• 1700'lü yılların oldukça değerli ve dikkate şayan fransız aydınlanma düşünürü.

    bir yandan eğitimi itibarı ile hukukçudur kendisi. diğer yandan kısa bir dönem de olsa tıbba yönelmiş ve tıp alanında çalışmaları olmuştur. ama asıl itibarı ile bilindiği üzere büyük bir matematikçidir d'alembert. matematik alanında akademi ve enstitü üyeliklerine kabul edilmiş, görev almış, eserler bırakmıştır.

    diğer bütün yönleri gibi felsefi yönü de matematikçi kimliğinin biraz olsun gölgesinde kalmış olsa da aslen 18. yüzyılın bayağı önemli düşünürlerindendir konumuza gelecek olursak. döneminden takribi yüz yıl kadar sonra auguste comte tarafından kurulacak ve felsefe tarihinde derin iz bırakacak olan pozitivizmin öncü isimlerinden, olgucu düşünce yapısına yol açan aydınlanma filozoflarındandır mesela.

    metafizikle ve metafiziğin alanına giren hiçbir konuyla ilgilenmez, bilimsel bir felsefe içerisinde ilgilenilmesinin yanlışlığını savunur. ona göre metafizik anlamda şeylerin nedenlerini asla bilemeyiz. insanın, şeylerin özüne nüfuz edebilme gibi bir yeteneğinin olup olmadığı; bilimsel felsefe açısından tamamen ilgisiz bir soru(n)dur. salt fenomenlerle ilgilenmek, fenomenleri sistematik yöntemlerle betimlemek ve birbiriyle ilişkilendirmek ve de fenomenlerin, "bilgi"nin ya da empirik olarak doğrulanabilir olan nesnelerin ötesine geçmemek; bilimsel düşüncenin ön şartlarındandır. metafiziği felsefeden de, bilimden de (ve hatta ahlaktan da) tümüyle dışlar ve bir yanılsama olarak ya da en fazla olguların bir bilimi olarak ayrı bir köşede kalması gerektiğini savunur. düşünce sisteminin, bilimsel felsefeye bakış açısının bu yönüyle de olguculuğa varan yolda öncü isimlerden olmuştur kendisi.

    olgucudur fakat maddeci değildir. şeylerin özleri konusunda ve temelde yatan doğaları hakkında herhangi bir fikir sunmadığı, görüş beyan etmediği gibi dogmatik maddecilere karşı da ciddi şekilde mesafelidir.

    bunun dışında ahlak felsefesiyle de ilgilenmiştir. teolojiden, her türlü dini, soyut, ruhani kavram ve olgudan ve de tabii az önce de değindiğim gibi ille de metafizikten bağımsız bir ahlak anlayışına sahiptir. genel olarak tüm düşünce yapısı bunun üzerinedir diyebiliriz aslında. deneysel, aydınlanmacı ve ilerlemeci bir felsefeye sahiptir d'alembert. ahlakın da felsefenin de özünü bilim ve bilimsellik olarak görür ve de tüm düşünce sistemlerinin çağdaş bilimin gelişim çizgisi üzerinde ilerlemesi gerektiği görüşündedir.

    felsefi yaşamı süresince kendisi gibi aydınlanmacı olan diğer birçok filozofla da oldukça iyi ilişkiler içerisinde olmuştur fransız düşünür. bu yönünden de iki satır bahsetmiş olalım. matematik alanındaki bölüm ve makalelerini kaleme aldığı, aynı zamanda önsözünü de kendisinin yazdığı meşhur ansiklopedi'yi yakın arkadaşı denis diderot'la beraber yaratmış ve yayımlamıştır. john locke'ye çok büyük saygı ve sevgi beslemiştir. örneğin mevzubahis önsöz'de fizik için newton neyse modern felsefe için de locke'nin o olduğunu, kendisinin o dönemde felsefeye devrimci bir nitelik kazandıranların başını çektiğini ve bilimsel felsefenin yaratıcısı olarak kabul edilmesi gerektiğini dile getirmiştir. bir diğer aydınlanmacı david hume ile de çok yakın bir dostluk ilişkisi kurmuştur. hume'nin; onun ahlakına, yeteneklerine ve düşünce yapısına büyük değer verdiği ve de ölürken kendisine bir miras dahi bıraktığı bilinmektedir.
  • fransız matematikçi, mekanikçi, fizikçi ve filozoftur.

