joseph von fraunhofer

• çocukluğunda, neredeyse köle şartlarında ustasının evinin bodrum katında cam atölyesinde çalıştırılmıştır. ustasının evinin çökmesi, ustasının ölmesi, kendisinin yaralı kurtulması sonucunda, yardım sever alman prensi kendisine sahip çıkmıştır. kendisini optik bilime adamış, teknoloji de geri kalmış ve unutulmuş almanya'yı optik biliminin ve sanayisinin merkezi haline getirmiştir.
  
  tahminen cam atölyesinde kimyasal gazlara maruz kaldığından, genç yaşta hayatını kaybetmiştir.
  
  leica konudaki uzmanlığını bu adama mı borçlu acaba ?
• 1787- 1826 yılları arasında yaşamış cam ve mercek ustasıdır. bavyera zenginliğini, bmw'den önce optik cam üretimine, dolayısı ile de fraunhofer'a borçludur. hubble uzay teleskobu ile 13,2 milyar yıl öncesi geçmişe ait resimler çekiyorsak, bunda fraunhofer'ın katkısı büyüktür. o kadar geliştirmiştir ki cam olayını, 2. dünya savaşı sırasında kesinlikle bombalanmayacak yerler listesindeydi bavyera'da ki cam fabrikaları^*
  
  yatalım kalkalım, bavyera prensine dua edelim. fraunhofer'ın çırak olarak çalıştığı ocak patlıyor ve ev yıkılıyor. harabe olan evin altından patronu ve kendi yaralı olarak çıkıyor. bavyera prensi fraunhofer'a ve patronuna her türlü yardımın gösterilmesini istiyor. yardım yapılıyor, ocak tekrar açılıyor. fraunhofer yine eski patronunun yanında, çok çok ilkel ve kötü şartlarda çalışmaya başlıyor. bu git gellerde prensin danışmanlarından biriyle ahbap oluyor. fraunhofer zekasıyla danışmanın dikkatini çekiyor. çok hayvani şartlarda çalıştığını görünce de prensin fraunhofer'ı himayesine almasını sağlıyor, eğitimini üstleniyor filan. ondan sonra da joseph von fraunhofer oluyor, bulduğu fraunhofer çizgileri, yaptığı mercekler sayesinde astrofizik bilimi doğuyor.
  
  astrofizikçiler fraunhofer çizgileri sayesinde binlerce ışık yılı uzaktaki gök cisimlerinin bile türünü, materyalini, miktarını, yaşını çözebiliyorlar.
• 1814 yılında tayfölçeri icat etmesiyle, güneş tayfında 574 karanlık çizgi gözlemler. daha sonra, 1859 yılında kirchhoff ve bunsen tarafından gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda bu çizgilerin güneş'in soğurma çizgileri olduğu gösterilir, ve onun adına fraunhofer çizgileri olarak adlandırılırlar.
  
  bu çizgiler sayesinde hangi gezegenin atmosferi nelerden müteşekkil, bize doğru mu yoksa bizden uzaklaşmakta mı olduğu biliniyor.
• bu bilim adamının anısı şurda yaşamaktadır:
  (bkz: fraunhofer gesellschaft)
• 17. ve 18. yy'lerde yaşamış alman bilim insanı. cam ve mercek üretimi üzerine döneminin en başarılı insanlarından birisi olması sayesinde optik bilimine inanılmaz katkılarda bulunmuştur. fakat güneş tayfındaki soğurma çizgilerini ilk defa gözlemleyen kendisi değil william hyde wollaston isimli ingiliz bilim insanıdır (bkz: william hyde wollaston). ne yazık ki kendisi bu çizgileri "renkleri birbirinden ayıran çizgiler" olarak yorumlamıştır. zaten wollaston'ın bu makalesinden 12 yıl sonra da fraunhofer aynı gözlemin çok daha fazlasını yapmış ve 570 tane çizgiyi isimlendirmeyi başarmıştır. bu çizgilerin oluşma sebebinin keşfini ise kendisinden yaklaşık 40 yıl sonrasına bırakmıştır. aynı zamanda su ve bazı cam türlerinin kırıcılık indislerini günümüz değerlerine cok yakın olarak hesaplayabilmiştir.
• alman bilim adami. tam adi joseph von fraunhofer. günes'in spektrumundaki karanlik absorpsiyon çizgilerini ilk kesfeden adam.
• astrofizik alanında çığır açmış bir bilim insanı. fraunhofer çizgileri hakkında detaylı bilgi için wikipedia'da güzel bilgiler mevcut.
  
  faraday'ın bile çalışmalarında fraunhofer'in ürettiği kalitede cam elde edemediği söylenir, ki faraday ışık üzerine elektromanyetik teoriyi ortaya çıkartan bir abimiz.
• münih'li bir bilim adamı. bilime ve insanlığa faydalarını saymaya kalksak buradan köye yol olur. dünyanın en büyük özel araştırma enstitüsünü kurmuştur ki daha da ötesi yok herhalde.
• çocukluğu cam atölyelerinde geçmeseydi, belki çok daha fazlasını başarabilirdi. neil degrasse tyson kendisini anlatırken, yeterli eğitime ulaşamadığı için kayıp olan başka dehalara dikkat çekerek, sözünü bitirmişti.
• (bkz: franhofer çizgileri)