak için kendisine karsi suç islenen kisi tehlikeye sebebiyet vermemis olan olayla ilgii bulunmayan kisidir bu nedenledir ki yasal savunmada tazminat odeme yukumlulugunden soz edilmezken zorda kalma durumunda verilen zararin giderilmesi yukumlulugu vardir(bk m 52)
  (ayrıntılı bilgi bkz:centel/zafer/çakmut-türk ceza hukukuna giriş "sayfa 318-324")
• (bkz: makasçının dilemması)
• örneğin köpekten kaçıyorsunuz ve köpek allah allaaaaaah öldürecek gibi geliyor peşinizden, köpekten kaçmak için orda duran bir arabaya atladınız çalıştırıp kaçtınız. işte bu durum ıztırar halidir ve arabaya verdiğiniz zararın tazmininden yükümlüsünüzdür.
• zaruret hali.
  örneğin;
  vahşi bir hayvandan kurtulmak için başkasının pencere camını kırıp evine girme.
• "state of necessity" yani "zorunluluk hali"; kişinin tehlikeden korunmak yada başkasını korumak için tehlikeyle ilgisiz olan kişiye yanlışlıkla maddi manevi zarar verilmesi.