jeodezi

• basit anlatilinca anlasilabilen bir takim hayati gercekleri ortaya koyan bilim
  
  looking down a well: a brief history of geodesy
• yer olcme bilgisi
• jeodezi, yerin gravite lananını da kapsayarak, yeryuvarinin uc boyutlu zamana bagli degisken uzayda tanimlanmasi ve olcmeleri ile ilgilenen bir bilimdir.
• üç boyutlu ve zaman değişkenli uzayda, çekim alanı ile birlikte yeryuvarının ve öteki gök cisimlerinin ölçülmesi ve haritaya aktarılmasıyla uğraşan bilim dalıdır yunanca (jeo=yer dezi=ölçme kelimelerinden türemiştir)
• iki nokta arasındaki en kısa ya da en uzun yol.
• fotogrametrinin arkadaşı.
• bu bilimi başlatan kirene'li eratosthenes'tir.
• jeodezi temel olarak dünya ve dünyanın katmanlarının (yeryüzü, mağma, ozon vs) ölçülmesidir. yani yerin, yer yuvarının ve gök tabakalarının çeşitli yöntemlerle ölçülmesidir.
  nasıl yani?
  malumunuz dünyanın şekli jeoiddir, diğer bir ifade ile geoiddir. bu jeoid kutuplardan basık, ekvatordan şişkin olmayı ifade eder ayrıca sağdan ve soldan girinti çıkıntıların olduğu nev-i şahsına münhasır bir şekildir jeoid. dünyanın gerçek şekli ne küredir ne de elipsoiddir, dünyanın gerçek şekli jeoid (geoid) dir.
  ama gel gelelim bu jeoid geometrik bir şekil değildir, o yüzden bu şekil baz alınarak bilimsel bir hesaplama yapılamaz, hatta jeoidle hiç bir bilimsel hesap yapılamaz ve kesin/doğru bir ölçü verisi alınamaz diyebiliriz.
  bu sebeple bilim insanları dünya ile ilgili hesaplamalarda iki şekli referans alırlar. nedir onlar?
  küre ve elipsoid ...
  fakat buruda da şöyle bir problem çıkar, küre ile elipsoidin merkezi ve asal ekseni farklıdır. bu iki şekil arasındaki kayıklığı önlemek için ondülasyon adı verilen tamamlayıcı bir formül geliştirilmiştir. yani dünyanın şeklini küre kabul ettiğinizde ortaya çıkan yersel ölçü verisine ondülüsyonu eklediğinizde size elipsoid ölçü verisini hemen hemen verir. dünyanın gerçek şekli nedir? dünyanın şekli küre kabul edilirse nasıl hesaplar ortaya çıkar? yok efendim küreyi sevmedim, dünyanın şeklini elipsoid kabul edeceğim o zaman referans ölçülerim ne olsun? derseniz yine jeodeziye başvurmanız gerekir. kısaca jeodezi bilimi dünyanın ve dünyayı ilgilendiren veri ve ölçülerin çeşitli yöntemlerle ölçülmesini araştırır ve diğer bilim dallarına esas teşkil edecek bilgiler veriler sunar.
• (bkz: macit erbudak)
• (bkz: jeodezi ve fotogrametri)