    şuradan detaya inilebilir: (bkz: d'alembert kimdir?)
  • 18.yüzyılda doğmuş ve yaşamış üstün matematikçi. sadece matematik değil aynı zamanda mekanik, fizik ve felsefeyle de ilgilenmiştir. ama önemli başka bir özelliği de kendisinin, zamanı dördüncü boyut olarak kabul eden tarihteki ilk kişi olmasıdır. 1754'teki yazışmasından: “daha önce üç boyuttan fazlasını düşünmenin mümkün olmadığını söylemiştim. çok zeki bir tanıdığım zamanın da pekala dördüncü boyut olarak kabul edilebileceğine, zaman ile hacmin çarpımının bir şekilde dördüncü boyutun bir sonucu olabileceğine inanıyor; bu düşünceye karşı çıkılabilir ama bana öyle geliyor ki en azından getirdiği yenilikle değer verilmeyi hak ediyor.” burada bahsettiği o zeki tanıdık kendisi, sadece ben değil bir arkadaşım taktiğini uygulamış.
  • d'alembert. fransa da 1751-1772 yılları arasında diderot ile ansiklopedi'nin yayımlanmasını sağlamış aydın kişi.
  • reşat ekrem koçu'nun akrabası,
    bugün doğmuş olan ansiklopedici.
  • dinamik eşitlik için aslında var olmayan merkezkaç kuvvetinin mucididir. bu yöntem hareketli maddelerdeki ivme hesaplamalarını yaparken oldukça kolaylık sağlar.
    (bkz: d'alembert's principle)
  • tüm evrenin işleyişini açıklayan temel bir formül bulmak istedigini soyleyen fransız matematikçi.
    tek bir formüle indirgeme istegi, sadece matematik alanındaki dehasından değil, sosyal alandaki, iletişimsizlik, adaletsizlik gibi sorunlara karşı duyarlı biri olmasından da kaynaklanmıştır. örnegin, lisede okurken gücü altında ezildiği kafasız bir kabadayı olan "ayı" lakaplı bir çocuga karşı neden birlik olamadıklarını anlayamamış, bu sebepsiz korkunun kişilerin, hatta ulkelerin kaderini belirlediğini söylemiştir.
    aşk hayatı da hayalkırıklıgı içinde geçmiştir. julie de lespinasse'nin gerçek yuzunu gorememiş, umutsuzca aşık olmuş ve onurunun ayaklar altına alınmasına izin vermiştir. ansiklopedi yi çıkarana kadar dostlukları suren diderot kadar hayatın içinden bir adam olamadığı, çocuklugunda çektiği sıkıntıların da neden oldugu zayıf ve hassas bir bunyeye sahip oldugu için paris entelijansiyasında hem takdir edilen bir matematikçi hem de aşk hayatı ve fiziksel ozlelikleri alaya alınan biri olmuştur.

    (bkz: dalembert prensibi)
  • 1717-1783 yılları arasında yaşamış fransa'da aydınlık yüzyılın en karateristik temsilcilerinden biri.

    mekaniğin ilkelerini temellendirmek için büyük çalışmalar yaptı. monarşi tarafından şiddetle karşı çıkılmasına rağmen geniş bir okuyucu kitlesine yayılan ve sonunda gerici devlet konseyi tarafından yasaklanan ansiklopedi yi diderot ile yayınladı.

    felsefi görüşü septisizmdir. ona göre biz ne maddeyi ne de ruhu bilebiliriz ve alem bizim duyularımıza göründüğünden çok farklı şekilde farz edilebilir.
  • "(...) birkaç filozof, acıların içinde, haykırışlarını tutarak, acının bir kötülük olmadığını boşu boşuna söyleyip duruyor ya da başka birkaç filozof, yüce mutluluğun ten zevklerinde olduğunu ileri sürüyordu. oysa, yaşamımızın en yüce iyiliğinin, acının yokluğu olduğunu söylemekle yetinselerdi ve bu yüce iyiye hiçbir zaman ulaşamayacağımızı, ama ancak, özen göstermemiz ve uyanıklığımız oranında az çok yaklaşabileceğimizi kabul etmekle yetinselerdi, bu filozofların hepsi de, doğamızı daha iyi tanımış olacaktı."

    jean le rond d'alembert, ansiklopedi (çev. selahattin hilav)
  • fransız matematikci,filozof ve yazar . ansiklopedi çevresinden ünlü bir bilim adami.
hesabın var mı? giriş yap